Pulmonolodzy - znajdź specjalistę

Pulmonologia to dziedzina medycyny zajmująca się chorobami układu oddechowego zarówno u dorosłych, jak i dzieci. W przypadku osób dorosłych odpowiednim specjalistą będzie pulmonolog, natomiast dzieci kierowane są do pulmonologa dziecięcego. W artykule znajdziesz odpowiedzi na najczęściej zadawane pytania dotyczące pracy pulmonologa, diagnozowanych przez niego chorób oraz przeprowadzanych badań. Dowiesz się także, jak przygotować się do wizyty i kiedy warto się na nią umówić. Zapraszamy do lektury!

Czym zajmuje się pulmonolog?

Pulmonolog to lekarz specjalizujący się w leczeniu chorób układu oddechowego, który obejmuje: jamę nosową, gardło, krtań, tchawicę, oskrzela oraz płuca. Jego zadaniem jest diagnostyka i terapia schorzeń tych narządów, a także profilaktyka, która pomaga unikać poważniejszych problemów zdrowotnych w przyszłości. Dzięki wiedzy i doświadczeniu pulmonolog potrafi nie tylko ustalić przyczynę występujących objawów, takich jak kaszel czy duszności, ale także zaproponować skuteczne leczenie. Specjalista ten zajmuje się również edukacją pacjentów – doradza, jak dbać o zdrowie płuc, jak unikać czynników ryzyka (np. palenia papierosów) oraz jak kontrolować choroby przewlekłe.

Jakie choroby leczy pulmonolog?

Do pulmonologa trafiają pacjenci z różnorodnymi schorzeniami układu oddechowego. Oto niektóre z nich:

astma oskrzelowa – przewlekła choroba objawiająca się napadami duszności, kaszlem i świszczącym oddechem;
przewlekła obturacyjna choroba płuc (POChP) – schorzenie, które utrudnia przepływ powietrza przez drogi oddechowe i może prowadzić do trwałego uszkodzenia płuc;
zapalenie płuc – zarówno wirusowe (np. grypowe), bakteryjne (np. pneumokokowe), jak i wynikające z innych przyczyn, np. covidowe lub śródmiąższowe;
sarkoidoza – choroba, która powoduje tworzenie się ziarniniaków w płucach;
idiopatyczne włóknienie płuc – rzadkie schorzenie, prowadzące do stopniowego usztywnienia i zmniejszenia elastyczności płuc;
rak płuca – nowotwór, którego wczesne wykrycie jest kluczowe dla skutecznego leczenia;
zaburzenia oddychania podczas snu – takie jak obturacyjny bezdech senny czy hipowentylacja.

Uwaga: Pulmonolog diagnozuje także schorzenia, które mogą wydawać się niezwiązane z płucami, takie jak chrypka, nawracające infekcje czy objawy sugerujące alergię oddechową.

Kiedy warto skonsultować się z pulmonologiem?

Wizyta u pulmonologa jest wskazana zawsze wtedy, gdy objawy związane z układem oddechowym utrzymują się dłużej, nawracają lub ulegają nasileniu. W przypadku sezonowych infekcji, takich jak przeziębienia czy grypa, pierwszym krokiem powinna być konsultacja z lekarzem rodzinnym, który w razie potrzeby skieruje nas do specjalisty. Jednak są sytuacje, w których bezpośredni kontakt z pulmonologiem jest niezbędny.

Jeżeli doświadczasz przewlekłego kaszlu, który trwa powyżej trzech tygodni, masz trudności w oddychaniu, odczuwasz duszności podczas wysiłku fizycznego lub w spoczynku, warto nie zwlekać z wizytą. Objawy takie jak świszczący oddech, chrypka, bóle w klatce piersiowej lub nawracające infekcje płuc mogą wskazywać na choroby wymagające specjalistycznego leczenia.

Pulmonologa powinni również odwiedzać osoby z grup podwyższonego ryzyka, takie jak długoletni palacze, osoby narażone na działanie szkodliwych substancji w pracy (np. pyłów czy gazów) oraz pacjenci, którzy przebyli COVID-19 i borykają się z problemami oddechowymi. Regularne wizyty są także zalecane w przypadku rodzinnej historii chorób płuc, takich jak rak płuca czy sarkoidoza.

Pamiętaj: W przypadku nagłych, poważnych objawów, takich jak silna duszność, uczucie braku powietrza, nagły ból w klatce piersiowej lub odkrztuszanie krwi, należy natychmiast udać się na Szpitalny Oddział Ratunkowy (SOR) lub wezwać pogotowie, dzwoniąc pod numer 112.

Jakie objawy powinny skłonić do wizyty?

Oto lista objawów, które wskazują na potrzebę konsultacji z pulmonologiem:

przewlekły kaszel trwający dłużej niż trzy tygodnie;
świszczący oddech;
odkrztuszanie krwi (krwioplucie);
zaburzenia oddychania, takie jak:
- bezdech,
- przyspieszony lub zwolniony oddech,
- spłycenie oddechu,
- pogłębienie oddechu (np. tzw. wzdychanie);
chrypka utrzymująca się przez dłuższy czas;
szybkie męczenie się nawet przy niewielkim wysiłku;
ból w klatce piersiowej, szczególnie podczas oddychania;
częste nawracające infekcje układu oddechowego;
duszność, zarówno w spoczynku, jak i podczas wysiłku fizycznego;
zasinienie skóry (sinica), szczególnie na wargach i opuszkach palców;
zaburzenia oddychania w trakcie snu, w tym chrapanie i uczucie niewyspania mimo przespanej nocy;
palce pałeczkowate – charakterystyczne zgrubienie końcówek palców, związane z przewlekłymi chorobami płuc.

Jak wygląda wizyta u pulmonologa?

Podczas wizyty pulmonolog przeprowadza szczegółowy wywiad lekarski, pytając m.in. o:

występujące objawy (np. ich czas trwania, nasilenie, sytuacje, w których się pojawiają);
historię chorób i przebyte operacje;
przyjmowane leki;
styl życia (w tym wykonywaną pracę i nałogi, takie jak palenie papierosów);
występowanie chorób płuc w rodzinie.

Następnie lekarz przechodzi do badania fizykalnego, które obejmuje ocenę klatki piersiowej, osłuchiwanie stetoskopem, opukiwanie i sprawdzenie drżenia głosowego. W razie potrzeby pulmonolog zleca badania dodatkowe.

Ważne: Przed wizytą warto zabrać ze sobą aktualne wyniki badań, takie jak RTG klatki piersiowej (jeśli zostało niedawno wykonane).

Jakie badania może zlecić pulmonolog?

Pulmonolog korzysta z szerokiego zakresu badań diagnostycznych, które pomagają w postawieniu właściwej diagnozy. Do najczęstszych należy:

spirometria – badanie mierzące pojemność płuc i przepływ powietrza w drogach oddechowych;
bronchoskopia – badanie endoskopowe, pozwalające na ocenę wnętrza płuc i oskrzeli;
RTG lub tomografia komputerowa klatki piersiowej – badania obrazowe wykrywające zmiany w płucach;
polisomnografia – badanie snu, które diagnozuje zaburzenia oddychania w trakcie snu;
gazometria i pulsoksymetria – oceniające poziom tlenu i dwutlenku węgla we krwi.

Warto wiedzieć: Do badania spirometrycznego należy się odpowiednio przygotować – przed jego wykonaniem zaleca się unikanie wysiłku fizycznego, obfitych posiłków i palenia papierosów.

Jakie metody leczenia stosuje lekarz pulmonolog?

W zależności od diagnozy pulmonolog dobiera odpowiednie metody leczenia, które mogą obejmować:

leki – przeciwzapalne, rozszerzające oskrzela, antybiotyki lub środki przeciwalergiczne;
rehabilitację oddechową – ćwiczenia wspierające prawidłowe oddychanie oraz poprawiające wydolność płuc;
tlenoterapię – stosowaną u pacjentów z przewlekłą niewydolnością oddechową;
zabiegi chirurgiczne – w razie potrzeby usunięcia ciał obcych lub zmian w drogach oddechowych.

Czy potrzebuję skierowania do pulmonologa?

Jeśli planujesz wizytę u pulmonologa w ramach NFZ, konieczne będzie skierowanie od lekarza rodzinnego. W przypadku wizyt prywatnych skierowanie nie jest wymagane, ale pacjent musi liczyć się z kosztami konsultacji.