Rak jelita grubego i odbytnicy to trzeci co do częstotliwości występowania nowotwór u mężczyzn i drugi u kobiet głównie po 50 r. ż., z czego niespełna 60% zachorowań występuje w krajach rozwiniętych. Leczenie chirurgiczne jest podstawowym sposobem leczenia raka odbytnicy, jakie zależy od lokalizacji guza w stosunku do mięśni zwieraczy odbytu, wielkości guza i głębokości penetracji ściany odbytnicy.
Nowotwory jelita grubego – chirurgia odbytu
Ocenę przedoperacyjną oraz leczenie chirurgiczne raka odbytnicy świadczy w swoim gabinecie w Krakowie dr n. med. Marcin Nowak, specjalista chirurgii ogólnej, proktolog, bariatra. W zakresie praktyki, w zależności od lokalizacji zmiany operuje przez dostęp brzuszny (resekcja przednia z zachowaniem ciągłości przewodu pokarmowego w przypadku guza w górnej części odbytnicy) z całkowitym usunięciem mesorektum (TME). Przy lokalizacji zmian w dolnym odcinku usuwa się całą odbytnicę wraz ze zwieraczami odbytu.
Wczesnym wykrywaniem i kompleksowym leczeniem nowotworów odbytnicy i odbytu zajmują się lekarze Ośrodka Diagnostyczno-Chirurgicznego Proktosonomed w Lublinie. Chirurgiczne leczenie obejmuje szczegółowy wywiad, biopsję pod kontrolą USG oraz m. in. ultrasonografię z użyciem głowic doodbytniczych. Usunięcie guza ma wpływ na dalsze leczenie oparte na chemioterapii lub radioterapii, a radykalny lub nieradykalny zakres jego usunięcia na dobór leczenia uzupełniającego. Ośrodek prowadzi dr n.med. Adam Jamroż, specjalista chirurgii ogólnej i onkologicznej.
Leczeniem chirurgicznym zaawansowanego raka jelita grubego zajmuje się także Wielkopolskie Centrum Onkologii w Poznaniu, a o rodzaju zabiegu operacyjnego i jego rozległości decyduje wynik badania mikroskopowego. Operacje muszą być czasem tak rozległe, że powodują przejściowe lub trwałe okaleczenie pacjenta, np. przy wyłonieniu sztucznego odbytu. W zakresie leczenia szpitalnego raka odbytnicy często jest stosowana terapia skojarzona – łączona z radioterapią i chemioterapią (procedury radio i brachyterapii). Dyrektorem placówki jest prof. dr hab. Julian Malicki.
Na Oddziale Chirurgii Ogólnej Szpitala im. L. Rydygiera w Krakowie, zakres procedur chirurgicznych obejmuje również chirurgię okrężnicy i odbytnicy, w ramach której realizowane są zabiegi oszczędzające naturalne zwieracze odbytu (przednia resekcja odbytu, przednia niska resekcja odbytu), zabiegi techniką TEM (videochirurgia miejscowa) oraz wycięcie guzów odbytnicy z zastosowaniem zespoleń metodą Valtrac i stapler. W przypadku polipektomii, lekarze korzystają z techniki endoskopowej, świadcząc ponadto przedoperacyjną ocenę USG stopnia zaawansowania raka.
W diagnostyce i specjalistycznym leczeniu nowotworów, w szczególności dolnego odcinka przewodu pokarmowego i odbytnicy specjalizuje się Odział Chirurgii Onkologicznej I Dolnośląskiego Centrum Onkologii we Wrocławiu. W ramach nowoczesnych technik zabiegowych stosowana jest przednia resekcja odbytnicy sposobem TME, pionierska w skali krajowej i międzynarodowej brzuszno-krzyżowa resekcja odbytnicy oraz przezodbytnicza resekcja niskich guzów odbytnicy TEM. Kierownikiem Oddziału jest prof. dr hab. Marek Bębenek, chirurg, onkolog.
W Szczecinie, prywatną praktykę chirurgiczną Asmed i Kolmed prowadzi dr n. med. Jerzy Lubikowski, specjalista chirurg, transplantolog, w zakresie których realizuje małoinwazyjne leczenie raka odbytnicy (wycięcie miejscowe guza we wczesnym stadium zmian) oraz metody radykalne, gdy guz nacieka głębsze warstwy ściany jelita i zabieg wymaga niskiej, przedniej resekcji (LAR) odbytnicy lub brzuszno-kroczowej amputacji odbytnicy (APR). W przypadku znacznie zaawansowanego stadium raka usuwa się odbytnicę wraz z narządami, które nacieka nowotwór (pęcherz moczowy, prostata, macica).
