Operacje pęcherzyka żółciowego

Co to jest pęcherzyk żółciowy?

Pęcherzyk żółciowy, często nazywany woreczkiem, to część układu żółciowego. Ma gruszkowaty kształt Tworzą go gładkie włókna mięśniowe wyścielone pofałdowaną błoną śluzową. Znajduje się w prawej górnej części jamy brzusznej. Przylega do dolnej ściany wątroby.

Głównym zadaniem pęcherzyka żółciowego jest gromadzenie żółci produkowanej bez przerwy przez wątrobę. Pęcherzyk magazynuje ją w przerwach między posiłkami. Wtedy proces trawienia nie odbywa się i nie ma potrzeby odprowadzania żółci z wątroby bezpośrednio do dwunastnicy. Żółć znacznie się wtedy zagęszcza. Jej zapas zostaje wykorzystany dopiero, gdy jest taka konieczność, np. do strawienia obfitego i tłustego posiłku. Bo żółć odgrywa główną rolę właśnie w trawieniu i wchłanianiu tłuszczów. Żółć jest uwalniana z pęcherzyka na skutek skurczu jego mięśni – pod wpływem hormonów. Spływa wtedy przewodem do dwunastnicy, znajdującej się tuż za żołądkiem. Wydzielanie żółci następuje od momentu przyjęcia pokarmu i trwa przez kilka godzin przez cały czas trawienia. Czasem płynność tego z pozoru prostego procesu może zostać zaburzona. Objawia się to mniej lub bardziej silnymi dolegliwościami. Najczęstszymi schorzeniami związanymi z pęcherzykiem żółciowym, z którymi zmagają się pacjenci, są kamica oraz stany zapalne.

Kamica pęcherzyka żółciowego

Kamica może objąć nie tylko pęcherzyk, ale i całe drogi żółciowe. Polega na tworzeniu się kamieni żółciowych, tzw. złogów, z naturalnych składników żółci (np. cholesterolu, barwników). Dlaczego się tak dzieje, do końca nie wiadomo. Nie ma też skutecznej metody, by rozpuścić kamienie, a jeśli nawet się uda, zwykle tworzą się na nowo. Szkoda, bo ich obecność utrudnia prawidłowe funkcjonowanie układu żółciowego i powoduje poważne dolegliwości.

Z czasem mogą jednak objawiać się bólami brzucha o charakterze kolki – poniżej mostka lub prawych żeber, wzdęciami, czasem nudnościami i wymiotami. Zwykle pojawiają się kilka godzin po obfitym, tłustym posiłku. Ból wywołuje rozciąganie się pęcherzyka w wyniku zastoju żółci. A ten mogą spowodować właśnie kamienie, blokujące odpływ.

Zapalenie pęcherzyka żółciowego

Co ciekawe, występuje ono częściej u kobiet niż mężczyzn. Zapalenie pęcherzyka żółciowego może wywołać obecność kamieni żółciowych (to niemal reguła, że prędzej czy później wywołają stan zapalny – będzie on efektem mechanicznego drażnienia pęcherzyka, albo zablokowania odpływu żółci) albo zakażenie bakteryjne. Ten scenariusz zdarza się znacznie rzadziej, ale czasem może mieć związek z kamicą żółciową, bo zakażeniu sprzyja spowodowany przez nią zastój żółci. Zapalenie może mieć formę przewlekłą i ostrą.

Przewlekłe zapalenie pęcherzyka żółciowego

Zapalenie tego typu może nastąpić po etapie ostrym lub od początku rozwijać się w formie przewlekłej. Zwykle łączy się z bakteryjnym zapaleniem pęcherzyka żółciowego. Początkowo dolegliwości mogą być nieznaczne, nasilenie często obserwuje się w okresie ciąży lub u starszych osób. Przewlekłe zapalenie pęcherzyka żółciowego objawia się wzdęciami brzucha, uczuciem pełności i gniecenia w nadbrzuszu, mdłościami, zaparciami, niesmakiem w ustach, odbijaniem. Czasem niezbyt silnymi tępymi i ugniatającymi bólami. Dolegliwości zaostrzają się po zjedzeniu obfitych posiłków lub ciężkostrawnych, tłustych pokarmów, smażonych lub pieczonych, wypiciu alkoholu, dużym wysiłku fizycznym, silnym stresie. Ucisk brzucha w okolicy pęcherzyka żółciowego powoduje ból. Mogą wystąpić lekkie powiększenie wątroby lub początki żółtaczki. Zapalenie przewlekłe może przejść w formę ostrą.

Ostre zapalenie pęcherzyka żółciowego

W większości przypadków łączy się z obecnością kamieni żółciowych. Objawy są charakterystyczne i – zdaniem specjalistów – raczej trudno pomylić je z innym schorzeniem. Ostre zapalenie pęcherzyka żółciowego manifestuje się

• silnymi, przeszywającymi bólami pod prawym podżebrzem promieniującymi do pleców pod prawą łopatkę,
• gorączką, dreszczami,
• niekiedy nudnościami i wymiotami,
• czasem żółtaczką,
• bólem brzucha w czasie dotykania,
• wyczuwalnym pęcherzykiem.

Bardzo często napad bólowy występuje w nocy, niedługo po zjedzeniu ciężkostrawnych, tłustych pokarmów czy wypiciu alkoholu. Może trwać nawet do sześciu godzin. Ostateczna diagnoza – ostre zapalenie pęcherzyka żółciowego – stawiana jest na podstawie badania USG jamy brzusznej. Zwykle wykazuje ono obecność kamieni w pęcherzyku żółciowym. Ostry napad może ustąpić w ciągu kilku dni. Czasem jednak prowadzi do groźnych powikłań: przejścia zapalenia poza pęcherzyk, ropniaka, ropowicy, przebicia pęcherzyka żółciowego, zapalenia otrzewnej. Tym bardziej ostrego zapalenia pęcherzyka żółciowego nie powinno się zlekceważyć.

Leczenie pęcherzyka żółciowego

Obie formy zapalenia – ostrą i przewlekłą – można leczyć farmakologicznie. Stosuje się m.in. leki rozkurczowe, przeciwbólowe i przeciwzapalne. W przypadku zakażenia bakteryjnego także antybiotyki. Istotna w procesie leczenia jest także dieta niskotłuszczowa.

W przypadku zapaleń spowodowanych obecnością kamieni żółciowych zalecany jest jednak zabieg operacyjny i usunięcie woreczka żółciowego (z łac. cholecystektomia) razem ze znajdującymi się w nim złogami. Oczywiście o ile to możliwe, bo nie zawsze stan zdrowia czy wiek chorego na to pozwalają. Podobne wskazanie jest przy kamicy woreczka żółciowego. W tych przypadkach leczenie zachowawcze może przynieść tylko krótkotrwałą poprawę. W dodatku większość lekarzy zaleca, by jak najwcześniej zdecydować się na wycięcie woreczka żółciowego i przeprowadzić je w trybie planowym, a nie pilnym. Argumentują, że np. przy wystąpieniu ostrego zapalenia trudno przewidzieć jego rozwój, a operacja w takich warunkach jest bardziej ryzykowna.

Co istotne, nie przeprowadza się operacji usunięcia kamieni – nawet jednego – pozostawiając woreczek żółciowy. Niemal zawsze wycina się go wraz z zawartością. Specjaliści uznali bowiem, że w takim pęcherzyku i tak wkrótce powstałyby nowe kamienie, a jego wycięcie ma dla całego organizmu niewielkie konsekwencje.

Operacja pęcherzyka żółciowego

Są dwie podstawowe metody na usunięcie woreczka żółciowego: klasyczna, tzw. otwarta, wymagająca rozcięcia powłok brzusznych, oraz laparoskopowa, małoinwazyjna. Ta druga jest obecnie najczęściej stosowana.
O wyborze decyduje lekarz po indywidualnej konsultacji. Powinien usłyszeć od pacjenta o wszystkich chorobach towarzyszących i przebytych zabiegach.

Laparoskopia pęcherzyka żółciowego

To metoda, która wykorzystuje laparoskop – instrument chirurgiczny wyposażony w miniaturową kamerę. Dzięki niemu chirurg uzyskuje dostęp do wnętrza jamy brzusznej bez potrzeby rozcinania jej powłok.

Dla pacjenta przygotowanie do operacji woreczka żółciowego nie jest szczególnie wymagające. Z tygodniowym wyprzedzeniem zalecane jest odstawienie leków zaburzających krzepnięcie krwi. Trzeba też wykonać podstawowe badania obrazujące stan zdrowia (np. analizy krwi, zdjęcie RTG klatki piersiowej). W dniu operacji powinno się być na czczo.

Czas zabiegu to zwykle około godziny. Procedura polega na wykonaniu trzech-czterech około centymetrowych nacięć w ścianie brzucha. Przez nie wprowadzane są mikronarzędzia, którymi chirurg wycina pęcherzyk żółciowy. Dzięki kamerze, wszystko co robi, może śledzić na monitorze. Wcześniej, by ułatwić działanie aparatury, do brzucha jest wtłaczany nieszkodliwy gaz, który unosi powłoki brzuszne do góry. A po zabiegu na nacięcia zakłada się po jednym lub dwa szwy albo zamyka się je specjalnym chirurgicznym plastrem. Jeśli to konieczne, w ranie pozostawia się dren. Na zewnątrz wypływa przez niego krew lub inny gromadzący się często po operacji płyn.

Podczas zabiegu można wykonać zdjęcia RTG, by stwierdzić, czy kamienie są również w drogach żółciowych. Jeśli tak, mogą być usunięte przy pomocy specjalnego endoskopu lub później podczas małoinwazyjnej procedury ERCP. Alternatywą jest otwarcie jamy brzusznej w celu usunięcia kamieni.

Specjaliści zwracają uwagę na korzyści, jakie daje laparoskopia woreczka żółciowego:

• po operacji pacjent może odczuwać niewielki ból, mogą wystąpić nudności czy wzdęcia, ale szybko mijają
• hospitalizacja jest krótka, pacjent wstaje z łóżka tak szybko, jak to możliwe. W przypadku szpitali prywatnych, jeśli nic złego się nie dzieje, może wrócić do domu jeszcze tego samego dnia wieczorem lub dzień później. W placówkach publicznych ten czas nieco się wydłuża,
• rekonwalescencja przebiega szybciej, już nawet po około tygodniu pacjent wraca do normalnej aktywności. Powinien jednak przez kilka kolejnych tygodni unikać fizycznego wysiłku (zwłaszcza noszenia ciężkich przedmiotów) oraz stosować lekkostrawną dietę z małą zawartością tłuszczu.
• nie ma dużej blizny na brzuchu.

Usuniecie woreczka żółciowego – powikłania

Mimo wielu zalet, usunięcie pęcherzyka żółciowego metodą laparoskopową, jak każde działanie chirurgiczne, niesie z sobą także ryzyko powikłań. Komplikacje po usunięciu woreczka żółciowego nie zdarzają się jednak zbyt często. To m.in.

• uszkodzenie dróg żółciowych,
• krwawienie,
• choroba zatorowo-zakrzepowa,
• infekcje,
• przepuklina w miejscu nacięcia.

Usunięcie pęcherzyka żółciowego metodą klasyczną

Obecnie brak jest wskazań do wykonywania zabiegów metoda otwartą. W przypadku kiedy przeprowadza się wycięcie woreczka żółciowego metodą klasyczną, chirurg wykonuje podłużne, około 10-15 centymetrowe cięcie pod prawym łukiem żebrowym. Pacjent jest w znieczuleniu ogólnym. Po zabiegu w zszytej ranie zwykle pozostawia się dren.

Taka operacja pęcherzyka żółciowego wymaga co najmniej 5-7-dniowego pobytu w szpitalu. Także rekonwalescencja jest dłuższa. Do pracy zwykle można wrócić po około czterech tygodniach, a unikać wysiłku przez kilka następnych miesięcy. Do potencjalnych powikłań, które występują też w metodzie laparoskopowej, dochodzi jeszcze m.in. zagrożenie silnym bólem oraz możliwość rozejścia się rany pooperacyjnej.

Co ciekawe, czasem operacja klasyczna kończy zabieg rozpoczęty laparoskopem – to tzw. konwersja. Dzieje się tak wtedy, gdy lekarz ma np. problemy z widzeniem wnętrza jamy brzusznej, pojawiają się nieprawidłowości w budowie anatomicznej czy zrosty, występuje krwawienie.  Wtedy po prostu zmienia metodę.

Dieta po usunięciu woreczka żółciowego

Pęcherzyk żółciowy nie jest niezbędny do procesu trawienia, ale jego brak należy uwzględnić podczas jedzenia. Dieta po wycięciu woreczka żółciowego jest podobna do tej stosowanej w chorobach wątroby i dróg żółciowych lub wrzodowej. Powinna być przede wszystkim oparta na produktach ubogich w tłuszcz i lekkostrawna – tak, by nie obciążać nadmiernie przewodu pokarmowego.

Bezwzględnie trzeba unikać tłustych mięs i wędlin, smalcu i słoniny, serów żółtych, topionych i długodojrzewających, wyrobów cukierniczych z dużą ilością tłuszczu i cukru. Z diety powinno się wyeliminować także produkty, które powodujące wzdęcia (np. kapusta, cebula, rośliny strączkowe, śliwki), marynaty, ostre przyprawy, mocną herbatę i kawę, napoje gazowane, alkohol. Ostrożność należy zachować wobec rzeczy z dużą zawartością błonnika. To m.in. pełnoziarniste pieczywo, surowe owoce i warzywa, pestki i nasiona (np. roślin strączkowych), orzechy.

Wskazane są: chude mięso (drobiowe, cielęcina) i chude ryby (np. leszcz, pstrąg, dorsz, sola), chudy nabiał (ale nie zawsze jest tolerowany), pieczywo pszenne lub graham, biały ryż, ziemniaki, płatki owsiane, kasza manna. Jeśli warzywa i owoce – to gotowane lub pieczone, bez skórki lub przetarte.
Generalnie potrawy smażone na tłuszczu należy zastąpić gotowanymi w wodzie lub na parze, duszonymi (najlepiej bez tłuszczu) lub pieczonymi (np. w folii). Dieta po usunięciu woreczka żółciowego zakłada też rezygnację z obfitych posiłków. Najlepiej jeść mniej a częściej: pięć-sześć razy dziennie o stałych porach. Ostatni posiłek powinno się zaplanować najpóźniej trzy godziny przed snem.

Dieta po usunięciu woreczka żółciowego - jadłospis

Przykładowe posiłki:

• śniadanie: kromki chleba pszennego, kilka plastrów chudego twarogu, kilka włoskich orzechów,
• drugie śniadanie: kasza manna ugotowana na chudym mleku, do tego plasterki banana i kilka łyżek miodu,
• obiad: pierś z kurczaka duszona na parze z ziołami, puree z ziemniaków, gotowana marchewka,
• podwieczorek: pieczone w piekarniku jabłko (bez skórki) z odrobiną rodzynek i cynamonu,
• kolacja: kromki pieczywa graham, kilka plasterków łososia wędzonego na zimno, ugotowany na parze pomidor bez skórki.

Faktem jest jednak, że wielu pacjentów już do końca życia może się zmagać z problemami trawiennymi. Odczuwać dyskomfort, zgagę, wzdęcia. Lekarz może wtedy zapisać leki zmniejszające te dolegliwości. Niestety, ani usunięcie pęcherzyka żółciowego wypełnionego kamieniami, ani zmiana sposobu odżywiania, nie wyeliminują skłonności genetycznej do powstawania kamieni. Mogą nadal powstawać w drogach żółciowych.

FAQ, czyli najczęstsze pytania o operacje pęcherzyka żółciowego

• Ile trwa operacja woreczka żółciowego?

  Rutynowe usunięcie pęcherzyka żółciowego metodą laparoskopową – bo to ona obecnie jest stosowana w większości przypadków – zwykle trwa około godziny. Czasem pół, czasem półtorej: wszystko zależy od stanu pacjenta i doświadczenia lekarzy. Warto jednak wziąć pod uwagę, że czasem rozpoczęta laparoskopia woreczka żółciowego kończy się operacją klasyczną (to tzw. konwersja). Może to znacznie wydłużyć czas zabiegu.

• Co można jeść po usunięciu woreczka żółciowego?

  Dieta po usunięciu woreczka żółciowego powinna być uboga w tłuszcz i lekkostrawna – tak, by nie obciążać przewodu pokarmowego. Wskazane są: chude mięso (drobiowe, cielęcina) i chude ryby (np. leszcz, pstrąg, dorsz, sola), chudy nabiał (ale nie zawsze jest tolerowany), pieczywo pszenne lub graham, biały ryż, ziemniaki, płatki owsiane, kasza manna, jeśli warzywa i owoce to gotowane lub pieczone, bez skórki albo przetarte. Generalnie potrawy smażone na tłuszczu należy zastąpić gotowanymi (także na parze), duszonymi lub pieczonymi.

• Ile kosztuje operacja pęcherzyka żółciowego?

  Cena zabiegu jest uzależniona przede wszystkim od wybranej techniki operacyjnej. W przypadku laparoskopowego usunięcia woreczka żółciowego, trzeba naszykować się na wydatek od 3300 do około 6000 zł.

Operacja pęcherzyka żółciowego - opinie pacjentów

Poniżej przeczytasz opinie pacjentów, którzy zdecydowali się na operację pęcherzyka żółciowego. Wszystkie zamieszczone komentarze pochodzą od osób, które zapisały się na zabieg za pośrednictwem naszego portalu, dzięki czemu są one w 100% rzetelne i zweryfikowane.

Umów wizytę!

Jeśli Ty także chcesz poddać się operacji pęcherzyka żółciowego, nie wahaj się dłużej - skontaktuj się z nami. Nasz doradca bezpłatnie przedstawi Ci pełną ofertę leczenia spośród 81 klinik w Polsce wraz ze szczegółowymi cenami. Pomoże również w umówieniu wizyty konsultacyjnej u wybranego specjalisty na dogodny termin.

Zadzwoń do nas: (telefon czynny pon - pt, w godz. 8:00 - 18:00)