USG ginekologiczne i położnicze

Czym jest USG ginekologiczne?

USG ginekologiczne to badanie wykonywane profilaktycznie, jak również przy podejrzeniu i w trakcie leczenia schorzeń kobiecych organów płciowych. Podobnie jak w przypadku innego rodzaju ultrasonografii, badanie przeprowadza się przy użyciu specjalistycznego aparatu, który tworzy na ekranie monitora obraz badanych narządów wewnętrznych. Wszystko to dzięki wykorzystaniu właściwości fal ultradźwiękowych. Dzięki badaniu USG ginekologicznemu lekarz może ocenić wielkość, kształt, powierzchnię, wnętrze oraz położenie poszczególnych narządów rodnych, jak również wykryć ewentualne nieprawidłowości. Badanie jest nieinwazyjne, dzięki czemu można powtarzać je, gdy tylko zachodzi taka potrzeba.

USG ginekologiczne – rodzaje

Ze względu na sposób przeprowadzenia badania, dzielimy je na:

• transwaginalne (dopochwowe)
• przezbrzuszne

Przy badaniu dopochwowym lekarz korzysta ze specjalnej, podłużnej głowicy – zupełnie innej, niż tej, którą stosuje się przy większości ultrasonografii. Dzięki temu, że wkłada się ją do pochwy, obraz jest bardzo dokładny. USG ginekologiczne przez powłoki brzuszne wykonuje się u pacjentek, które nie rozpoczęły jeszcze współżycia oraz u kobiet ciężarnych. Niestety może być ono mniej dokładne, ponieważ obraz może zostać zniekształcony i zaciemniony przez pętle jelitowe. Rzadko stosowaną alternatywą dla USG przezbrzusznego jest USG transrektalne, czyli doodbytnicze.

USG ginekologiczne – kiedy wykonać?

Podczas USG ginekologicznego można wykryć szereg zmian zachodzących w narządach rodnych. Najczęściej są to torbiele, mięśniaki, guzy oraz wszelkie patologie związane z endometrium, czyli błoną śluzową macicy.

W ramach profilaktyki badanie powinno być wykonywane nie rzadziej niż co dwa lata przez wszystkie kobiety, które są aktywnie seksualne. Inne wskazania to:

• podejrzenie różnego rodzaju zmian chorobowych
• potwierdzenie lub wykluczenie ciąży
• bezskuteczne próby poczęcia
• bóle w podbrzuszu
• nieregularne miesiączki
• podejrzenie wad budowy narządów rodnych

Przygotowanie do USG ginekologicznego

USG ginekologiczne najlepiej wykonać kilka dni po zakończeniu miesiączki. W zależności do tego czy badanie będzie transwaginalne, czy przezbrzuszne, należy odpowiednio się do niego przygotować. W przypadku USG dopochwowego konieczne jest opróżnienie pęcherza moczowego – nie można również zapomnieć o higienie miejsc intymnych. Jeśli nie ma się możliwości umycia przed badaniem, warto zabrać ze sobą specjalne chusteczki odświeżające. Jeżeli USG będzie wykonywane przezbrzusznie, konieczne jest natomiast maksymalne wypełnienie pęcherza. W innym wypadku gazy zalegające w końcowym odcinku jelit mogłyby zablokować rozchodzenie się fali ultradźwiękowej i uniemożliwić w ten sposób właściwe zobrazowanie badanych narządów. Właśnie dlatego, na co najmniej godzinę przed badaniem, należy wypić 1-1,5 litra niegazowanej wody i przez ten czas nie oddawać moczu.

USG ginekologiczne – jak wygląda?

Przed badaniem lekarz najprawdopodobniej zapyta pacjentkę o datę ostatniej miesiączki, przebyte choroby bądź operacje narządów rodnych, a także ewentualne trwające właśnie leczenie. W przypadku USG transwaginalnego lekarz nakłada na głowicę prezerwatywę, a następnie aplikuje specjalny żel, który ułatwia jej wprowadzenie do pochwy i minimalizuje dyskomfort. Podczas USG przezbrzusznego lekarz przykłada sondę do dolnej części powłok brzusznych. W obu rodzajach badania uzyskiwany obraz jest obserwowany w czasie rzeczywistym na ekranie ultrasonografu. Badanie trwa od kilku do kilkunastu minut, a wyniki są drukowane i opisywane zaraz po jego zakończeniu.

USG ginekologiczne w ciąży

USG ginekologiczne w ciąży, czyli USG położnicze, to jedno z najbardziej standardowych badań wykonywanych u kobiet ciężarnych. Przeprowadza się je, aby sprawdzić czy płód rozwija się prawidłowo. Jeśli ciąża przebiega bezproblemowo, USG prenatalne robi się trzy razy:

• między 11. a 14 tygodniem. ciąży – wówczas wstępnie ocenia się rozwój wszystkich narządów płodu oraz określa ryzyko wystąpienia najczęstszych wad genetycznych (np. zespół Downa);
• między 18. a 22. tygodniem ciąży (tak zwane połówkowe USG) – wtedy możliwa jest precyzyjna ocena budowy anatomicznej płodu, wykrycie ewentualnych wad wrodzonych, określenie masy płodu i wieku ciążowego;
• między 28. a 32. tygodniem ciąży – lekarz, oprócz sprawdzenia dalszego rozwoju płodu, określa także sposób, w jaki dziecko jest ułożone w macicy i czy jest to prawidłowa pozycja umożliwiająca naturalny poród.

FAQ, czyli najczęstsze pytania o USG ginekologiczne i położnicze

• Ile kosztuje USG ginekologiczne?

  Cena USG ginekologicznego to najczęściej od stu do dwustu złotych. Koszt ten jest uzależniony m.in. od tego, jakiej klasy sprzęt do ultrasonografii posiada placówka.

• Czy USG ginekologiczne można wykonać na NFZ?

  Tak. USG ginekologiczne wykonywane ramach Narodowego Funduszu Zdrowia jest bezpłatne, jednak trzeba otrzymać na nie skierowanie od ginekologa posiadającego kontrakt z NFZ.

• Czy USG ginekologiczne można wykonać podczas okresu?

  Zdecydowanie nie. USG ginekologiczne najlepiej wykonać kilka dni po zakończeniu krwawienia miesiączkowego.

• Czy USG transwaginalne boli?

  Badanie nie jest bolesne, jednak – jeśli pacjentka jest spięta – może wywołać pewien dyskomfort. Minimalizuje go zaaplikowanie specjalnego żelu na głowicę do USG.

• Czy USG transwaginalne można wykonać w ciąży?

  Do 11. tygodnia ciąży badanie przeprowadza się dopochwowo. Później jest to już wyłącznie USG ginekologiczne przez powłoki brzuszne.