Dietetyka

Co to jest dietetyka i czym się zajmuje? 

Należy zacząć od tego, że dietetyka czerpie z wielu dziedzin. Wpływ pokarmu i znaczenie jedzenia są tak szerokie, że dziedzina ta jest uwikłana nie tylko w medycynę, ale również w farmakologię, biologię, mikrobiologię oraz chemię żywności. Dietetyka, jako że za pojedynczą decyzją o zjedzeniu konkretnego przysmaku stoi szereg mechanizmów, wkracza również na pole psychologii.

Dietetyka jest zatem nauką o właściwościach pokarmów. Polega na określaniu zasad żywienia dla ludzi zdrowych, dla kobiet w ciąży, dla seniorów, jak i dla tych zmagających się z pewnymi dolegliwościami chorobowymi. Ci pierwsi mogą korzystać z porad dietetyka, aby osiągnąć określony cel, którym może być np. szczupła sylwetka. Ci drudzy natomiast chcą poprzez zmianę diety złagodzić objawy choćby alergii.

Jednak aby w ramach dietetyki udało się ustalić daną strategię żywieniową, konieczna jest najpierw ocena pacjenta lub pacjentki pod kątem poziomu odżywienia. Dietetyk bierze też pod uwagę przyjmowane leki. Niektóre z nich mogą bowiem wpływać na apetyt i wagę. Dzięki obserwacjom możliwe jest potem przeprowadzenie analizy, dzięki której udaje się ustalić pozytywny lub negatywny wpływ przyjmowanych pokarmów.

W ramach dietetyki dąży się do obrania takiej strategii żywieniowej, która będzie optymalna dla organizmu pacjenta. Taki proces ma sprawić, że poprawi on komfort swojego codziennego życia, zażegna dolegliwości i zmniejszy ryzyko pojawienia się kolejnych.

Czym zajmuje się dietetyk?

Dzięki dietetyce udaje się zrealizować właściwe programowanie żywieniowe. Specjalista od dietetyki uświadamia względem złych nawyków żywieniowych i źle służących zdrowiu pokarmów.

Dietetyk układana plan – czasem bardzo szczegółowy – w którym znajdują się konkretne wytyczne żywieniowe. Jadłospis dobierany jest indywidualnie. Każdy przecież ma inne uwarunkowania anatomiczne, fizjologiczne i przede wszystkim metaboliczne. Dietetyk po przeprowadzony wywiadzie i po dokonaniu analizy, wie, jakie produkty spożywcze będą dla pacjenta optymalne. Co więcej, taki specjalista daje również instrukcje odnośnie szkodliwych substancji, które można wyczytać w składzie produktów. Opowiada także o zasadach poprawnego przechowywania żywności.

Za sprawą dietetyka – i oczywiście pacjenta, który stosuje się do jego zaleceń – udaje się wpłynąć na procesy metaboliczne i fizjologiczne organizmu.

Rodzaje dietetyki

Dietetyka dzieli się na dwa rodzaje. Są to:

• dietetyka kliniczna - układanie planu żywieniowego dla osoby zmagającej się z chorobą; pozwala zapobiegać niedożywieniu np. w przypadku przyswajania pokarmów pozajelitowo;
• dietetyka sportowa - realizowana w ramach wsparcia dietetycznego dla osób regularnie uprawiających sport; plan żywieniowy ma umożliwiać właściwą suplementację.

Kiedy należy udać się do dietetyka?

Można wymienić kilka powodów, które skłaniają ludzi do wizyty u dietetyka. Jako że specjalista ten kojarzy się z odchudzaniem, to spora grupa pacjentów korzysta z jego usług, ponieważ chce zrzucić zbędne kilogramy, aby cieszyć się smukłą sylwetką. Dietetyk pozwala im odpowiedzieć na pytania: co jeść? jak schudnąć? Wdrożenie diety wraz z aktywnością ruchową może dać bardzo zadowalające efekty. Dietetyk pomaga także osobom w odwrotnej sytuacji – gdy chcą one nieco przybrać na wadze.

Kolejną z przyczyn są alergie i nietolerancje pokarmowe. Dietetyk może pomóc wskazać produkty wywołujące nieprzyjemne reakcje organizmu. Ustalana jest wówczas dieta eliminacyjna.

Definiując dziedzinę, jaką jest dietetyka, wspomina się o jej wymiarze medycznym. Dlatego jest ona jedną ze strategii w walce z poszczególnymi chorobami. Co leczy dietetyk? Jego pomoc ważna jest przy tych schorzeniach, których objawy wpływają na wagę. Chodzi np. o choroby tarczycy, cukrzycę oraz nadciśnienie tętnicze. Chorobami, które bezpośrednio może wyleczyć dietetyk są: otyłość oraz nadwaga.

Reakcja dietetyka konieczna jest również w przypadku dotyczących wielu ludzi zaburzeń odżywiania. Problem ten jednak wymaga również pomocy psychologicznej, gdyż ściśle dotyczy relacji pacjenta z jedzeniem.

Opieka dietetyka ważna jest także dla kobiet w ciąży lub tych karmiących piersią. W tym okresie bardzo ważne jest właściwe odżywienie organizmu, aby pokarm dostarczany dziecku był w pełni zbilansowany.

Dietetyk jest specjalistą od diet. Pomaga on zatem przystosować się do różnych strategii żywieniowych, np. wegetariańskiej, wegańskiej czy bezglutenowej.

Jakie badania będą potrzebne u dietetyka?

Aby należycie przygotować się do wizyty u dietetyka, trzeba wykonać badania krwi. Chodzi przede wszystkim o morfologię, lipidogram, a także panel tarczycowy i cukrzycowy.

Jak wygląda wizyta u dietetyka?

Wizyta u dietetyka rozpoczyna się od wywiadu i okazania dokumentacji związanej z badaniami. Pacjent opowiada o przebytych chorobach i przyjmowanych lekach. Głównym celem wizyty jest jednak wnikliwe przeanalizowanie nawyków żywieniowych pacjenta. Już podczas pierwszej konsultacji udaje się nakreślić zarys nowej diety.

Ile kosztuje wizyta u dietetyka?

Rozbieżności cenowe wynikają oczywiście odmiennej oferty poszczególnych placówek. Ważny jest również rodzaj wizyty. Dla przykładu, ułożenie indywidualnego planu żywieniowego na 7 dni może kosztować od 100 do 200 złotych. Na zaplanowanie jadłospisu na dwa tygodnie trzeba wydać od 200 do 300 zł.

Z kolei kontrolna wizyta dietetyczna wynosi około 80 zł.

Za analizę składu ciała trzeba natomiast zapłacić minimum 50 zł.

Czy da się schudnąć bez dietetyka?

Z pewnością pacjent samodzielnie może nabyć wiedzę odnośnie właściwości dietetycznych wielu produktów spożywczych. Jeśli do tego wykazuje samozaparcie, czyli potrafi wdrożyć ustalony przez siebie plan żywieniowy, to nierzadko uda mu się osiągnąć pewne cele dietetyczne. Bardzo często jednak trudno obyć się bez porady specjalisty, czyli dietetyka. Zdarza się, że pewne osoby mają naprawdę skomplikowaną relację z jedzeniem, ich złe nawyki żywieniowe są mocno zakorzenione, dotyczy ich otyłość lub nadwaga oraz nie udaje im się przewidzieć, jak ich ciało zareaguje na daną zmianę diety. Wtedy właśnie pomoc specjalisty od dietetyki będzie jak najbardziej wskazana.

Ile trwa wizyta u dietetyka?

Wizyta wizycie nierówna. Od jej charakteru zależna jest cena, ale także czas trwania. Stąd pierwsza wizyta u dietetyka, gdy sytuacja pacjenta jest dopiero rozpoznawana, trwa najdłużej. Bywa że kończy się po półtorej godziny.

Wizyta kontrolna natomiast może trwać około 15 minut.

FAQ, czyli najczęściej zadawane pytania o dietetykę

• Jak ubrać się do dietetyka?

  Jako że podczas wizyty dietetyk może przeprowadzać pomiar analizatorem składu ciała, podczas którego pacjent musi mieć gołe stopy, to zaleca się niezakładanie rajstop. Ich zdejmowanie byłoby po prostu trudniejsze. Oczywiście jest to tylko rekomendacja, która ma na celu zapewnienie pacjentowi pełnej wygody.

• Czy u dietetyka trzeba się rozbierać?

  Aktualnie nie ma konieczności rozbierania się do bielizny. Można bowiem podczas pomiaru uwzględnić przybliżoną wagę ubrań i odjąć tę wartość od finalnego rezultatu. Konieczne jest natomiast odłożenie wszelkich metalowych elementów. Ich obecność mogłaby wypaczyć wynik pomiaru.

• Jakie pytania zadaje dietetyk?

  Dietetyk podczas pierwszej wizyty zwraca na uwarunkowania zdrowotne pacjenta. Pyta o przewlekłe choroby i przyjmowane leki. Interesuje go również tryb życia pacjenta i jego samopoczucie.