Czym zajmuje się gastrolog?
Gastrolog, określany również jako gastroenterolog, to lekarz, który specjalizuje się w diagnostyce i leczeniu szerokiego spektrum chorób układu pokarmowego. Jego obszar działania obejmuje takie narządy jak przełyk, żołądek, jelita, wątroba, trzustka oraz drogi żółciowe. Jego zadaniem jest nie tylko ustalenie przyczyn dolegliwości, ale także wdrożenie odpowiedniego leczenia – od zmiany nawyków żywieniowych, poprzez stosowanie leków, aż po skierowanie na bardziej zaawansowane badania diagnostyczne lub leczenie szpitalne.
Gastroenterologia, nazywana potocznie gastrologią, jest dziedziną medycyny obejmującą zarówno stany zapalne i infekcje, jak i wrodzone oraz autoimmunologiczne choroby układu pokarmowego. Zajmuje się także leczeniem poważnych schorzeń, w tym nowotworów przewodu pokarmowego.
Jakie choroby leczy gastrolog?
Gastrolog ma szeroki zakres kompetencji i może diagnozować oraz leczyć wiele różnych schorzeń. Poniżej przedstawiamy najczęściej spotykane grupy chorób, z jakimi zgłaszają się do niego pacjenci.
Choroby przełyku:
- choroba refluksowa przełyku (refluks żołądkowo-przełykowy),
- zapalenie przełyku,
- przełyk Barretta,
- nowotwory przełyku.
Choroby jelit:
- nowotwory jelita grubego,
- celiakia – choroba trzewna związana z nietolerancją glutenu,
- zespół jelita drażliwego (IBS),
- wrzodziejące zapalenie jelita grubego i choroba Leśniowskiego-Crohna.
Choroby trzustki i dróg żółciowych:
- kamica żółciowa,
- ostre i przewlekłe zapalenie trzustki,
- nowotwory trzustki oraz pęcherzyka żółciowego.
Choroby żołądka i dwunastnicy:
- nowotwory żołądka,
- choroba wrzodowa żołądka i dwunastnicy,
- dyspepsja, czyli niestrawność,
- zapalenie błony śluzowej żołądka, w tym wywołane przez bakterie Helicobacter pylori.
Choroby wątroby:
- marskość wątroby,
- autoimmunologiczne zapalenie wątroby,
- stłuszczeniowa choroba wątroby (zarówno alkoholowa, jak i niealkoholowa).
Czy gastrolog zajmuje się leczeniem dzieci?
Tak, ale w przypadku dzieci opieką gastrologiczną zajmują się specjaliści z zakresu gastroenterologii dziecięcej. Objawy chorób układu pokarmowego u dzieci mogą różnić się od tych występujących u dorosłych, dlatego wymagają szczególnego podejścia.
Najczęstsze dolegliwości zgłaszane przez rodziców to:
- nieprzybieranie na wadze,
- nawracające bóle brzucha,
- biegunki lub zaparcia,
- wymioty.
Jakie objawy powinny skłonić do wizyty u gastrologa?
Większość dolegliwości związanych z układem pokarmowym wymaga konsultacji z gastrologiem. Szczególną uwagę należy zwrócić na:
- przewlekłe bóle brzucha,
- trudności w połykaniu pokarmów,
- utratę masy ciała bez wyraźnej przyczyny,
- krwawienie z odbytu lub obecność krwi w stolcu,
- żółtaczkę (zażółcenie skóry i oczu),
- zmiany w wyglądzie lub częstotliwości wypróżnień (np. smoliste stolce).
Jak wygląda wizyta u gastrologa?
Wizyta u gastrologa rozpoczyna się od dokładnego wywiadu lekarskiego. Lekarz pyta o objawy, dietę, występowanie chorób przewlekłych, przyjmowane leki oraz zmiany masy ciała. Następnie, w zależności od zgłaszanych dolegliwości, gastrolog może zlecić badania diagnostyczne, takie jak:
- morfologia krwi,
- próby wątrobowe,
- kolonoskopia lub gastroskopia,
- badania kału (np. na obecność pasożytów),
- USG jamy brzusznej.
Jakie badania wykonuje gastrolog?
Gastrolog, w zależności od objawów zgłaszanych przez pacjenta, może zlecić różnorodne badania diagnostyczne, które pomogą w precyzyjnym rozpoznaniu schorzenia. Poniżej przedstawiamy listę najczęściej wykonywanych badań.
Badania laboratoryjne:
- morfologia krwi – pozwala ocenić ogólny stan zdrowia i wykryć ewentualną anemię, która może być związana np. z krwawieniem w przewodzie pokarmowym;
- próby wątrobowe – badania enzymów wątrobowych, takich jak ALT, AST, ALP, czy bilirubina, pomagają ocenić funkcjonowanie wątroby;
- enzymy trzustkowe – np. lipaza i amylaza, pozwalają wykryć ostre lub przewlekłe zapalenie trzustki.
Badania endoskopowe:
- gastroskopia – umożliwia dokładne obejrzenie wnętrza przełyku, żołądka i dwunastnicy; badanie to jest wykorzystywane w diagnostyce refluksu, wrzodów żołądka oraz w poszukiwaniu zmian nowotworowych;
- kolonoskopia – pozwala na ocenę jelita grubego, wykrycie polipów, zmian zapalnych, uchyłków czy raka jelita grubego;
- rektoskopia – badanie dolnego odcinka przewodu pokarmowego, szczególnie przydatne w diagnozie chorób odbytnicy, takich jak hemoroidy czy zmiany nowotworowe.
Badania obrazowe:
- USG jamy brzusznej – wykorzystywane do oceny stanu wątroby, pęcherzyka żółciowego, dróg żółciowych, trzustki i innych narządów jamy brzusznej; jest to badanie bezbolesne i powszechnie dostępne;
- badania kontrastowe przewodu pokarmowego – w tym prześwietlenia RTG z użyciem kontrastu, które pomagają ocenić drożność i stan ścian przewodu pokarmowego.
Testy oddechowe:
- test na Helicobacter pylori – bezinwazyjne badanie oddechowe, które pozwala wykryć obecność bakterii odpowiedzialnej za rozwój choroby wrzodowej żołądka i dwunastnicy.
Badania kału:
- badanie ogólne kału – pozwala ocenić m.in. obecność tłuszczu, śluzu, krwi utajonej oraz jaj pasożytów;
- badanie w kierunku Clostridium difficile – wykonywane przy podejrzeniu infekcji jelit wywołanej przez tę bakterię.
Endoskopia kapsułkowa:
- innowacyjne badanie, w którym pacjent połyka specjalną kapsułkę z kamerą; dzięki temu możliwa jest szczegółowa ocena jelita cienkiego, które jest trudno dostępne w tradycyjnych metodach endoskopowych.
Czy potrzebuję do gastrologa skierowania?
Jeśli planujesz wizytę w ramach Narodowego Funduszu Zdrowia (NFZ), konieczne będzie skierowanie od lekarza rodzinnego lub innego specjalisty. W przypadku wizyt prywatnych skierowanie nie jest wymagane.
Ile kosztuje konsultacja u gastrologa?
Na podstawie zgromadzonych przez nas danych średnia cena za konsultację gastroenterologiczną wynosi 290 zł, przy czym najniższa cena to 99 zł, natomiast najwyższa – 800 zł.