Czym jest łokieć tenisisty?

Łokieć tenisisty to potoczna nazwa choroby przyczepu ścięgien prostowników nadgarstka do nadkłykcia bocznego kości ramiennej. Rzeczywiście, osoby uprawiające tenis ziemny są szczególnie narażone na wystąpienie tej dolegliwości, jednak w grupie ryzyka znajdują się także pracownicy biurowi oraz fizyczni. Wykonując określone, powtarzalne ruchy rękami (np. długo korzystając z myszki komputerowej), doprowadzają oni do zmian przeciążeniowych, które następują w obrębie ścięgien mięśni prostowników nadgarstka.

Objawy łokcia tenisisty to przede wszystkim:

  • ból z boku stawu łokciowego, promieniujący wzdłuż mięśni prostowników aż do nadgarstka
  • ból łokcia przy formowaniu dłoni w pięść, zginaniu ramienia, chwytaniu bądź podnoszeniu przedmiotów
  • osłabienie siły chwytu
  • trudności w pełnym wyprostowaniu przedramienia
  • kurcze mięśni w dolnej części ramienia

Z początku ból występuje sporadycznie, a jego nasilenie jest niewielkie. W zaawansowanych stadiach zmienia się w ostry i przewlekły.

Łokieć tenisisty – leczenie

Łokieć tenisisty jest najczęściej diagnozowany w grupie osób między 30. a 50. rokiem życia. Mimo iż jest to dość powszechna dolegliwość, ciężko mówić o jednym, standardowym postępowaniu leczniczym. Operacja nie jest konieczna w większości przypadków, warto jednak pamiętać, że leczenie zachowawcze przynosi efekty dopiero po kilku miesiącach.

Łokieć tenisisty – fizjoterapia

Niezwykle istotna dla pozbycia się dolegliwości jest odpowiednio dobrana fizjoterapia. Jej elementem może być na przykład fala uderzeniowa. Dzięki temu, że najlepiej radzi ona sobie w obszarach zmian gęstości tkanek, w których ścięgno przyczepia się do kości (enteziopatie) i gdzie kość przyczepia się do więzadła (desmopatie), jest to skuteczna metoda leczenia bólu w przypadłościach takich jak łokieć tenisisty.

Terapia falami uderzeniowymi w leczeniu łokcia tenisisty działa również:

  • przeciwzapalnie
  • dezintegracyjne (doprowadza do usuwania zwapniałych fibroblastów)
  • regeneracyjne (zwiększa syntezę kolagenu)
  • stymulująco na mikrokrążenie
  • relaksacyjnie (obniża napięcie mięśniowe)

Łokieć tenisisty – opaska

Ortopeda lub fizjoterapeuta może zalecić pacjentowi borykającemu się z łokciem tenisisty noszenie specjalnej ortezy. Jej zadaniem jest odciążenie ścięgien i przyczepów mięśni. Po założeniu jej około 3 cm poniżej łokcia, wywierany przez nią ucisk sprawia, że mięśnie nie szarpią za przyczep tak intensywnie jak wcześniej.

Warto wiedzieć: Opaska na łokieć tenisisty to koszt rzędu 130-200 zł. Jeśli receptę na wystawia ortopeda posiadający kontrakt z Narodowym Funduszem Zdrowia, NFZ może sfinansować część tego zakupu.

Należy pamiętać, że orteza ortezie nierówna. Dobra opaska powinna być wykonana z wysokiej jakości, przyjaznego skórze, wytrzymałego materiału. Orteza nie powinna podrażniać skóry i ograniczać dostępu powietrza, musi natomiast dobrze absorbować i odprowadzać na zewnątrz wilgoć.

Dobór odpowiedniej opaski należy skonsultować ze specjalistą – ortopedą lub fizjoterapeutą.

Ćwiczenia na łokieć tenisisty

Odpowiednie dla danego pacjenta ćwiczenia powinien dobrać lekarz lub fizjoterapeuta. Poniżej opisujemy trzy ćwiczenia na łokieć tenisisty, które pomogą odciążyć przyczepy mięśniowe:

  • Usiądź na krześle i wyciągnij rękę przed siebie, trzymając ją prosto w stawie łokciowym. Następnie chwyć za dłoń i wykonaj zgięcie w nadgarstku do dołu. Wyczuwalne powinno być wówczas ciągnięcie wzdłuż prostowników. Rękę w tej pozycji należy trzymać przez 15-30 sekund, a ćwiczenie powtórzyć 4-6 razy.
  • Połóż się na plecach, ugnij kolana, a ręce ustaw w odwiedzeniu do 90 stopni, zgięte w stawach łokciowych również do 90 stopni. Grzbiet dłoni niech przylega do podłoża. Wykonaj wyprost rąk w stawach łokciowych, dociskając plecy do podłoża. Powtórz kilka razy.
  • Stań przy stole, grzbiety dłoni oprzyj o blat, ręce pozostaw wyprostowane. Przenieś ciężar ciała do tyłu (na pięty), do momentu uczucia delikatnego ciągnięcia w obrębie przedramion. Utrzymaj tę pozycję przez 30 sekund.

Łokieć tenisisty – masaż

Dobre efekty w leczeniu łokcia tenisisty przynosi autoterapia w postaci masażu poprzecznego. Wbrew pozorom, nie jest to trudne do wykonania. Najpierw należy zlokalizować bolesne miejsce. Następnie trzeba delikatnie docisnąć tkanki dwoma palcami, “przejechać” w ich poprzek i odpuścić, po czym czynność tę powtórzyć. W trakcie masażu powinno się odczuwać delikatne dolegliwości bólowe. Wykonuje się go przez 15 minut.

Łokieć tenisisty – taping

Sam kinesiotaping, czyli plastrowanie dynamiczne, nie pomoże w wyleczeniu łokcia tenisisty, ale może okazać się dobrą metodą wspomagającą terapię. Plastry przyklejone w prawidłowy sposób zwiększają przestrzeń między skórą właściwą a powięzią. Poprawia to mikrokrążenie krwi i limfy, jak również zmniejsza stany zapalne. Plastry korygują ponadto ustawienie i pracę stawów, zwiększają także zakres ruchu.

Na kinesiotaping należy wybrać się do specjalisty – samodzielne naklejenie plastrów bez znajomości anatomii ludzkiego ciała nie przyniesie oczekiwanych rezultatów. Plastry naklejane są zwykle na okres od 7 do 10 dni.

Łokieć tenisisty – zabiegi

Jeśli metody nieinwazyjne nie przyniosą poprawy, lekarz może zaproponować pacjentowi iniekcje z niesteroidowych leków przeciwzapalnych lub kortykosteroidów. Nie powinny być one jednak stosowane przewlekle. Niektórzy specjaliści proponują także terapię z wykorzystaniem krwi autologicznej bądź akupunkturę. Mało popularną metodą jest leczenie łokcia tenisisty toksyną botulinową. Celem takiej terapii jest obniżenie napięcia mięśniowego, co pomaga znieść dolegliwości bólowe. W rzadkich przypadkach, gdy wszystkie opisane powyżej techniki nie pomagają, przeprowadza się operację łokcia tenisisty.

FAQ, czyli najczęstsze pytania o rehabilitację łokcia tenisisty

  • Jak leczyć łokieć tenisisty?

    Terapia łokcia tenisisty z reguły przebiega wielotorowo. Dobre efekty przynosi stosowanie rozmaitych technik fizjoterapeutycznych, noszenie specjalnej ortezy oraz masaż. Leczenie operacyjne stosuje się w bardzo rzadkich przypadkach.

  • Opaska na łokieć tenisisty – jak założyć?

    Opaskę zakłada się mniej więcej 3 cm poniżej łokcia. Dokładny sposób korzystania z ortezy powinien zaprezentować pacjentowi lekarz, fizjoterapeuta lub doradca w sklepie medycznym.

  • Łokieć tenisisty jak leczyć domowymi sposobami?

    Osoby, które podejrzewają u siebie boczne zapalenie nadkłykcia, powinny wybrać się do ortopedy. Samo leczenie domowymi sposobami nie przyniesie rezultatów, jednak w uśmierzeniu dolegliwości bólowych pomoże automasaż.

  • Gdzie kupić ortezę na łokieć tenisisty?

    Ortezę warto kupić w sklepie medycznym, najlepiej po uprzedniej konsultacji z ortopedą bądź fizjoterapeutą. Opaski dostępne w takich miejscach spełniają wszelkie normy. Dodatkową zaletą jest fakt, iż w razie jakichkolwiek wątpliwości można skorzystać z porady fachowego sprzedawcy.

Źródła:

  • KORE Centrum Fizjoterapii Specjalistycznej, "Łokieć tenisisty" (centrum-kore.pl)
  • A. Świtoń, J. Kruszyna, "Zapalenie nadkłykcia bocznego kości ramiennej – diagnostyka i rehabilitacja", Wiedza w praktyce, 16-20, 2017
  • "Łokieć tenisisty” – wybrane sposoby postępowania fizjoterapeutycznego, "D. Rosińska, A. Geszprych, M. Rosiński", Praktyczna Fizjoterapia i Rehabilitacja, 4-9, 2012
  • M. Idzikowski, "Praktyczna rehabilitacja „łokcia tenisisty” z wykorzystaniem radialnej fali uderzeniowej (RSWT)", Rehabilitacja w Praktyce, 11-18, 2012