Leczenie otyłości balonem żołądkowym

Problem otyłości w Polsce

W ostatnich latach otyłość i nadwaga bez wątpienia stały się poważnym problemem zdrowotnym na całym świecie. Dane dotyczące rozpowszechnienia choroby są alarmujące, zwłaszcza że obserwowana jest stała tendencja zmniejszania progu wiekowego osób z nadmierną masą ciała. Co więcej, wiele osób nadal nie utożsamia nadwagi i otyłości z chorobą. To błąd, gdyż nadmierny rozrost tkanki tłuszczowej w organizmie niesie ze sobą większe ryzyko rozwoju wielu przewlekłych chorób takich jak cukrzyca, miażdżyca, nadciśnienie tętnicze czy depresja.

Zgodnie z powszechną definicją, otyłość to nadmierne nagromadzenie tkanki tłuszczowej w organizmie, które prowadzi do upośledzenia funkcjonowania całego ustroju.

Najczęściej używanym i najbardziej rozpowszechnionym wskaźnikiem, który umożliwia określenie stopnia otyłości, jest wskaźnik masy ciała, BMI - Body Mass Index, który obliczany jest według wzoru:

BMI = masa ciała (kg)/wzrost do kwadratu (m2) [kg/m2]

• 30,0 - 34,99 otyłość 1 stopnia
• 35,0 - 39,99 otyłość 2 stopnia
• równe i powyżej 40,00 otyłość 3 stopnia, tzw. otyłość olbrzymia

Leczenie otyłości a balon żołądkowy

Otyłość to złożony problem, który wymaga interdyscyplinarnego podejścia do terapii - tylko w ten sposób można osiągnąć zadowalające efekty lecznicze.

Podstawową kwestią jest dieta niskokaloryczna, czyli tak zwana dieta redukująca lub niskoenergetyczna. Ma ona na celu dostarczenie takich pokarmów, które, składając się na pełną dietę, zapewniają organizmowi mniej kalorii niż istniejące zapotrzebowanie, jednocześnie przy tym zapewniając wszystkie niezbędne składniki odżywcze.

Równocześnie z odpowiednią dietą zaleca się również wprowadzenie regularnej aktywności fizycznej. Nie muszą być to jednak od razu ciężkie treningi. Na początek wystarczą codzienne spacery czy marsze, joga czy nordic walking. Z czasem, gdy organizm przyzwyczai się do regularnej dawki ruchu, warto rozważyć fitness, treningi cardio czy interwały.

W niektórych przypadkach konieczne jest również zastosowanie odpowiednio dobranej farmakoterapii. Jeśli i takie leczenie nie przynosi efektów, farmaceutyki wywołują działania niepożądane lub pacjent zgłasza się do lekarza dopiero w 3 stopniu otyłości, wówczas najlepszym rozwiązaniem jest leczenie zabiegowe.

Operacje z zakresu chirurgii bariatrycznej dzielimy na:

• operacje restrykcyjne, mające na celu ograniczenie spożywania pokarmów (są to operacje zmniejszenia żołądka)
• operacje wyłączające, na przykład by-pass żołądka
• operacje powodujące upośledzenie wchłaniania pokarmu z przewodu pokarmowego, na przykład wyłączenie żółciowo-trzustkowe

Niestety zabiegi chirurgicznego leczenia otyłości, mimo swych niepodważalnych zalet, posiadają także wady, związane przede wszystkim z rozległością zabiegu i ryzykiem wystąpienia powikłań. Dzisiejsza medycyna zmierza ku jak najmniejszej inwazyjności, która bezpośrednio przekłada się na minimalizację zagrożeń jakie ponosi pacjent w związku z zabiegiem. Jedną z procedur wpisujących się w ten trend jest leczenie otyłości za pomocą balonu żołądkowego.

Procedura implantacji balonu żołądkowego należy do grupy zabiegów endoskopowych i polega na wprowadzeniu do żołądka pacjenta specjalnego balonu, który powoduje uczucie sytości wskutek wypełnienia tego narządu. Na samym początku swojej historii procedura ta była traktowana jako jeden z pierwszych etapów przygotowujących do finalnego leczenia operacyjnego. Z czasem jednak pozytywne wyniki pozwoliły tej metodzie zyskać samodzielność i być odrębną metodą leczenia otyłości.

Wskazania i przeciwwskazania do leczenia otyłości balonem żołądkowym

Balon żołądkowy stosowany jest u otyłych osób, u których wskaźnik masy ciała BMI jest równy lub przekracza 27 kg/m2. Wskazania są zatem mniej rygorystyczne niż w przypadku zabiegów z zakresu chirurgii bariatrycznej, gdzie wskazaniem jest zwykle otyłość 3 stopnia, a w niektórych przypadkach także 2. Balonikowaniu żołądka mogą poddać się dzięki temu osoby mniej otyłe, które chcą skutecznie zwalczyć nadmierne kilogramy, ale nie kwalifikują się do zabiegu chirurgicznego. Zaznaczyć należy jednak, że w przypadku leczenia balonem żołądkowym istotnym elementem wskazania do zabiegu również jest brak efektów terapii dietetycznej i farmakologicznej. Ponadto umieszczenie balona w żołądku znajduje zastosowane u chorych z otyłością olbrzymią, u których obecne są przeciwwskazania do klasycznego leczenia chirurgicznego.

Niestety, tak jak przy każdym zabiegu, tak i tu istnieją pewne przeciwwskazania, które mogą wykluczyć kandydata do leczenia otyłości balonem żołądkowym. Do tych najważniejszych należą:

• obecna duża przepuklina rozworu przełykowego
• zapalenie otrzewnej
• przebyte leczenie operacyjne górnego odcinka przewodu pokarmowego
• brak współpracy pacjenta odnośnie pozabiegowej zmiany stylu życia
• ciążą lub karmienie piersią
• zdiagnozowana poważna choroba wątroby, płuc lub nerek
• przewlekła terapia steroidowa
• przewlekłe zaparcia

Rodzaje balonów żołądkowych

Po zakwalifikowaniu pacjenta do zabiegu balonikowania żołądka, pozostaje jeszcze kwestia doboru odpowiedniego balonu. Obecnie na rynku dostępnych jest wiele rodzajów balonów, spośród których wyróżniamy balony żołądkowe wypełnione solą fizjologiczną lub powietrzem.

Balony żołądkowe wypełnione solą fizjologiczną 

Balon Orbera - produkowany przez znaną amerykańską firmę Allergan, wprowadzony na polski rynek po raz pierwszy w 2010 roku. Wykonany jest z delikatnego elastomeru silikonowego. Zastosowanie balonu jest uznaną metodą leczniczą, która praktykowana jest w wielu ośrodkach medycznych. Polega ona na wprowadzeniu balonu Orbera do żołądka, co powoduje zmniejszenie jego objętości, dzięki czemu przyjmowana jest mniejsza ilość jedzenia. Obecny w żołądku balon zapewnia pacjentowi stałe uczucie sytości.
Balon Medsil - produkt rosyjskiej firmy Medsil, dystrybuowany na polskim rynku przez firmę Varimed, produkowany z wysokiej jakości silikonu. Standardowo umieszczany jest pusty w żołądku i następczym napełnieniem solą fizjologiczną. Wyrób posiada europejski certyfikat bezpieczeństwa CE a wszystkie etapy jego produkcji zgodne są z normami ISO 13485 (System Zarządzania Jakością dla Wyrobów Medycznych).
Balon Spatz - balon żołądkowy nowej generacji wyprodukowany przez firmę F SpatzTM FGIA, Inc. Jak informuje sam producent, ten zaawansowany technologicznie, silikonowy balon żołądkowy charakteryzuje się regulacją objętości po uprzednim wprowadzeniu do żołądka.

Balony żołądkowe wypełnione powietrzem  

Balon Heliosphere BAG - produkt francuskiej firmy Helioskopie Medical Implants, wykonany z wytrzymałego syntetycznego materiału, a od wnętrza wyścielony warstwą czystego złota. Syntetyczne, obojętne biologicznie tworzywo balonu zapewnia odporność na działanie kwaśnego środowiska panującego wewnątrz żołądka, co bezpośrednio przekłada się na bezpieczeństwo metody i zminimalizowanie ryzyka pęknięcia balonu do minimum. Najpierw wprowadza się go do żołądka, a następnie wypełnia powietrzem.

Balony żołądkowe wypełnione płynem

Balon Allurion - balon gastryczny, dzięki któremu udaje się zredukować od 10 do 15 proc. początkowej masy ciała. Operacja wprowadzenia balonu jest krótka, niepozostawiająca blizn i odwracalna, a sam balon po około 16. tygodniach jest usuwany z organizmu fizjologicznie. Pacjent po prostu go połyka, a później lekarze napełniają go specjalnym płynem. Materiałem, z jakiego wykonano balon, jest folia poliuretanowa, a to sprawia, że pozbywanie się go z żołądka przebiega sprawniej.   

Przebieg leczenia otyłości balonem żołądkowym

Balonikowanie żołądka powoduje redukcję masy ciała poprzez zmniejszenie żołądka, a co za tym idzie - zmniejszenie objętości przyjmowanych pokarmów.

Umieszczony w żołądku balon o objętości 500 ml daje pacjentowi stałe uczucie sytości, co skutecznie ogranicza przyjmowanie pokarmów i powoduje utratę nadprogramowych kilogramów. Mechanizm działania polega na napięciu ścian żołądka, uruchomieniu przesyłu informacji do mózgu i hamowaniu ośrodka głodu, co powoduje poczucie sytości.

Zabieg przeprowadzany jest w pracowni endoskopowej, z użyciem sprzętu podobnego jak w przypadku gastroskopii. Cała procedura dla komfortu pacjenta i lekarza operatora realizowana jest w krótkotrwałym znieczuleniu ogólnym bądź krótkotrwałym podawaniu leków przeciwbólowych, sedujących i zwiotczających mięśnie. Czuwa nad tym lekarz anestezjolog. Całość trwa zazwyczaj około 15-30 minut.

Pacjent układany jest na stole zabiegowym i znieczulany. Następnie przez jego usta do przewodu pokarmowego wprowadzany jest wziernik żołądkowy, czyli gastroskop, a wraz z nim - pusty balon żołądkowy. Po jego ulokowaniu w żołądku operator wypełnia balon sterylnym roztworem soli fizjologicznej w ilości 500 - 700 ml lub powietrzem w ilości 550 - 650 cm3 poprzez rurkę przyczepioną do balonu. Następnie chirurg odczepia od balona rurkę poprzez delikatne jej pociągnięcie (balon w miejscu przyczepu rurki ma zastawkę, która automatycznie się zamyka po wyciągnięciu rurki). Co ważne, sól fizjologiczna podbarwiona jest błękitem metylenowym, co powoduje zabarwienie jej na niebiesko. Ma to charakter zabezpieczająco-diagnostyczny, bowiem jeśli balon byłby nieszczelny, wówczas mocz pacjenta miałby barwę niebieskozieloną.

Balon pozostaje w żołądku pacjenta przez 6 miesięcy, a następnie jest usuwany w tej samej placówce, w której był wprowadzany. Podobnie jak w przypadku umieszczenia balonu, procedura jego usunięcia nie jest skomplikowana. Przy tym zabiegu konieczne jest już jednak zastosowanie znieczulenia ogólnego.

Zalecenia po zabiegu balonikowania żołądka

Z uwagi na stosowane środki znieczulające, pacjent po zabiegu pozostaje pod dwu-, trzygodzinną obserwacją, po czym może opuścić klinikę

Najczęściej w pierwszych dniach po implantacji balonu organizm pacjenta przystosowuje się do nowej sytuacji i ciała obcego wewnątrz żołądka. Dlatego też we wczesnym okresie po zabiegu mogą wystąpić takie dolegliwości jak objawy dyspeptyczne, nudności, wzdęcia, biegunki czy kurcze. Lekarz powinien poinformować pacjenta, iż powyższe objawy są jak najbardziej naturalne i że powinny ustąpić po krótkim okresie czasu. Ponadto lekarz przy opuszczaniu placówki da pacjentowi odpowiednie zalecenia oraz niezbędne środki farmakologiczne pomagające złagodzić wyżej wspomniane objawy.

Dieta po balonikowaniu żołądka

Bardzo ważnym aspektem postępowania pozabiegowego jest przestrzeganie przez pacjenta odpowiedniej diety. Przez pierwsze dni po zabiegu implantacji balona żołądkowego chory powinien ograniczyć swoją dietę wyłącznie do diety półpłynnej. Ważne jest, by pacjent trzymał się ściśle określonych zaleceń, a mianowicie pił niewielkie ilości płynów, robił odstępy między kolejnymi łykami, nie przyjmował jednorazowo więcej niż 100 ml oraz dwóch litrów dziennie. Pacjent może pić niskokaloryczne, niekwaśne soki owocowe np. jabłkowe, słabą herbatę lub kawę, (najlepiej bezkofeinową), a także buliony, niskokaloryczne galaretki, niskotłuszczowe jogurty i odtłuszczone mleko.  

W drugim tygodniu po zabiegu chory do swego jadłospisu może wprowadzić pierwsze stałe produkty. To okres początkowej adaptacji żołądka do ulokowanego w nim balonu i możliwa staje się zmiana stosowanej diety. Przez pierwsze trzy dni drugiego tygodnia po zabiegu w diecie powinny pojawić się jedynie pokarmy przetarte. Zazwyczaj można jeść już wszystko, jednak uprzednio należy rozdrobnić posiłek w blenderze. Pamiętać należy, by każde spożywane danie zawierało białko.

Po powyższym okresie przejściowym nie powinny już występować żadne przeszkody ku temu, by pacjent powrócił spożywania pokarmów w postaci stałej. Wprowadzać należy je stopniowo i pojedynczo - najpierw w postaci gotowanej, a dopiero na końcu surowej.

W tym momencie pacjent wchodzi w bardzo ważny etap całego procesu terapeutycznego zmniejszania nadmiernej masy ciała. Okres całych sześciu miesięcy życia z balonem to czas, w którym pacjent powinien zmienić swoje dotychczasowe nawyki żywieniowe, a także często styl życia do jakiego był dotychczas przyzwyczajony. Właśnie dlatego ważne jest silne wsparcie psychologiczne, zarówno najbliższych jak i specjalistów z zakresu psychologii.

Bardzo ważne jest połączenie dobrze dobranego planu żywieniowego wraz z regularnym, umiarkowanym wysiłkiem fizycznym. Wszystko to powinno zagwarantować osiągnięcie sukcesu i cieszenie się wynikiem kuracji przez długi czas. Tu warto zaznaczyć, iż zmiana stylu życia i nawyków żywieniowych to decyzja na całe życie, jeśli pacjent nie chce wrócić do swojej pierwotnej wagi sprzed zabiegu.

Skuteczność leczenia otyłości balonem żołądkowym

Zgodnie z dostępnymi statystykami, przeciętna utrata wagi po balonikowaniu żołądka oscyluje w granicach 15 kilogramów. Podana wartość ma charakter uśredniony - część pacjentów może schudnąć 20-30 kg, a część 5-10 kg. Wszystko zależy od motywacji i przestrzegania reżimu dietetycznego oraz innych lekarskich zaleceń.

Dodatkowym atutem balonu żołądkowego jest fakt, iż jego zastosowanie korzystnie wpływa na choroby towarzyszące otyłości - u otyłych osób leczonych balonem żołądkowym po jego usunięciu poprawa stanu zdrowia następuje u zdecydowanej większości pacjentów z nadciśnieniem tętniczym, cukrzycą typu 2 i dolegliwościami oddechowymi czy bólowymi (ze strony stawów).

Możliwe powikłania po zabiegu leczenia otyłości balonem żołądkowym

Leczenie otyłości balonem żołądkowym jest terapią zabiegową i jak każdy zabieg wiąże się z pewnym ryzykiem wystąpienia powikłań, w przypadku tej metody dochodzi jednak do nich rzadko. U większości chorych poddanych zabiegowi w pierwszych dniach pojawiają się delikatne dolegliwości ze strony przewodu pokarmowego, takich jak nudności, wymioty. Trwają one zazwyczaj nie dłużej niż 2-3 dni i są z dobrym skutkiem łagodzone dostępnymi lekami.

Jednym z groźniejszych komplikacji implantacji balonu żołądkowego jest jego pęknięcie. Jest to sytuacja niezwykle rzadka, aczkolwiek możliwa. Dlatego też balon wypełniany jest barwionym płynem, a dokładnie błękitem metylenowym, co sprawia, że płyn ma kolor niebieski. W przypadku pęknięcia balonu chory może zaobserwować zmianę zabarwienia moczu na kolor niebieskozielony, uczucia słonego posmaku w ustach oraz wymioty treścią podbarwioną na zielono-niebiesko. W tym miejscu warto wspomnieć, iż balon jest wypełniony roztworem soli fizjologicznej, czyli płynem bezpiecznym, dlatego jego wyciek nie jest dużym zagrożeniem dla zdrowia pacjenta. Mimo to, w takiej sytuacji należy niezwłocznie zgłosić się do lekarza, ponieważ opróżniony balon może zmienić swoją lokalizację i dostać się na przykład do dwunastnicy, tamując odcinek przewodu pokarmowego. Wówczas pasaż jest całkowicie zablokowany, a usunięcie balonu - niezwykle trudne.

Innym możliwym, rzadko występującym powikłaniem, jest refluks żołądkowo-przełykowy. Najcięższe komplikacje dotyczą 1-2 przypadków na 1000 przeprowadzanych zabiegów implantacji balonu żołądkowego, czyli około 0,1-0,2%.

FAQ, czyli najczęstsze pytania o operacyjne leczenie otyłości

• Czy zmniejszenie żołądka balonem na NFZ jest możliwe?

  Balonikowanie żołądka nie jest refundowane przez Narodowy Fundusz Zdrowia, dlatego pacjent zainteresowany tym zabiegiem musi się liczyć z pełną odpłatnością za procedurę. Średni koszt takiego zabiegu to 7000 - 8000 zł.

• Jaki lekarz przeprowadza zabieg leczenia otyłości balonem żołądkowym?

  Zabieg leczenia otyłości przy pomocy implantacji balonu żołądkowego przeprowadzany jest w wysoce wyspecjalizowanych placówkach, z bogatym doświadczeniem w tego typu zabiegach. Za całą procedurę odpowiedzialny jest zazwyczaj lekarz specjalista chirurgii ogólnej, specjalizujący się w zabiegowym leczeniu otyłości (w chirurgii bariatrycznej).

• Czy po balonikowaniu żołądka wymagane są wizyty kontrolne u lekarza?

  Odpowiedź na to pytanie uzależniona jest w głównej mierze od stanu ogólnego pacjenta. Jeśli czuje się on dobrze i nie odczuwa żadnych dolegliwości, a waga systematycznie spada, nie potrzebuje częstych wizyt kontrolnych u lekarza. Jeżeli jednak pomimo upływającego czasu kuracji waga pacjenta pozostaje bez zmian, wówczas należy zasięgnąć opinii specjalisty.

• Czy po zabiegu będę czuł balon w żołądku?

  U znacznej większości pacjentów po zabiegu implantacji balonu żołądkowego dokuczliwe bywa uczucie nudności, skurcze żołądka, wymioty i inne dolegliwości. Na szczęście stan taki ulega poprawie zazwyczaj już po 2-3 dniach. W tym czasie żołądek musi się przyzwyczaić do nowej sytuacji. Po kilku dniach wszystko wraca do normy i pacjent nie odczuwa żadnego dyskomfortu związanego z obecnością balonu w żołądku.

• Czy balon może przeciekać?

  Ryzyko pęknięcia balonu znajdującego się wewnątrz żołądka niepokoi wielu pacjentów. Choć jest to możliwe, zdarza się niezwykle rzadko. Według dotychczas przeprowadzonych badań, na setki tysięcy wszczepionych balonów istnieją jedynie pojedyncze przypadki ich pęknięcia. Sam balon jest wypełniony roztworem soli fizjologicznej, przez jego ewentualny wyciek nie stanowi zagrożenia dla pacjenta. Jeśli dojdzie do wycieku, pacjent zaobserwuje niebieskawą barwę moczu - to znak, że należy udać się do lekarza zakładającego balon.

Filmy

Przedstawiamy poniżej filmy, na których lek. Zbigniew Kowalczyk (chirurg ogólny), dr n. med. Michał Kazanowski (chirurg ogólny), dr n. med. Michał Kazanowski (chirurg ogólny), lek. Zbigniew Kowalczyk (chirurg ogólny) - eksperci tematyki leczenie otyłości balonem żołądkowym, dzielą się swoim doświadczeniem i wiedzą na ten temat.

Leczenie otyłości balonem żołądkowym - opinie pacjentów

Poniżej przeczytasz opinie pacjentów, którzy zdecydowali się na balonikowanie żołądka. Wszystkie zamieszczone komentarze pochodzą od osób, które zapisały się na zabieg za pośrednictwem naszego portalu, dzięki czemu są one w 100% rzetelne i zweryfikowane.

Umów wizytę!

Jeśli Ty także borykasz się z problemem otyłości, nie wahaj się dłużej - skontaktuj się z nami. Nasz doradca bezpłatnie przedstawi Ci pełną ofertę leczenia spośród 16 klinik w Polsce wraz ze szczegółowymi cenami. Pomoże również w umówieniu wizyty konsultacyjnej u wybranego specjalisty na dogodny termin.

Zadzwoń do nas: (telefon czynny pon - pt, w godz. 8:00 - 18:00)