Kiedy zgłosić się do okulisty?
Regularne kontrole okulistyczne są wskazane w kilku przypadkach. Przede wszystkim, gabinet okulisty odpowiednio często powinny odwiedzać osoby, u których w rodzinie występowały przypadki jaskry lub zaćmy. Systematycznie wykonywane badania umożliwią wczesne wykrycie zmian chorobowych, co pozwoli na szybkie wdrożenie leczenia. Na regularne wizyty powinny umawiać się ponadto pracownicy, którzy spędzają codziennie więcej niż 4 godziny przed komputerem. Coroczne kontrole wzroku są przeznaczone także dla osób po 40. roku życia. Z wiekiem rośnie bowiem ryzyko powstawania wad wzroku.
Objawy konieczne do skonsultowania z okulistą to ponadto:
- mrużenie oczu podczas patrzenia w dal, oglądania telewizji lub czytania,
- zbyt częste mruganie,
- nawracające stany zapalne spojówek,
- uczucie suchych oczu,
- intensywne łzawienie oczu,
- odczuwanie notorycznego zmęczenia oczu.
Jakie badania wykonuje okulista?
Okulista wykonuje różnorodne badania, które pomagają w ocenie zdrowia oczu oraz w diagnozowaniu i leczeniu różnych schorzeń. Oto najważniejsze z nich:
- badanie ostrości wzroku - to podstawowe badanie, które mierzy, jak dobrze pacjent widzi. Wykorzystuje się do tego tablice Snellena z literami, cyframi lub symbolami o różnych rozmiarach.
- badanie refrakcji - ocena wady wzroku, takiej jak krótkowzroczność, dalekowzroczność czy astygmatyzm. Badanie pozwala dobrać odpowiednie okulary lub soczewki kontaktowe.
- badanie dna oka (funduskopia) - polega na oglądaniu siatkówki, naczyń krwionośnych, nerwu wzrokowego i plamki żółtej przy pomocy specjalnego wziernika, oftalmoskopu.
- tonometria - badanie mierzące ciśnienie wewnątrzgałkowe, które jest kluczowe w diagnostyce jaskry. Może być wykonywane za pomocą tonometru kontaktowego lub bezkontaktowego.
- perymetria - ocenia pole widzenia pacjenta, co jest ważne w diagnostyce jaskry i innych chorób neurologicznych, które mogą wpływać na pole widzenia.
- topografia rogówki - badanie, które mierzy kształt rogówki. Jest to istotne przy diagnostyce astygmatyzmu i przygotowaniach do operacji korekcji wzroku, takich jak LASIK.
- OCT (optyczna koherentna tomografia) - zaawansowane obrazowanie siatkówki i nerwu wzrokowego, pozwalające na szczegółowe badanie struktury oka. Jest kluczowe w diagnostyce chorób siatkówki, takich jak zwyrodnienie plamki żółtej.
- badanie widzenia barw - test oceniający zdolność pacjenta do rozróżniania kolorów, co jest ważne w diagnostyce zaburzeń widzenia barw, takich jak daltonizm.
- badanie filmów łzowych - ocena ilości i jakości produkowanych łez, co pomaga w diagnostyce zespołu suchego oka.
Najczęstsze schorzenia diagnozowane przez okulistę
Okulista diagnozuje wiele różnych schorzeń oczu, z których najczęstsze to:
- krótkowzroczność (miopia),
- dalekowzroczność (hiperopia),
- astygmatyzm,
- jaskra,
- zaćma,
- zwyrodnienie plamki żółtej (AMD),
- zapalenie spojówek,
- zespół suchego oka,
- retinopatia cukrzycowa,
- zez.
Jak przygotować się do wizyty u okulisty?
Przygotowanie do wizyty u okulisty obejmuje kilka prostych kroków, które pomogą w pełni wykorzystać czas z lekarzem. Przede wszystkim zabierz ze sobą dokumentację medyczną, wyniki wcześniejszych badań oraz informacje o przyjmowanych lekach. Zapisz wszystkie objawy i pytania, które chcesz omówić z okulistą. Jeśli nosisz soczewki kontaktowe, najlepiej zdjąć je na kilka godzin przed wizytą. Warto również zabrać okulary przeciwsłoneczne, ponieważ po rozszerzeniu źrenic Twoje oczy mogą być wrażliwe na światło. Dzięki temu przygotowaniu wizyta będzie bardziej efektywna, a diagnoza precyzyjna.
Przebieg wizyty u okulisty
Podobnie jak w przypadku lekarzy innych specjalizacji, również wizyta u okulisty zaczyna się od zebrania wywiadu. Pacjent zostanie zapytany m.in. o odczuwane dolegliwości (jeśli przyszedł z konkretnym problemem, a nie na rutynową kontrolę), jak również o to, ile czasu dziennie spędza przed komputerem. Kolejny krok to z reguły badanie ostrości wzroku za pomocą specjalnych tablic okulistycznych. Podczas wizyty mierzone jest ciśnienie wewnątrzgałkowe oka, okulista określa także ustawienie, osadzenie i ruchomość gałek ocznych, źrenic, rogówki, tęczówki, soczewki oraz dna oka. W razie jakichkolwiek wątpliwości specjalista może zlecić wykonanie dodatkowych badań takich jak m.in. OCT czy pachymetria.
Optometrysta a okulista
Optometrysta i okulista zajmują się zdrowiem oczu, ale ich zakres kompetencji jest różny. Optometrysta specjalizuje się głównie w doborze okularów lub soczewek. Okulista natomiast jest lekarzem, który diagnozuje i leczy choroby oczu, przepisuje leki oraz wykonuje zabiegi chirurgiczne na oczach. Optometrysta skupia się na korekcji wzroku, podczas gdy okulista oferuje pełną opiekę medyczną nad oczami, w tym operacje.
Czy do okulisty potrzebne jest skierowanie?
Do wizyty u okulisty w ramach Narodowego Funduszu Zdrowia (NFZ) w Polsce wymagane jest skierowanie od lekarza pierwszego kontaktu lub innego specjalisty. Skierowanie nie jest natomiast potrzebne, jeśli zdecydujemy się na wizytę prywatną u okulisty. W takim przypadku można umówić się na wizytę bezpośrednio, ale za usługę będzie trzeba zapłacić.
Ile kosztuje wizyta u okulisty?
Za wizytę u okulisty trzeba zapłacić od 150 do 300 zł. Średnia cena konsultacji to 220 zł, przy czym warto pamiętać, że jest ona uzależniona od różnych czynników. Spośród nich warto wymienić choćby lokalizację i wyposażenie kliniki, w której przyjmuje dany lekarz.