Ból w nodze, uczucie ciepła, zaczerwienienie kończyny - to objawy, które mogą świadczyć o rozwoju choroby, jaką jest zakrzepica. Co warto o niej wiedzieć? Jak przebiega jej leczenie? Podpowiadamy.
Gabinet zabiegowy w Centrum Medyczne doktorA
Czym jest zakrzepica?
W przebiegu zakrzepicy żył głębokich, w układzie żył (najczęściej kończyn dolnych), pod powięzią głęboką dochodzi do powstania skrzeplin. Ich fragmenty mogą oddzielać się i wraz z krwiobiegiem dostać do serca lub płuc - wówczas dochodzi do groźnych dla życia zatorów. Lekarze mogą zdiagnozować u pacjenta także zakrzepicę żył powierzchownych. Choć w tym przypadku skrzepy zwykle są na tyle mocno związane ze ścianami naczynia, że do ich oderwania dochodzi rzadko, nie można tego stuprocentowo wykluczyć. Właśnie dlatego tak ważne jest, by nie bagatelizować żadnego rodzaju zakrzepicy, jak również zakrzepowego zapalenia żył zlokalizowanego w głównych pniach żylnych układu powierzchownego, w żyłach: odstrzałkowej i odpiszczelowej. Warto wiedzieć też, że w niektórych przypadkach zakrzepica dużych żył powierzchownych przeradza się w zakrzepicę układu głębokiego, tym bardziej nie należy więc ignorować tego schorzenia.
Zakrzepica żył głębokich - przyczyny i czynniki ryzyka
Na powstawanie zakrzepów w żyłach głębokich wpływ mają trzy czynniki. Gdy występują one jednocześnie, mowa o tak zwanej triadzie Virchowa. Są to:
- spowolnienie przepływu krwi - dochodzi do tego gdy pacjent jest przez dłuższy czas unieruchomiony lub obecny jest długotrwały ucisku na żyły,
- nadmierna krzepliwość krwi, wynikająca z przewagi czynników prozakrzepowych nad tymi, które hamują układ krzepnięcia
- uszkodzenie ścian naczynia, które mogą powstać np. w wyniku urazu lub w trakcie operacji ortopedycznej
Główną przyczyną zakrzepicy żył powierzchownych jest poszerzenie naczyń żylnych i związane z tym gromadzenie się krwi, które sprzyja powstawaniu stanów zapalnych i skrzeplin. To właśnie dlatego zakrzepica jest tak często związana z niewydolnością krążenia żylnego i żylakami. Inne przyczyny wystąpienia choroby to zakażenia oraz urazy mechaniczne. Do czynników ryzyka zaliczane są także uwarunkowania genetyczne, terapia hormonalna oraz długotrwałe przebywanie w pozycji siedzącej lub stojącej.
Ryzyko zachorowania na zakrzepicę żył głębokich rośnie wraz z wiekiem. Na chorobę narażone są bardziej kobiety, zwłaszcza te, które przez wiele lat przyjmowały doustne środki antykoncepcyjne. Coraz częściej lekarze zwracają jednak uwagę na to, że zakrzepica żylna może dotknąć każdego z nas. Czasem wystarczy długi lot samolotem czy intensywny trening siłowy z obciążeniem na nogi, by w żyłach utworzyły się skrzepy. Właśnie dlatego warto być czujnym i obserwować swój organizm.
Objawy zakrzepicy
Zakrzepica żył głębokich to choroba wyjątkowo zdradliwa, przez dłuższy czas może bowiem nie dawać zauważalnych objawów. Symptomy takie jak obrzęk, piekący lub kłujący ból, zaczerwienienie kończyny oraz jej podwyższona temperatura z reguły świadczą o tym, że stan zapalny jest już mocno rozwinięty - wówczas czym prędzej należy zgłosić się do lekarza. Symptomy te nie muszą oznaczać zakrzepicy, jednak stwierdzić to może jedynie specjalista po zebraniu wywiadu i przeprowadzeniu niezbędnych badań. Właśnie dlatego konsultacja z nim jest tak bardzo istotna. Aby rozpoznać chorobę, lekarz przeprowadza tak zwane USG Dopplera. To badanie nieinwazyjne i bezbolesne, a dodatkowo można je powtarzać bez ryzyka, iż negatywnie wpłynie ono na stan chorego.
Jak leczyć zakrzepicę?
Leczenie zakrzepicy może przebiegać wielotorowo - wszystko zależy od tego, czy zakrzepy tworzą się w układzie żył powierzchownych, czy głębokich. Na sposób leczenia zakrzepicy żylnej wpływ ma także zaawansowanie choroby. Zakrzepica żył powierzchownych z reguły oznacza leczenie zachowawcze. Jedną z nieinwazyjnych metod jest kompresjoterapia. Stosowane w jego ramach odpowiednie wyroby uciskowe ułatwiają odpływ krwi z kończyn dolnych. Lekarze zapisują swoim pacjentom także niesteroidowe leki przeciwzapalne. Jeżeli choroba znajduje się w zaawansowanym stadium, elementem terapii są preparaty zawierające heparynę, czyli substancję przeciwdziałającą krzepnięciu krwi. Operacyjne leczenie zakrzepicy żył powierzchownych dotyczy przede wszystkim pacjentów, u których skrzep jest zlokalizowany w odległości mniejszej niż 3 cm od ujścia żył podudzia (odpiszczelowej i odstrzałkowej) do żyły udowej.
Zakrzepica. Leczenie szpitalne
A co na zakrzepicę żył głębokich? W większości przypadków lekarze zalecają swoim pacjentom leczenie farmakologiczne. Wdrożone preparaty zawierają substancje przeciwkrzepliwe, które hamują powiększanie się istniejących zakrzepów oraz zapobiegają powstawaniu nowych. Jeśli stan pacjenta tego wymaga, wspomnianą już heparynę wstrzykuje się mu w warunkach szpitalnych. Lekarz może zalecić także jednoczesną kompresjoterapię o odpowiednim stopniu nacisku. U niektórych chorych specjaliści stosują tak zwane stenty żylne. Wskazania do ich użycia to m.in. zakrzepica żył głębokich w segmencie biodrowo-udowym oraz nawrotowa zakrzepica biodrowo-udowa, z nasilającymi się objawami zespołu pozakrzepowego. Warto pamiętać, że leczenie nie będzie w pełni skuteczne i długotrwałe bez wprowadzenia pewnych kluczowych zmian w stylu życia pacjenta. Ważna jest zdrowa dieta, aktywność fizyczna i unikanie używek takich jak papierosy czy alkohol.
Leczenie zakrzepicy. Dlaczego jest ważne?
Gabinet zabiegowy w Centrum Medyczne doktorA
Leczenie zachowawcze zakrzepicy żył głębokich zwykle trwa dłuższy czas. W jego trakcie pacjent musi poddawać się regularnym kontrolom lekarskim i przestrzegać zaleceń uzyskanych od specjalisty. Leczenie zakrzepicy żył głębokich jest konieczne, by nie doprowadzić do zagrażających życiu zatorów. Formujący się w naczyniu krwionośnym skrzep zwęża, a czasem całkowicie zamyka światło naczynia. Gdy jego fragment oderwie się, wraz z krążącą krwią zostaje przeniesiony do innych organów. Jeśli znajdzie się w płucach, występuje wówczas ostra zatorowość płucna. Jeśli zaś trafi do naczyń mózgowych, u pacjenta dojdzie do udaru niedokrwiennego mózgu. Oba te stany zagrażają życiu i wymagają natychmiastowej interwencji lekarskiej w warunkach szpitalnych.
