Artroskopia stawu kolanowego

Skąd biorą się choroby stawu kolanowego?

Najczęstszą przyczyną problemów ze stawami jest choroba zwyrodnieniowa. Rozwija się ona w wyniku postępującego z wiekiem zaburzenia jakości i ilości chrząstki stawowej (jej zadaniem jest amortyzowanie ruchów stawu i umożliwienie przesuwania się powierzchni stawowych).

Typowymi objawami tej choroby są:

• ból, 
• sztywność stawu (najczęściej poranna), 
• zniekształcenie jego obrysów,
• ograniczenie ruchomości. 

Chrząstka stawowa staje się mniej sprawna i nie jest już w stanie dobrze amortyzować obciążeń. Powoduje to np. deformacją stawu czy uszkodzenie ścięgien, więzadeł, torebki stawowej.

Ze zmianami zwyrodnieniowymi zdecydowanie częściej borykają się osoby z nadwagą lub otyłe, jednak na choroby stawu kolanowego wpływa wiele czynników. Są to choćby predyspozycje natury genetycznej, doznane urazy, obciążania kolana podczas pracy. 

Przyczyn może być wiele, stąd tak istotne jest postawienie właściwej diagnozy. I w tym pomocna jest właśnie artroskopia kolana.

Jakie są wskazania do wykonania artroskopii kolana?

W ortopedii, a szczególnie zaś w chirurgii kolana, artroskopia jest uznaną metodą diagnostyczno-operacyjną. Dzięki wysokiej czułości diagnostycznej nie tylko ułatwia rozpoznawanie problemu, ale też często ma decydujący wpływ na wybór sposobu leczenia.  

Artroskopia kolana pozwala na bezpośrednią kontrolę jamy stawowej, ocenę stopnia zaawansowania i rozległości schorzeń oraz uszkodzeń różnych struktur śródstawowych. Wykonuje się ją najczęściej u osób po przebytym urazie stawu lub jego przeciążeniu. Najczęściej takie dolegliwości dotyczą osób żyjących bardzo aktywnie, które np. zawodowo uprawiają sport. Szczególnie narażone na przeciążenia i urazy stawu kolanowego są osoby uprawiające narciarstwo, bieganie, koszykówkę, siatkówkę i piłkę nożną.

Wśród wskazań do wykonania artroskopii stawu kolanowego wyróżnić należy też np.:

• zmiany zwyrodnieniowe,
• brak stabilności ruchów w stawach,
• powracające obrzęki i bóle stawów,
• złamania śródstawowe,
• torbiele okołostawowe,
• reumatoidalne zapalenie stawów,
• obecność ciał obcych w stawie,
• zmiany nowotworowe zdiagnozowane w obrębie stawów.

Czym jest artroskopia diagnostyczna stawu kolanowego?

Nazwa pochodzi od słów „artros" (staw) i „skopia" (widzieć). Badanie artroskopowe stawu kolanowego wymaga wykonania niewielkich nacięć na skórze (zazwyczaj dwóch czy trzech, o wielkości około pół centymetra). Przez nie wkłada się do kolana artroskop. Sprzęt ten podłączony jest do monitora, dzięki temu ortopeda wykonujący badanie ma możliwość oglądania elementów stawu kolanowego nie tylko w dobrej jakości, ale i w powiększeniu. 

Zanim nastąpi ocena struktur kolana, do jego wnętrza podawany jest roztwór soli fizjologicznej. To zwiększa przejrzystość obrazu, zwłaszcza, gdy płyn stawowy jest mętny czy niejednolity. 

Podczas badania zwraca się uwagę na takie odchylenia jak przerost błony maziowej, fragmenty wolnej chrząstki czy kości w obrębie jamy stawowej oraz zmiany degeneracyjne chrząstki stawowej. 

Procedura odbywa się w warunkach jałowych, dzięki czemu ryzyko ewentualnego zakażenia redukowane jest do minimum. Artroskopia diagnostyczna stawu kolanowego wykonywana jest w znieczuleniu.

Badanie artroskopowe kolana ma niewielki stopień inwazyjności. W dniu badania pacjent jest więc w stanie wrócić do domu (lub następnego dnia). Wielkość wykonywanych nacięć sprawia zaś, że po badaniu nie pozostają wyraźne blizny. 

Czy artroskopię stawu kolanowego można wykonać na NFZ?

Artroskopię stawu kolanowego można wykonać na NFZ. Lekarz wykonujący zabieg musi pracować w placówce z podpisanym kontraktem. 

Czas oczekiwania sprawdzać można na bieżąco za pośrednictwem wyszukiwarki terminyleczenia.nfz.gov.pl. Należy zaznaczyć, czy przypadek jest stabilny lub pilny, wskazać województwo lub miejscowość, w której chcemy poddać się zabiegowi.

Zalety artroskopii stawu kolanowego

W porównaniu z metodami, które wymagają całkowitego otwarcia stawu kolanowego, artroskopię wyróżnia mała inwazyjność. Wykonane podczas zabiegu nacięcia są bezbolesne, zaś pozostające po nich blizny – niewielkie. 

Specjaliści zalecają wykonanie artroskopii, ponieważ jest zacznie dokładniejsza od innych metod obrazowych. Dodatkowo daje ona możliwość oceny funkcjonowania stawu podczas ruchu.

Istotną – oczywiście po diagnozie – zaletą stosowania artroskopii w chirurgii kolana jest możliwość jednoczesnego, definitywnego leczenia chirurgicznego (artroskopia operacyjna).

Wśród korzyści stosowania artroskopii w schorzeniach i uszkodzeniach stanu wyliczyć można:

• małe cięcia skórne,
• krótki pobyt w szpitalu, 
• niska liczba powikłań,
• krótszy okres rehabilitacji,
• szybszy powrót pacjenta do aktywności zawodowej czy sportowej

Jak przygotować się do artroskopii stawu kolanowego?

Przed poddaniem się artroskopii stawu kolanowego pacjent powinien przejść konsultację ortopedyczną i wykonać szereg badań obrazowych (USG, rezonans magnetyczny) i laboratoryjnych krwi (m.in. morfologia, grupa krwi, poziom glukozy, układ krzepnięcia czy próby wątrobowe). Pacjent powinien być także zaszczepiony przeciwko wirusowemu zapaleniu wątroby typu B (w tym celu warto skonsultować się z lekarzem rodzinnym). Pacjent musi zgłosić lekarzowi, na co choruje, oraz podać listę zażywanych leków. 

Sama artroskopia nie jest długim badaniem. Trwa zwykle od 45 minut do półtorej godziny. Przeważnie wykonuje się ją w znieczuleniu podpajęczynówkowym (rzadziej miejscowym lub ogólnym). W przypadku tego zabiegu nie ma ograniczenia wiekowego. Artroskopię wykonuje się zarówno małym dzieciom, jak i osobom w wieku podeszłym. 

Jak wygląda rehabilitacja po artroskopii kolana?

Po przebytej artroskopii kolana przez kilka dni utrzymywać się może obrzęk kończyny. Pacjentom zaleca się więc umieszczanie nogi powyżej poziomu reszty ciała tak często, jak tylko jest to możliwe. Przez kilka dni mogą występować też problemy z chodzeniem, wymagające czasowego podpierania się kulami.

Dzięki temu, że artroskopia kolana to technika małoinwazyjna, rehabilitację można rozpocząć praktycznie zaraz po zabiegu. Specjaliści często pozwalają pacjentowi na pewne obciążanie stawu już następnego dnia, zaraz po ustąpieniu efektu znieczulenia. Kiedy pacjentowi wraca czucie i możliwość ruchu w obrębie operowanej kończyny, to znak, że można zacząć działać.

Rehabilitację dobiera się zależnie od tego, jaki był powód wykonania artroskopii oraz rodzaju schorzenia czy przebytego urazu. Ważne jest, żeby po zabiegu pacjent przestrzegał pilnie zaleceń ortopedy. Ważne jest tu odciążanie operowanej nogi (może być potrzebne nawet przez kilka tygodni). Wówczas pacjent musi poruszać się przy pomocy kul łokciowych (co ważne: naukę poruszania się za ich pomocą warto rozpocząć jeszcze przez zabiegiem).

Przez pierwsze 2-3 tygodnie po artroskopii warto przykładać na kończynę zimne kompresy. Noga powinna być wówczas uniesiona, tak, by kolano znajdowało się powyżej biodra.

Ile trwa rehabilitacja po artroskopii kolana?

Celem ćwiczeń zalecanych po przebytej artroskopii kolana jest wzmocnienie i rozciągnięcie mięśni oraz poprawienie stabilizacji stawu. Rekonwalescencja po zabiegu może trwać do sześciu tygodni. Całkowity powrót do sprawności zajmuje zaś średnio 12 tygodni. Wszystko to jest jednak sprawą bardzo indywidualną.

Jakie ćwiczenia wykonywać po artroskopii?

Przykładowe ćwiczenia, które można wykonywać w domu:

• pacjent leży na plecach, kończyny ma wyprostowane, wciska operowane kolano w podłoże wytrzymując 10 sekund, a potem rozluźniając;
• pacjent leży na plecach i unosi operowaną kończynę 10 cm nad podłoże, utrzymuje pozycję przez 10 sekund;
• pacjent leży na plecach i wykonuje „ślizganie” pięty po ziemi, aż do granicy bólu.

Wszystkie ćwiczenia warto powtórzyć po dziesięć razy. Oczywiście domowe ćwiczenia nie zastąpią pełnej rehabilitacji prowadzonej przez doświadczonego fizjoterapeutę.

Powikłania po artroskopii kolana

Po artroskopii stawu kolanowego najczęściej mogą pojawić się ból, opuchlizna i krwiaki. Jednak może dojść również do zakrzepicy żył głębokich lub infekcji bakteryjnych. Przyczyną powikłań przeważnie jest zbyt wczesne obciążanie operowanych stawów.

FAQ, czyli najczęstsze pytania o artroskopię stawu kolanowego

• Artroskopia kolana – kiedy można chodzić?

  Chodzenie o kulach można rozpocząć niemal zaraz po zabiegu. By uniknąć powikłań po artroskopii, należy dać sobie czas na powrót do pełnej aktywności (to zalecane jest zazwyczaj 4-6 tygodni o zabiegu). Choć powrót do pracy może być możliwy znacznie wcześniej (średnio po dwóch tygodniach). Z uprawianiem sportów należy się wstrzymać przed 10 do 12 tygodni. Samochód można prowadzić zaś dopiero po odzyskaniu pełnej ruchomości w stawie.

• Ile zwolnienia po artroskopii kolana?

  Zwolnienie lekarskie po artroskopii kolana wystawiane jest zazwyczaj na dwa tygodnie.

• Co to jest artroskopia kolana?

  Artroskopia polega na wprowadzeniu urządzenia zwanego artroskopem do stawu przez niewielkie nacięcia wykonane w jego okolicy. Następnie do stawu podaje się roztwór soli fizjologicznej, ułatwiający obejrzenie wnętrza. Lekarz ocenia wszystkie struktury wewnątrzstawowe: chrząstki, błonę maziową, więzadła, mięśnie, łąkotki. Ta część zabiegu artroskopii to artroskopia diagnostyczną. Później do stawu można wprowadzić narzędzia chirurgiczne i zastosować procedury lecznicze w obrębie stwierdzanej patologii. Wówczas mówi się o artroskopii operacyjnej.

• Ile się czeka na artroskopię kolana?

  Terminy oczekiwania na zabieg wykonywany w ramach NFZ można sprawdzać na bieżąco za pośrednictwem wyszukiwarki terminyleczenia.nfz.gov.pl. Zaznaczając czy przypadek jest stabilny czy pilny, a także wskazując województwo lub miejscowość, w której chcemy poddać się zabiegowi.

Umów wizytę!

Jeśli Ty także borykasz się z problemami stawu kolanowego, nie zastanawiaj się dłużej - skontaktuj się z nami. Nasz doradca bezpłatnie przedstawi Ci pełną ofertę leczenia spośród 15 klinik w Polsce wraz ze szczegółowymi cenami. Pomoże również w umówieniu wizyty konsultacyjnej u wybranego specjalisty na dogodny termin.

Zadzwoń do nas: 22 417 40 17(telefon czynny pon - pt, w godz. 8:00 - 18:00)