Kiedy stosuje się protezy zębowe?

Protezy zębowe wykorzystuje się celem uzupełnienia brakującego uzębienia - zarówno kilku ubytków, jak również w sytuacji całkowitego bezzębia. Współcześnie dostępnych jest wiele rodzajów protez, dlatego przed wizytą u specjalisty warto się z nimi zapoznać. Może okazać się bowiem, że niektóre warianty nie będą wskazane do zastosowania u danego pacjenta. W doborze odpowiedniej protezy z pewnością pomoże stomatolog.

Dzisiejsze protezy z reguły wyglądają bardzo naturalnie i ciężko odróżnić je od prawdziwych zębów. Dzięki rozpiętości cenowej, dane rozwiązanie można dostosować do swoich możliwości finansowych. Jedno jest pewne: w przypadku braków w uzębieniu proteza to konieczność i nie jest to jedynie kwestia estetyki. Zęby położone w pobliżu powstałej luki mogą zacząć się przemieszczać, pojawiają się wady zgryzu, przeciążenia czy rozchwiania poszczególnych zębów. Gdy te stają się obluzowane, w konsekwencji są również bardziej podatne na wszelkie choroby przyzębia i łatwiej ulegają uszkodzeniom. Co gorsza, mogą nawet wypadać, powodując w ten sposób kolejne ubytki.

Długo nie uzupełniane, duże braki uzębienia skutkują także niedokładnym rozdrabnianiem pokarmu w czasie jedzenia, co może z kolei doprowadzić do rozwoju zaburzeń trawienia.

Protezy zębowe - rodzaje

Protezy zębowe dzielimy m.in. ze względu na wielkość obszaru, który mają zająć, wyróżniając tym samym protezy pełne i częściowe. Kolejny podział obejmuje protezy ruchome i stałe. Te pierwsze pacjent umieszcza w jamie ustnej samodzielnie i może w razie potrzeby je zdjąć i założyć z powrotem. Stałe mogą być zamocowane jedynie przez specjalistę, ponieważ przyczepia się je do elementów kostnych wyrostka zębodołowego lub fragmentów zębów własnych pacjenta.

Czy wiesz, że: Protezy są wykonywane z pozyskanych wcześniej wycisków jamy ustnej.

W grupie protez ruchomych znajdują się:

  • protezy elastyczne (np. protezy akronowe)
  • protezy akrylowe
  • protezy szkieletowe
  • protezy overdenture, czyli wsparte na naturalnych zębach lub wszczepach (np. proteza na implantach) 

Do protez stałych zaliczamy natomiast:

  • wkłady koronowe i koronowo-korzeniowe
  • korony zębowe
  • mosty zębowe
  • implanty

Protezy ruchome

Protezy ruchome są szeroko dostępne i często wybierane przez pacjentów. Rozwiązanie to jest tańsze niż np. implanty stomatologiczne.

Protezy elastyczne

Protezy wykonane z materiałów elastycznych stają się ostatnio coraz bardziej popularne. Ich zaletą, a jednocześnie cechą wyróżniającą je od innych protez ruchomych, jest brak metalowych elementów. Dzięki temu tego rodzaju uzupełnienia są lekkie, komfortowe w użytkowaniu i dają świetne efekty estetyczne. Niestety protezy elastyczne mają też swoje wady. Tą największą jest zdecydowanie fakt, że zaleca się je jedynie w niektórych przypadkach częściowych ubytków i raczej nie przygotowuje się ich w przypadku całkowitego bezzębia, ponieważ specyfika ich konstrukcji mogłaby negatywnie wpływać na funkcjonowanie stawu skroniowo-żuchwowego.

Jednym z najpopularniejszych wariantów protezy elastycznej jest proteza akronowa, wykonana z tworzywa opracowanego przez polskich naukowców. Akron to materiał czysty, pozbawiony domieszek innych związków, a przy tym termoplastyczny, dzięki czemu świetnie dopasowuje się do wnętrza jamy ustnej pacjenta. Protezy akronowe mają różowawy kolor i są częściowo przejrzyste. Dzięki temu dobrze stapiają się one z resztą struktur jamy ustnej.

Zaletą akronu jest także jego bardzo niska chłonność. Na protezach z niego wykonanych osadza się mniej resztek pokarmowych, co ułatwia utrzymanie ich w czystości i ogranicza ryzyko rozwoju komórek bakteryjnych.

Protezy akrylowe

Proteza akrylowa może być zarówno częściowa, jak i całkowita. Stosowana w przypadku bezzębia, składa się ze sztucznych zębów oraz specjalnej płytki. Częściowa jest wyposażona dodatkowo w klamry, które umożliwiają przymocowanie jej do własnych zębów pacjenta. W przypadku stosowania protezy akrylowej, większość sił podczas żucia pokarmu przenosi się na błonę śluzową wyściełającą wnętrze jamy ustnej w obrębie żuchwy i szczęki, przez co początkowo pacjent może odczuwać dyskomfort i musi przyzwyczaić się do protezy.

Warto wiedzieć: Osobom z protezami akrylowymi zaleca się dłuższe i bardziej dokładne żucie pokarmów.

Protezy szkieletowe

Protezę szkieletową poleca się osobom z częściowymi brakami zębowymi zarówno w żuchwie, jak i w szczęce. Wykonuje się ją ze stopów metali, które cechują się odpowiednio wysoką biokompatybilnością ze środowiskiem jamy ustnej. Ten rodzaj uzupełnienia składa się z metalowej płytki, łączników, klamer oraz tak zwanych cierni. Dzięki temu, siła żucia przenosi się nie tylko na śluzówkę, ale również na zęby, jest to ciekawa alternatywa dla protez akrylowych. Protezy szkieletowe są także od nich mniejsze, dzięki czemu pacjent szybciej się do nich przyzwyczaja.

Protezy overdenture

Protezy overdenture są oparte na naturalnych zębach pacjenta lub implantach. Dzięki nim, można wykorzystać korzenie zębów, które nie nadawałyby się do innej odbudowy protetycznej i trzeba byłoby je usunąć. Zatrzask protezy overdenture umiejscawia się na implancie lub zachowanym wkładzie korzeniowym naturalnego zęba. Tym sposobem możliwe jest stabilne zamocowanie protezy, co zapobiega jej przemieszczaniu się w jamie ustnej. Zatrzaski zapewniają większy komfort użytkowania, jednak ich przygotowanie jest bardziej pracochłonne i wymaga kilku wizyt u stomatologa, celem właściwego opracowania elementów, które będą podpierać protezę.

Protezy stałe

Jednym z wariantów protezy stałej jest korona protetyczna, którą stosuje się do odtworzenia korony pojedynczego zęba. Obecnie najczęściej stosuje się korony porcelanowe na podbudowie metalowej oraz korony pełnoceramiczne na podbudowie z tlenku cyrkonu. Wyglądają one praktycznie tak samo, jak ząb naturalny.

Z kolei wkłady koronowo-korzeniowe wprowadza się w wyleczony kanałowo korzeń zęba, w celu wzmocnienia całej jego struktury. Na wkładzie umieszcza się następnie koronę - w ten sposób odbudowuje się ząb w całości.

Mosty zębowe stosuje się w przypadku, gdy pacjent stracił kilka sąsiadujących ze sobą zębów. Składają się one z odpowiedniej liczby połączonych koron protetycznych, które osadza się na zębach filarowych.

Implanty tworzy się z kolei ze sztyftu wkręcanego w kość wyrostka zębodołowego, łącznika pozwalającego na odbudowanie na nim korony zęba, oraz samej korony. Metoda ta zapewnia świetny efekt kosmetyczny i, jak żadna inna, umożliwia odtworzenie utraconych funkcji żucia. Jest to jednak zdecydowanie najbardziej inwazyjna technika uzupełniania braków w uzębieniu.

Czym czyścić protezy zębowe?

Aby proteza zachowała swój dobry wygląd i mogła służyć nam jak najdłużej, należy odpowiednio o nią dbać. W przypadku protez ruchomych konieczne jest:

  • dokładne mycie protezy (przy użyciu specjalnie przeznaczonej do tego szczoteczki oraz pasty do protez)
  • wyjmowanie protezy na noc
  • przechowywanie protezy w szczelnym, suchym pojemniku
  • stosowanie specjalnych tabletek i proszków do protez

Warto pamiętać, że o higienę jamy ustnej trzeba dbać nawet przy bezzębiu. Resztki jedzenia można usunąć, płucząc usta specjalnym płynem. Czyścić powinno się także język.

Czy proteza zębowa może być refundowana przez NFZ?

Osoby, które chciałyby zdecydować się na protezę zębowa w ramach NFZ, muszą wiedzieć, że mogą ubiegać się o nią raz na 5 lat. Aby otrzymać refundację, pacjent musi posiadać co najmniej 5 braków w jednym łuku zębowym lub całkowite bezzębie. Narodowy Fundusz Zdrowia zapewnia jedynie protezy akrylowe z klamrami.

FAQ, czyli najczęstsze pytania o protezy zębów

  • Jaka proteza jest najlepsza?

    Na tak postawione pytanie nie można odpowiedzieć jednoznacznie. To, jaka proteza będzie najlepsza dla danego pacjenta, zależy przede wszystkim od stanu jego uzębienia. Dobry stomatolog w trakcie wizyty z pewnością zaproponuje najbardziej korzystne rozwiązanie.

  • Ile kosztuje proteza zębowa?

    Cena protezy zębowej zależy przede wszystkim od jej rodzaju. Za całkowitą protezę akrylową zapłacimy najprawdopodobniej od 400 do 1500 zł, a za szkieletową - od 1300 do nieco ponad 2000 zł. Proteza stabilizowana na implantach może kosztować nawet 20 000 zł.

  • Czy można spać w protezie zębowej?

    Specjaliści zalecają, aby zdejmować protezę zębową do spania. Dzięki temu damy błonie śluzowej jamy ustnej odpocząć, a na protezie nie będą tworzyć się naloty bakteryjne.

  • Jak długo przyzwyczaja się do protezy zębowej?

    Proces dostosowania się tkanek do ciała obcego może trwać nawet kilka tygodni. W przypadku dolegliwości bólowych, można sobie pomóc, stosując działające kojąco żele, dostępne w aptece. Jeśli ból nie mija lub się nasila, należy jak najszybciej udać się do dentysty.

  • Kiedy wymienić protezę zębową na nową?

    Przyjęło się, że protezę zębową należy wymieniać nie rzadziej, niż co 5 lat. Zaleca się jednak regularne wizyty u protetyka, który będzie mógł wskzać danemu pacjentowi odpowiedni moment na wymianę uzupełnienia.

Protezy zębowe przed i po - zdjęcia

Chcesz zobaczyć jak wygląda jama ustna po założeniu protezy? Zdjęcia znajdujące się w poniższej galerii zostały wykonane u tych samych pacjentów przed i po procedurze.


Źródła:

  • S. W. Majewski, "Współczesna protetyka stomatologiczna. Podstawy teoretyczne i praktyka kliniczna", Wrocław, 2014, ISBN: 978-83-7609-731-2
  • E. Spiechowicz, "Protetyka stomatologiczna. Podręcznik dla studentów", Warszawa, 2013, ISBN: 978-83-200-4670-0
  • R. K. Biesaga, "Protetyka stomatologiczna w teorii i praktyce. Protezy całkowite oraz protezy overdenture", Łódź, 2005, ISBN: 83-902873-2-3