Wady wzroku są utrapieniem zwłaszcza dla ludzi młodych i aktywnych. Ograniczają uprawianie niektórych dyscyplin sportowych, a przy większych wadach utrudniają życie codzienne. Na szczęście istnieje wiele metod laserowej korekcji wzroku, które są w stanie na zawsze usunąć wadę. Jedną z nich jest femtoLASIK. Na czym dokładnie polega ten zabieg?
Jak powstają wady wzroku?
Korekta wad wzroku z wykorzystaniem lasera excimerowego to metoda stosowana przez polskich okulistów od ponad 10 lat. Pozwala w szybki i bezpieczny sposób korygować zwłaszcza tzw. refrakcyjne wady wzroku, czyli krótkowzroczność, nadwzroczność (dalekowzroczność) i astygmatyzm. Ich istotą jest nieprawidłowy kształt gałki ocznej, która jest zbyt długa lub zbyt krótka, a w przypadku astygmatyzmu ma niesferyczny kształt w centralnej części. Takie defekty anatomiczne powodują, że światło wpadające do oka zamiast na siatkówce skupia się przed nią lub za nią, powodując problemy z wyraźnym widzeniem.
Na czym polega metoda femtoLASIK?
Technik laserowej korekty wad wzroku jest wiele i są one nieustannie rozwijane. Jedną z najnowocześniejszych metod jest femtoLASIK. Stanowi ona unowcześnienie popularnej techniki LASIK. Różnica pomiędzy obiema metodami występuje w pierwszym z dwóch etapów zabiegu, czyli wytworzeniu powierzchniowego płatka rogówki, odsłaniającego jej głębsze warstwy podlegające modelowaniu laserowemu.
W metodzie LASIK mechaniczne nacięcie rogówki wykonuje się za pomocą specjalnego mikronoża, zaś w przypadku femtoLASIK w tym celu wykorzystuje się nowoczesny laser femtosekundowy. Pozwala to na większą dokładność, zwiększa bezpieczeństwo zabiegu i skraca okres gojenia.
Korekta wzroku laserem
Drugi etap zabiegu jest taki sam dla obu technik i polega on skorygowaniu wady wzroku poprzez odpowiednie modelowanie rogówki laserem excimerowym. Praca lasera trwa od kilku do kilkudziesięciu sekund (ok. 3,5 sekundy na 1 dioptrię), a po zabiegu odchylony płatek przywracany jest do swojego pierwotnego położenia. Po zakończeniu całej procedury pacjent przebywa na sali pooperacyjnej pod opieką lekarską jeszcze przez 2-3 godziny, a następnie, po badaniu okulistycznym, może wrócić do domu (pod opieką bliskiej osoby).
Metoda femtoLASIK pozwala skorygować krótkowzroczność i nadwzroczność w zakresie od -10 do +6 dioptrii oraz astygmatyzm do ok. 5 dioptrii.
Niezbędne urządzenia
Laser femtosekundowy, który służy do odcięcia płatka rogówki i odsłonięcia jej zrębu, działa bardzo precyzyjne. Odcięty płatek może mieć grubość poniżej 100 µm, choć w praktyce zazwyczaj wybiera się grubość rzędu 120 µm. W gabinetach okulistycznych dostępnych jest wiele urządzeń. Można spotkać tam m.in. laser VISUMAX firmy Carl Zeiss Meditec, Intralase FS amerykańskiej firmy Abbot Medical Optics czy Femtec niemieckiej firmy Technolas Perfect Vision. Laser wyposażony jest w mikroskop chirurgiczny i system wideo. Jego zastosowanie umożliwia wykonywanie cięć powierzchownych na rogówce, jak również precyzyjnych cięć wewnątrzrogówkowych. Jest sterowany komputerowo.
Laser excimerowy służy do modelowania zrębu rogówki. Spotykane urządzenia to MEL-80 firmy niemieckiej firmy Carl Zeiss Meditec, ALLEGRETTO WAVE niemieckiego koncernu WaveLight Laser Technologie AG, czy VISX STAR S4 IR amerykańskiej firmy Abbott Medical Optics. Urządzenia te działają w zakresie fal ultrakrótkich, a więc promieniowania ultrafioletowego. Miejsca ablacji są ściśle zaprogramowane i kontrolowane przez komputer. Trójwymiarowy system śledzenia ruchów gałki ocznej eliminuje wpływ nawet najmniejszych ich ruchów na przebieg zabiegu.Wskazania i przeciwwskazania do zabiegu femtoLASIK
Decyzja o zabiegu podejmowana jest w oparciu o wyniki badań okulistycznych oraz dokładny wywiad lekarski. Korekcje zazwyczaj wykonuje się u pacjentów w wieku od 21 do 55 lat, po ustabilizowaniu się wady. Zabiegowi nie mogą poddać się osoby z chorobami oczu takimi jak stany zapalne, jaskra, zaćma, odwarstwienie siatkówki, zespół suchego oka oraz astygmatyzm nieregularny.
Pozostałe przeciwwskazania do zabiegu to m.in.:
- okres ciąży i karmienia piersią
- choroby autoimmunologiczne i onkologiczne
- cukrzyca
Aby zakwalifikować się do zabiegu, niezbędne jest posiadanie odpowiedniej grubości rogówki. Jeśli okaże się, że jest ona zbyt cienka w stosunku do oczekiwanej korekcji wady, pacjent będzie musiał wybrać inną metodę leczenia. Zlecane przed zabiegiem testy obejmują wykonanie mapy oka, pomiar grubości rogówki, ciśnienia wewnątrzgałkowego, badanie dna oka, badanie refrakcji metodą skiaskopii i pomiar ilości wydzielanych łez. W razie potrzeby wykonuje się również badania ultrasonograficzne lub tomografię komputerową gałki ocznej.
Rekonwalescencja po zabiegu femtoLASIK
Metoda femtoLASIK jest bezbolesna, ale po zabiegu pacjent może odczuwać dolegliwości bólowe. Zaleca się wtedy stosowanie specjalnych kropli i doustnych leków przeciwbólowych. Bezpośrednio po operacji pacjent powinien jak najwięcej odpoczywać. W tym czasie może wystąpić zwiększona wrażliwość na światło, łzawienie, swędzenie, uczucie piasku w oczach. Ważne jest, aby w tym okresie nie zaciskać, ani nie pocierać oka, aby odcinany podczas zabiegu płatek rogówki mógł się prawidłowo zagoić. Przez pewien czas widzenie jest upośledzone, ale jego jakość poprawia się w miarę gojenia, a jakość widzenia stabilizuje całkowicie po trzech miesiącach.
W okresie rekonwalescencji wymagane są wizyty kontrolne po tygodniu, miesiącu i trzech miesiącach po zabiegu. Przez ten czas powinno się nosić okulary przeciwsłoneczne, unikać opalania, sauny, kąpieli w basenie i akwenach otwartych, a także przebywania w zadymionych i zapylonych pomieszczeniach. Podczas zabiegów higienicznych należy dbać, aby do operowanego oka nie dostawała się woda i detergenty. Panie muszą z kolei ostrożnie postępować z makijażem i kosmetykami.
Możliwe powikłania po operacji
Powikłania po zabiegu występują rzadko, a ich liczba nie przekracza 1% pacjentów. Użycie lasera femtosekundowego wyeliminowało powikłania związane ze wzrostem ciśnienia wewnątrzgałkowego wymaganego do pracy mikrokeratomu, ale spowodowało pojawienie się nowych, związanych ze stabilizacją oka przez pierścień ssący oraz samym sposobem działania lasera. Wadliwe działanie pierścienia stabilizującego zwykle wynika z nieregularnego kształtu gałki ocznej. Jeśli dojdzie do nieznacznego zmniejszenia siły ssącej, odcinany płatek ma nierówne brzegi. Zdarza się to częściej u pacjentów z małą szparą powiekową i głęboko osadzonym okiem, u których pole operacyjne jest relatywnie mniejsze. Zazwyczaj nie ma to wpływu ani na jakość widzenia, ani proces gojenia.
Pozostałe efekty niepożądane
Działanie lasera femtosekundowego wywołuje odparowanie tkanek z wytworzeniem się niewielkich ilości gazu. W rzadkich przypadkach pęcherzyk powietrza może przedostać się do przedniej komory oka, co zakłóca pracę systemu kontroli wodzenia oka w laserze excimerowym. Jeśli zakłócenia są istotne, zabieg trzeba odłożyć do czasu resorpcji pęcherzyka, bo jego kontynuacja grozi utratą wzroku. Pomimo tysięcy przeprowadzony korekcji metodą femtoLASIK, do tej pory odnotowano jedynie pojedyncze przypadki takiego powikłania.
Bezpośrednio po zabiegu może dojść do przesunięcia się płatka rogówki, co można szybko skorygować w klinice okulistycznej. Po czasie rekonwalescencji u pacjentów mogą wystąpić takie objawy jak efekt "halo", aureole wokół punktów świetlnych, pogorszenie widzenia nocnego, spadek kontrastowości widzenia. Występowanie astygmatyzmu nieregularnego po metodzie femtoLASIK jest rzadsze niż po metodzie LASIK. Fakt ten tłumaczony jest bardziej precyzyjnym działaniem lasera femtosekundowego i lepszym zrostem tkanek po cięciu laserowym niż mechanicznym.
