Co to jest przykurcz Dupuytrena?

Choroba Dupuytrena (inaczej zespół Dupuytrena) jest schorzeniem dotykającym głównie mężczyzn po 40. roku życia. Objawia się stopniowym przykurczaniem palców (stąd nazywa się ją przykurczem Dupuytrena), powstałym przez zmiany zachodzące podskórnie. 

Prawdopodobne przyczyny powstawania tych zmian są związane z uwarunkowaniami genetycznymi, urazami oraz zaburzeniami układu nerwowego.

Nazwa schorzenia pochodzi od wybitnego francuskiego chirurga oraz barona Guillaume'a Dupuytrena. Opis jego doświadczeń z chorobą rozcięgna dłoniowego  zawarto w „Lecons Orales” (1831 r.). Tom został spisany przez studentów oraz najbliższych współpracowników doktora. Znalazły się tam opisy doświadczeń chirurga w przecinaniu rozcięgna dłoniowego podczas leczenia przykurczu serdecznego oraz małego palca u paryskiego handlarza winem. W 1834 r. dane o chorobie zostały przetłumaczone na język angielski oraz opublikowane w czasopiśmie „Lancet”.

Do czynników sprzyjających rozwojowi przykurczu Dupuytrena należą:

  • cukrzyca,
  • praca fizyczna – u osób pracujących fizycznie choroba Dupuytrena postępuje znacznie szybciej; wpływ na to mają wibracje występujące podczas wykonywania zajęć fizycznych,
  • epilepsja,
  • palenie papierosów – u osób palących zwiększa się ryzyko wystąpienia mikrozatorów w naczyniach, co może powodować niedokrwienie oraz proliferację fibroblastów (w efekcie tych zmian może dojść do procesu bliznowacenia i pojawienia się przykurczu),
  • nałogowe picie alkoholu.

Jak się objawia przykurcz Dupuytrena?

Przykurcz Dupuytrena zaczyna się od bezbolesnych zmian podskórnych: guzków, zgrubień czy grudek. Z czasem mogą one zacząć rosnąć, powodując przyciąganie palca (palców) do dłoni. 

Choroba doprowadza do przewlekłego, bezbolesnego zapalenia rozcięgna dłoniowego. To powoduje jego zwłóknienie, skrócenie i w konsekwencji przykurcze w stawach śródręczno-paliczkowych i międzypaliczkowych (przykurcz dłoni, przykurcz palców). Obejmują one palec serdeczny (czyli czwarty) i mały (czyli piąty).

Ważne: Przykurcz zazwyczaj rozpoczyna się od palca serdecznego. Następnie może obejmować palec najmniejszy. Istnieje ryzyko wystąpienia przykurczu zgięciowego na pozostałych palcach ręki. W przypadku zwłóknienia warstwy poprzecznej rozcięgna, u pacjenta może dojść również do zwężenia ręki.

Trzy fazy choroby Dupuytrena

Choroba Dupuytrena charakteryzuje się trzema fazami. To proliferacja, przerost rozcięgna, utrwalenie przykurczu.

Fazy przebiegają następująco:

  • proliferacja – pacjent dostrzega u siebie pierwsze objawy schorzenia;
  • przerost rozcięgna (zwana też stadium przykurczeń) – widoczne są zgrubienia, przerosty, guzki oraz odczuwalny jest lekki przykurcz palców dłoni przy próbie wyprostownaia;
  • zbliznowacenie (nazywane też utrwaleniem przykurczu) – w tym przypadku mowa o stałym, utrwalonym, przykurczu w stawach śródręczno-paliczkowych i/lub międzypaliczkowych; podczas tej fazy choroby powstają zbite włókna na dłoni, utrudniające jej ruch.

Według szacunków przykurcz palców dłoni występuje u około 40-60 proc. pacjentów chorych na cukrzycę. Szczególnie narażeni na rozwój tej przypadłości są mężczyźni z trwającą od dawna i źle kontrolowaną cukrzycą, a także innymi zmianami w układzie ruchu spowodowanymi cukrzycą.

Rozpoznanie przykurczu Dupuytrena 

W przypadku pojawienia się guzków, czy ograniczenia chwytności ręki, należy oszczędzać dłoń i udać się do lekarza pierwszego kontaktu. W przypadku osób chorych na cukrzycę konieczna jest wizyta u diabetologa. 

Lekarz, do którego uda się pacjent, będzie zwracał uwagę na ostatnie urazy ręki, inne choroby, przypadki przykurczu w rodzinie. 

W początkowej fazie choroby może być konieczne wykonanie badań obrazowych (RTG, USG). W późniejszych fazach do trafnej diagnozy może dojść już przy wstępnych oględzinach. W chwili ustalenia rozpoznania przykurczu dłoni ważne jest określenie stopnia zaawansowania zmian. To gwarantuje odpowiednie leczenie.

Metody leczenia przykurczu Dupuytrena

W początkowej fazie choroby skuteczne mogą być rehabilitacja i fizjoterapia (kinezyterapia, ultradźwięki, zabiegi fizykoterapeutyczne). 

Pacjentom we wczesnym stadium choroby Dupuytrena proponuje się czasem leczenie za pomocą radioterapii. Hamuje ono rozwój przykurczu poprzez naświetlanie guzków oraz przerośniętych pasm tkanki.

Ulgę może przynieść wstrzykiwanie kolagenazy (białka) połączone z późniejszym noszeniem szyny prostującej palec. Dzięki wstrzyknięciu do chorej tkanki rozpuszczone zostaną pasma łącznotkankowe. Po minimum dobie przykurczone palce prostują się. Metoda ta pozwala uniknąć blizn pooperacyjnych, skraca okres hospitalizacji i rekonwalescencji, pozwala szybciej wrócić do zdrowia. 

Niestety, nie wszystkie fazy choroby Dupuytrena można leczyć farmakologicznie. Jeśli te metody nie pomogą, koniecznością staje się leczenie chirurgiczne.

Przykurcz Dupuytrena – operacja 

Technika operacji zależy od stopnia zaawansowania przykurczu Dupuytrena. Fasciotomia (najczęściej wykonywana w przypadku przykurczu dłoni) polega na rozcięciu skóry dłoni i palców, usunięciu zgrubiałej, ściągniętej tkanki powodującej zgięcie palców. Tkanka ta wygląda jak „pasma" pod skórą dłoni. Efektem jest tu uwolnienie przykurczu Dupuytrena. Zabieg odbywa się w znieczuleniu ogólnym lub miejscowym. Trwa zwykle od godziny do dwóch.

Ważne: Istnieje również fasciotomia igłowa, która polega na wkłuciu igły w zdeformowaną tkankę i rozdzieleniu jej. Zabieg odbywa się w znieczuleniu miejscowym. Niestety, w przypadku tej metody pacjent musi liczyć się z ryzykiem nawrotu choroby.

Dermofasciotomia wiąże się z usunięciem nie tylko chorych tkanek, ale również skóry dłoni i zastąpieniu jej fragmentem wyciętym z ręki lub pachwiny. Wykonuje się ją, gdy przykurcz obejmuje nie tylko tkankę znajdującą się pod skórą, ale też skórę. Jest również zalecana w przypadku, gdy choroba Dupuytrena jest mocno nasilona lub doszło do nawrotu przykurczu po leczeniu. Zabieg wykonywany w znieczuleniu ogólnym. Trwa średnio dwie godziny.

Czy można pozostawić przykurcz Dupuytrena bez leczenia?

Choroba Dupuytrena ma charakter postępowy. Jeśli nie rozpocznie się żadnego leczenia, może dojść do silnie zaawansowanego przykurczu palców. Wtedy nawet leczenie operacyjne może nie przywrócić pełnej sprawności ręki. 

Nawet w przypadku łagodnej formy przykurczu Dupuytrena warto podejmować więc leczenie zapobiegawcze. Pomaga ono spowolnić postępowanie choroby.

Co się dzieje po operacji przykurczu Dupuytrena?

Po operacji przykurczu palców dłoni pacjent musi odpoczywać do czasu, gdy przestanie działać znieczulenie. Po znieczuleniu ogólnym mogą występować nudności i wymioty. Z kolei po znieczuleniu miejscowym czucie w operowanej ręce wraca po kilku godzinach. Należy uważać, żeby nie urażać rany.

Na zoperowaną dłoń zostaje założony opatrunek. Może być na nią również założona szyna. Pacjent powinien utrzymywać dłoń powyżej linii serca, tak by była bliżej barku niż pasa (pomoże w tym temblak). Ma to pomóc uniknąć obrzęku.
Przed wyjściem ze szpitala fizjoterapeuta może zalecić wykonywanie ćwiczeń ręki w domu. Pacjent otrzyma również wskazówki dotyczące pielęgnacji rany. Należy dbać bowiem o to, żeby rana była sucha i unikać moczenia dłoni w wodzie.

Wizyta kontrolna oraz zdjęcie szwów pacjent zgłasza się zazwyczaj po 10-14 dniach od operacji.

Gojenie rany trwa różnie u każdego pacjenta. Zazwyczaj – dwa-trzy tygodnie. Po tym czasie pacjent powinien rozpocząć ćwiczenia rehabilitacyjne, które wspomagają proces leczniczy.

Rekonwalescencja po operacji zespołu Dupuytrena

Jeśli pacjentowi doskwiera ból, powinien zażywać leki przeciwbólowe. 

Przez kilka pierwszych dni po przebytej operacji nie należy ruszać dłonią i palcami, żeby rana mogła się zagoić. Możliwie jak najdłużej należy trzymać dłoń uniesioną na temblaku. Jeśli zaś zalecono używanie szyny, należy przestrzegać wszystkich związanych z tym wskazówek. Być może trzeba będzie używać jej w ciągu dnia i nocy. Ułożenie dłoni na poduszce podczas snu może pomóc ograniczyć ból i obrzęk. 

W przypadku pojawienia się jakichkolwiek objawów zakażenia należy skontaktować się z chirurgiem. 

Objawy zakażenia po operacji przykurczu Dupuytrena:

  • gorączka
  • obrzęk lub nasilająca się sztywność dłoni,
  • zaczerwienie bądź świąd,
  • zwiększona ciepłota rany,
  • wyciek płynu lub ropy z rany.

Możliwe powikłania po operacji przykurczu dłoni

Do skutków ubocznych typowych dla operacji przykurczu Dupuytrena należą: ból, sztywność w palcach i obrzęk. Ich nasilenie powinno się zmniejszyć w ciągu kilku tygodni od operacji. Przez pewien czas od zabiegu czucie w operowanych palcach może być ograniczone. Czas powrotu do pełnego czucia jest kwestią indywidualną.

Powikłania nie występują często. Jak w przypadku każdej operacji należą do nich: reakcje na znieczulenie, zakażenie i nadmierne krwawienie.

Typowe powikłania dla fasciotomii to: 

  • zespół wieloobjawowego bólu miejscowego – ciągły, intensywny ból nieproporcjonalny do ciężkości operacji (stan zwykle się pogarsza),
  • uszkodzenie tętnicy lub nerwu w palcu,
  • miejscowy wylew krwi z obrzękiem (czyli krwiak) – można go jednak skorygować w czasie operacji,
  • niepełne skorygowanie przykurczu wymagające kolejnej operacji,
  • powolne gojenie lub martwica (skóry lub przeszczepu) – tkanka zamiast goić się obumiera.

Czy możliwe jest całkowite wyleczenie przykurczu Dupuytrena?

Efekt leczenia operacyjnego choroby Dupuytrena uzależniony jest od wielu czynników. Przede wszystkim zaś stopnia zaawansowania przykurczu, czasu trwania schorzenia, ogólnego stanu zdrowia, wieku i płci pacjenta, techniki chirurgicznej oraz postępowania pooperacyjnego, a zwłaszcza przebiegu rehabilitacji. 

U większości pacjentów zabieg operacyjny przynosi oczekiwane rezultaty. Kąt przykurczu palców po operacji zmniejsza się. U chorych z niezbyt silnie rozwiniętym przykurczem operacyjna korekta pozwala uwolnić przykurcz Dupuytrena.

Ważne: Trzeba zaznaczyć, że operacja przykurczu Dupuytrena nie likwiduje choroby. Pomaga natomiast usunąć jej następstwa.

Co zrobić po zakończeniu leczenia przykurczu Dupuytrena?

Czas powrotu do pracy zależy od przebiegu rekonwalescencji oraz wykonywanego przez danego pacjenta zawodu. U niektórych chorych rana goi się w szybkim tempie i już w ciągu dwóch-trzech tygodni mogą wrócić do pracy (w przypadku wykonywania lżejszej pracy). Pacjentom, którzy wykonują ciężką pracę, zaleca się przerwę dłuższą niż miesiąc. 

Okres powrotu do życia zawodowego może się wydłużyć w przypadku wystąpienia powikłań pooperacyjnych, np. zakażenie rany.

FAQ, czyli najczęstsze pytania o leczenie choroby Dupuytrena

  • Czy istnieją naturalne metody leczenia przykurczu Dupuytrena?

    W leczeniu przykurczu Dupuytrena można stosować fizykoterapię z wykorzystaniem m.in. ultradźwięków, laseroterapii, magnetoterapii, promieni IR czy elektroterapii. W leczeniu naturalnym przykurczu Dupuytrena poleca się także masaże wirowe, hydromasaże oraz masaże klasyczne.

  • Jak leczyć przykurcz Dupuytrena?

    Wybór odpowiedniej metody zależy od stopnia zaawansowania choroby. Leczenie zachowawcze może obejmować: farmakoterapię (miejscowa iniekcja glikokortykosteroidów), fizjoterapię i rehabilitację (kinezyterapia, ultradźwięki, zabiegi fizykoterapeutyczne). Leczenie farmakologiczne zazwyczaj często nie przynosi oczekiwanych rezultatów. Z kolei rozpoczęcie rehabilitacji w początkowym stadium choroby może spowolnić jej rozwój. Nie gwarantuje jednak jej całkowitego wyleczenia. Uważa się, że jedyną skuteczną formą leczenia przykurczu Dupuytrena jest zabieg operacyjny.  

Umów wizytę!

Jeśli Ty także chcesz poddać się leczeniu choroby Dupuytrena, nie wahaj się dłużej - skontaktuj się z nami. Nasz doradca bezpłatnie przedstawi Ci pełną ofertę spośród 60 klinik w Polsce wraz ze szczegółowymi cenami. Pomoże również w umówieniu wizyty konsultacyjnej u wybranego specjalisty na dogodny termin.

Zadzwoń do nas: (telefon czynny pon - pt, w godz. 8:00 - 18:00)

Źródła: