Fizykoterapia

Co to jest fizykoterapia?

Fizykoterapia stanowi rodzaj rehabilitacji medycznej. Jest tym samym częścią medycyny fizykalnej, w której organizm ludzki jest poddawany różnym bodźcom fizycznym – zarówno tym, które pochodzą z natury, jak i generowanym przez specjalnie do tego przeznaczone urządzenia. 

W ramach fizykoterapii pacjent może więc wchodzić w interakcję z przyrodą, podlegając wówczas bodźcom, których źródłem jest np. Słońce. Powszechniejsze jednak jest czerpanie przez fizjoterapeutów z nowoczesnych technologii. Specjaliści ci korzystają w ramach swojej praktyki m.in. z krioterapii czy różnego rodzaju prądów.

Fizykoterapia czy fizjoterapia?

Prawa i obowiązki fizjoterapeuty są regulowane odpowiednimi przepisami prawa, a jego profesja uznawana jest w Polsce za samodzielny zawód medyczny. Jego praca polega więc na udzielaniu różnych świadczeń zdrowotnych, a w tym na kwalifikowaniu, planowaniu i prowadzeniu takich terapii fizjoterapeutycznych jak m.in.:

• fizykoterapia,
• kinezyterapia,
• masaż leczniczy.

Oznacza to, że fizykoterapia jest częścią fizjoterapii. Nie należy jednak utożsamiać ze sobą tych dwóch pojęć, ponieważ pierwsze z nich jest znacznie szersze znaczeniowo od drugiego. Fizjoterapeuci wykorzystują wrażliwość ciała człowieka na bodźce, dążąc np. do redukcji bądź całkowitej eliminacji doświadczanych przez pacjenta dolegliwości bólowych, poprawy jego kondycji czy wzmocnienia siły mięśni. 

Czym więc jest fizykoterapia? Stanowi formę opisywanej fizjoterapii, która wyróżnia się wykorzystywaniem w jej ramach wyłącznie tak naturalnych czynników, będących jednocześnie bodźcami oddziałującymi na organizm człowieka, jak promieniowanie UV, prąd elektryczny, temperatura czy ultradźwięki.

Na czym polega fizykoterapia?

Celem fizykoterapii jest przywrócenie pacjentowi dobrej kondycji zdrowotnej. Leczenie, podczas którego jest stosowana, różni się przede wszystkim w zależności od wybranego bodźca mającego oddziaływać na organizm pacjenta. W ramach fizykoterapii stosowane są rozmaite naturalne metody pracy, a także praktyki bazujące na wykorzystaniu nowoczesnych urządzeń. 

Możliwe jest np. oddziaływanie za pomocą czynników fizycznych bądź termicznych. Wyróżnia się też m.in.

• fizykoterapię z użyciem lasera,
• fizykoterapię bazującą na ultradźwiękach,
• fizykoterapię wykorzystującą pole magnetyczne,
• fizykoterapię z zastosowaniem fali uderzeniowej. 

W zależności więc od wybranego bodźca wpływa on w określony sposób na organizm człowieka, co powoduje np. przyspieszony proces jego regeneracji. Do możliwych efektów podjętej terapii należy również pobudzenie procesów odnowy tkanek i gojenia, co ma kluczowe znaczenie w kontekście leczenia rozmaitych urazów – m.in. tych, do których doszło podczas uprawniania sportu.

Celem fizykoterapii bywa również stymulacja układu odpornościowego. Wykorzystując odpowiednie bodźce, można pobudzić organizm do walki z różnorakimi stanami chorobowymi. Pomagają również w leczeniu stanów zapalnych wywołanych zmianami o charakterze zwyrodnieniowym w kręgosłupie lub innymi czynnikami. Ich wpływ na organizm pacjenta może również pomóc w redukcji powstałych na jego ciele obrzęków.

Fizykoterapia – rodzaje zabiegów

Fizykoterapeuci stosują w swojej praktyce naturalne metody leczenia pacjentów, mając przy tym do dyspozycji nowoczesne urządzenia. Do fizykoterapii zalicza się więc zarówno leczenie z wykorzystaniem np. promieniowania słońca czy czynników fizycznych, jak i promieniowania laserowego, ultradźwięków bądź prądów o określonej częstotliwości. W jej ramach pacjenci są najczęściej leczeni poprzez: 

• czynniki fizyczne,
• czynniki termiczne,
• promieniowanie słońca, 
• promieniowanie świetlne nadfioletowe,
• promieniowanie podczerwone,
• promieniowanie laserowe,
• ultradźwięki,
• krioterapię,
• prądy małej i średniej częstotliwości,
• pola elektromagnetyczne wielkiej i niskiej częstotliwości.

Laseroterapia jako część fizykoterapii

Zabiegiem typowym dla fizykoterapii jest m.in. terapeutyka z użyciem lasera. Jest on przeprowadzany w szczególności u tych pacjentów, u których pojawiają się uporczywe dolegliwości bólowe będące skutkiem doznanych przez nich urazów. Fizykoterapia w formie laseroterapii sprawdza się więc w przypadku łagodzenia bólu powstałego w wyniku skręcenia, złamania i stłuczenia tkanki łącznej. Może przynieść oczekiwane rezultaty również u pacjentów po urazach torebek stawowych.

Warto przy tym podkreślić, że za pomocą lasera można także łagodzić inne bóle, np. reumatoidalne czy nerwobóle. Bywa wykorzystywany również po to, by oddziaływać na organizm przeciwzapalnie i jednocześnie stymulować tworzenie się nowych tkanek. Naświetlanie laserem pomaga też w gojeniu się ran, a nawet w zrastaniu się kości.

Krioterapia formą nowoczesnej fizykoterapii

Do popularnych metod fizykoterapii należy również krioterapia. Terapia zimnem polega na stymulowaniu organizmu pacjenta za pomocą bardzo niskiej temperatury – poniżej 0 stopni Celsjusza. Powodowany w trakcie jej przeprowadzania skurcz naczyń krwionośnych, a także spowolniony przepływ krwi pomaga np. w złagodzeniu bólu. Krioterapia stanowi też nierzadko część profilaktyki osteoporozy.

Fizykoterapia z zastosowaniem pola magnetycznego

Do powszechniejszych form fizykoterapii, chętnie wykorzystywanych przez profesjonalnych fizykoterapeutów, należy również terapeutyka bazująca na użyciu pola magnetycznego. Sprawdza się ona np. podczas leczenia zapalenia narządów jamy brzusznej czy po rozmaitych urazach doznanych przez pacjenta. 

Wśród możliwych rezultatów wykorzystania zjawiska pola magnetycznego w trakcie prowadzonej terapii znajduje się np. pobudzenie pracy układu odpornościowego, poprawa przepływu krwi, stymulacja tworzenia się nowych tkanek oraz złagodzenie dolegliwości bólowych.

Czy fizykoterapia jest skuteczna?

Fizykoterapia bywa kojarzona z postępowaniem pooperacyjnym lub pozabiegowym dotyczącym rozmaitych chorób. Właśnie dlatego na popularności zyskują takie tematy jak: fizykoterapia po endoprotezie biodra, fizykoterapia po endoprotezie kolana, fizykoterapia po artroskopii kolana, fizykoterapia po udarze, fizykoterapia po nowotworze, fizykoterapia po rekonstrukcji ACL, fizykoterapia po artroskopii barku oraz fizykoterapia po operacji kręgosłupa. 

Opisywana forma fizjoterapii jest stosowana w celach leczniczych i profilaktycznych w niemal wszystkich dziedzinach medycyny. Należy jednak pokreślić, że w przypadku niektórych schorzeń i u wybranych pacjentów możliwość podjęcia fizykoterapii bywa wykluczana przez lekarzy prowadzących. Powodem tego jest zdrowie pacjenta. Jej stosowanie powinno więc być uprzednio zatwierdzone przez lekarza – w celu wyeliminowania ewentualnych przeciwwskazań do podjęcia terapii.

Fizykoterapia – przeciwwskazania

Przeciwwskazania do fizykoterapii różnią się w zależności od wybranej formy terapeutycznej. Oznacza to, że są inne w przypadku krioterapii niż np. zabiegów polem magnetycznym wysokiej częstotliwości, zabiegów ultradźwiękami czy światłolecznictwa. Przed podjęciem terapii tego typu należy wykluczyć możliwe ograniczenia i wspólnie z lekarzem podjąć decyzję o wykonaniu bądź niewykonaniu wybranego zabiegu z zastosowaniem opisywanego rodzaju rehabilitacji medycznej.

Do możliwych przeciwwskazań do przeprowadzenia fizykoterapii należy m.in.: choroba nowotworowa, klaustrofobia, uszkodzenia skóry, nadwrażliwość na zimno – dot. krioterapii; ciąża, wiek dziecięcy, ostry okres chorobowy, ropne stany zapalne – dot. zabiegów polem magnetycznym wielkiej częstotliwości; ostre objawy zapalne, rozrusznik serca, zaburzenia krzepnięcia krwi – dot. zabiegów ultradźwiękami; przykurcze, odmrożenia, mięśniobóle, stany pourazowe kończyn – dot. światłolecznictwa.