Szczepienia przeciwko koronawirusowi
- znajdź punkt szczepień

Szczepienia na COVID-19 w Polsce rozpoczęły się 27 grudnia 2020 r. W tak zwanym “etapie zero” dawki preparatu otrzymały osoby najbardziej narażone na zakażenie koronawirusem, czyli pracownicy:

• szpitali węzłowych,
• innych podmiotów wykonujących działalność leczniczą, w tym stacji sanitarno-epidemiologicznych,
• Domów Pomocy Społecznej i Miejskich Ośrodków Pomocy Społecznej,
• aptek, punktów aptecznych, punktów zaopatrzenia w wyroby medyczne, hurtowni farmaceutycznych (w tym firm transportujących leki),
• uczelni medycznych (w tym studenci kierunków medycznych).

Ponadto w “grupie zero” znalazł się także personel niemedyczny pracujący w wymienionych wyżej podmiotach, pracownicy firm współpracujących z podmiotami medycznymi, którzy stale w nich przebywają, oraz rodzice wcześniaków.

Szczepionka na koronawirusa będzie stopniowo udostępniana kolejnym grupom wiekowym i zawodowym. Następne etapy Narodowego Programu Szczepień to:

• Etap 1a (od 25.01.21 do II kwartału): Seniorzy (osoby powyżej 60. roku życia w kolejności od najstarszych).
• Etap 1b (lipiec - sierpień 21): Osoby poniżej 60. roku życia z chorobami przewlekłymi, zwiększającymi ryzyko ciężkiego przebiegu COVID-19, w tym pensjonariusze DPS-ów i innych miejsc dziennego pobytu.
• Etap 1c (wrzesień do IV kwartału włącznie): Służby mundurowe (policjanci, żołnierze, pracownicy Straży Granicznej, prokuratorzy), nauczyciele.
• Etap 2 (IV kwartał 2021 - luty 22): Osoby bezpośrednio zapewniające funkcjonowanie podstawowej działalności państwa i narażone na zakażenie ze względu na częste kontakty społeczne, w tym pracownicy sektora infrastruktury krytycznej (np. dostaw wody, gazu, prądu, usług teleinformatycznych) oraz poczty, transportu publicznego, funkcjonariusze służb celno-skarbowych, pracownicy wymiaru sprawiedliwości (np. sędziowie).
• Etap 3 (wiosna 22 - ?): Przedsiębiorcy i pracownicy sektorów zamkniętych na mocy rozporządzeń ws. ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii. W trzecim etapie rozpoczną się również powszechne szczepienia pozostałej części populacji dorosłej.

25 stycznia ruszają szczepienia dla zarejestrowanych wcześniej osób powyżej 70. roku życia. Dokładne daty startu kolejnych etapów programu szczepień nie są jeszcze znane.

W momencie, w którym ruszą zapisy na Twój etap szczepienia, będziesz mieć 3 możliwości zapisu na szczepienie:

• przez infolinię - całodobowa i bezpłatna infolinia pod numerem 989. Do zapisu wystarczy numer PESEL oraz numer telefonu komórkowego. Potwierdzenie umówienia wizyty otrzymasz SMS-em.
• elektronicznie, poprzez e-Rejestrację dostępną na stronie www.pacjent.gov.pl. System automatycznie zaproponuje Ci pięć dostępnych terminów w punktach szczepień, które znajdują się blisko Twojego adresu zamieszkania. Jeśli żaden z proponowanych terminów (lub punktów) nie będzie Ci odpowiadał, będzie możliwość wyboru alternatywnego miejsca i daty. Po dokonaniu rezerwacji, otrzymasz powiadomienie SMS z potwierdzeniem terminu szczepienia. Ważne: Jeśli chcesz skorzystać z tego sposobu rejestracji, musisz posiadać Profil Zaufany.
• kontakt z punktem szczepień, w którym chcesz się zaszczepić. Jeżeli nie znajdziesz w nim dogodnego terminu, zadzwoń na infolinię NFZ pod numer 989. Konsultanci pomogą Ci znaleźć inny punkt szczepień z terminem, który będzie Ci odpowiadał.

Szczepionka to preparat biologiczny, który po podaniu do ludzkiego organizmu imituje naturalną infekcję i prowadzi do rozwoju odporności analogicznej do tej, którą uzyskuje się podczas pierwszego kontaktu z prawdziwym wirusem. Głównym celem szczepionki jest ochrona przed ciężkim przebiegiem choroby oraz powikłaniami, których nie da się przewidzieć.

W Polsce dostępne są dwa rodzaje szczepionki na COVID-19: mRNA oraz wektorowe.

Szczepionki mRNA są produkowane przez firmy CureVac, Moderna i Pfizer/BioNTech. Zawierają one informację genetyczną w postaci mRNA, pozwalającą na produkcję w komórce wybranych białek patogenu, które następnie są prezentowane na powierzchni komórek naszemu układowi immunologicznemu. Co ważne, cząsteczka mRNA nie wnika do jądra komórkowego, gdzie znajduje się DNA i nie wpływa na genom osoby zaszczepionej. Po wytworzeniu białka ulega szybkiej degradacji.

Szczepionki wektorowe są wytwarzane przez firmy AstraZeneca i Janssen Pharmaceutica NV/Johnson & Johnson. Opierają się one na wektorach, którymi są aktywne wirusy zmodyfikowane w sposób minimalizujący ryzyko zakażenia. Po dostaniu się do komórki człowieka są one w stanie wytworzyć wybrane białka patogenu, przeciwko któremu ma być skierowana reakcja immunologiczna organizmu. Do zalet szczepionek wektorowych należy m.in. wywołanie silnej odpowiedzi immunologicznej przy podaniu małej dawki oraz stabilność.

Polska zdecydowała się na zakup 62,141 mln dawek szczepionek, a dokładnie:

• 16,98 mln dawek od Janssen Pharmaceutica NV/Johnson & Johnson,
• 16,74 mln dawek z Pfizer/BioNTec,
• 16 mln dawek szczepionek firmy Astra Zeneca,
• 5,72 mln CureVac,
• 6,69 mln Moderny.

Informacja o tym, którą szczepionką został zaszczepiony dany pacjent, będzie dostępna na Internetowym Koncie Pacjenta (www.pacjent.gov.pl).

To pytanie pojawia się często ze względu na krótki czas, w jakim powstała szczepionka. Należy jednak pamiętać, że wszystkie dopuszczone do obrotu szczepionki przeszły przez dokładne, rygorystyczne testy kliniczne, potwierdzające ich bezpieczeństwo oraz skuteczność. Warto wiedzieć również, że mimo iż szczepionka została już dopuszczona do obrotu, nieustannie monitoruje się jakiekolwiek występujące po niej skutki uboczne, a wszelkie problemy są na bieżąco rozwiązywane.

Ważne: Jak dotąd żadna z firm produkujących szczepionki na koronawirusa nie zgłosiła żadnych poważnych obaw dotyczących bezpieczeństwa. Badania dwóch pierwszych szczepionek - firmy Pfizer i Moderna - przebiegały pod okiem niezależnych rad monitorujących bezpieczeństwo, a wszelkie dane w tym zakresie są stale weryfikowane przez FDA i panele ekspertów.

Pierwszy etap to kwalifikacja do szczepienia, w trakcie której lekarz dokładnie zapoznaje się ze stanem zdrowia pacjenta, pytając m.in. o choroby współistniejące. Jeśli pacjent będzie mógł otrzymać szczepionkę, zostanie mu ona podana w postaci zastrzyku w mięsień naramienny.

Do szczepienia nie trzeba przygotowywać się w żaden specjalny sposób. Zaszczepić można się o każdej porze dnia, niezależnie od przyjmowania posiłków, jednak najlepiej wtedy, gdy jesteśmy wypoczęci.

W przypadku szczepionki na COVID-19 zastosowanie znajdują ogólne zasady dotyczące wszystkich szczepień. Oznacza to, że po zastrzyku nie trzeba unikać żadnych codziennych aktywności.

CDC (Centers for Disease Control and Prevention), czyli agencja rządu federalnego Stanów Zjednoczonych wchodząca w skład Departamentu Zdrowia i Opieki Społecznej informuje, że osoby z alergią na niektóre pokarmy, owady, lateks i inne powszechne alergeny mogą otrzymać szczepionkę na COVID-19. Osoby, u których wcześniej wystąpiła ciężka reakcja alergiczna na inną szczepionkę, powinny poinformować o tym lekarza kwalifikującego do szczepienia na koronawirusa. Każdy, kto ma ciężką alergię na którykolwiek ze składników szczepionki, nie powinien jej otrzymać.

Badania związane z bezpieczeństwem szczepionek nie obejmowały kobiet w ciąży, matek karmiących ani dzieci poniżej 12. roku życia, dlatego na chwilę obecną nie rekomenduje się ich szczepienia. Badania kliniczne na osobach z tych grup są jednak już w toku lub wkrótce się rozpoczną. Przeciwwskazaniem do zaszczepienia się na COVID-19 jest również aktywna, ostra infekcja przebiegająca z gorączką. Szczepienia nie zaleca się także osobom w trakcie leczenia immunosupresyjnego, z uwagi na to, że nie prowadzono badań klinicznych w tej grupie pacjentów.

Zgłaszane przez twórców szczepionek skutki uboczne obejmują:

• ból w miejscu wstrzyknięcia preparatu,
• gorączkę,
• bóle mięśni,
• zmęczenie,
• bóle głowy.

Powyższe symptomy utrzymują się zwykle do dwóch dni. Jeśli nie ustąpią po tym czasie, należy skontaktować się z lekarzem.

Zarówno Pfizer/BioNTec, jak i Moderna informują, że ich szczepionki wykazują około 95% skuteczność w zapobieganiu zarówno łagodnym, jak i ciężkim objawom COVID-19. Szczepiąc się, chronisz się zatem przed zachorowaniem w bardzo dużym stopniu. Co ważne, jako osoba zaszczepiona przerywasz łańcuch zakażeń, chroniąc w ten sposób innych ludzi. Wnioski? Im więcej zaszczepionych osób, tym bardziej ograniczony zostanie rozwój pandemii, a wszelkie obostrzenia z nią związane będą szybciej zniesione.

Objawy niepożądane takie jak gorączka, zmęczenie czy ból głowy nie są powodem do niepokoju, o ile nie utrzymują się dłużej niż 2 dni. Jeśli symptomy nie ustąpią po tym czasie, należy skontaktować się z lekarzem. Konsultacji ze specjalistą wymagają także inne nagłe objawy, które nie znajdują się na liście możliwych działań niepożądanych.

Ze względu na to, iż możliwe jest ponowne zachorowanie na COVID-19, zaszczepić powinny się także osoby, które mają tę chorobę już za sobą. W tej chwili eksperci nie wiedzą, jak długo ozdrowieńcy są chronieni przed ponownym zakażeniem. Wynika to głównie z faktu, iż odporność naturalna jest kwestią indywidualną.

Informacja o przebytym szczepieniu zostanie wprowadzana do e-Kart Szczepień w systemie P1. Pacjent otrzyma również zaświadczenie o szczepieniu, które umożliwi mu korzystanie z szeregu ułatwień. ​​

W każdej gminie będzie funkcjonował co najmniej jeden mobilny punkt szczepień. Skorzystać będą mogły z niego osoby, które nie będą w stanie dotrzeć samodzielnie na szczepienie, np. pacjenci niepełnosprawni.