USG stawu kolanowego

Budowa stawu kolanowego 

Kolana zapewniają nie tylko stabilność, ale także elastyczność ciała. Pozwalają na zginanie i wyprostowywanie nóg. Kolano składa się z kości, chrząstek, mięśni, więzadeł i ścięgien. I właśnie z uszkodzeniami tych elementów wiążą się urazy kolana. Najczęściej narzekają na nie sportowcy, choć nie są oni jedynymi pacjentami, których dotyczy ten problem.

Staw kolanowy jest, po stawie skokowym, drugim najbardziej obciążanym stawem w ciele człowieka. Umożliwia zginanie i prostowanie, ale w zgięciu (z wyjątkiem maksymalnego) możliwe są również ruchy rotacyjne. Ten największy staw w ludzkim organizmie podtrzymuje potężny mięsień czworogłowy uda – stąd też narażenie na przeciążenie.

Staw kolanowy jest stawem złożonym. W tym miejscu łączą się bowiem: kość udowa, piszczel i rzepka. Razem tworzą staw udowo-piszczelowy i staw udowo-rzepkowy, które są otoczone wspólną torebką stawową. Staw kolanowy ma dwie łącznotkankowe łąkotki, które w czasie ruchów dopasowują do siebie powierzchnie stawowe. Jest wzmocniony więzadłami zewnętrznymi i wewnętrznymi.

Urazy stawu kolanowego

Urazy stawu kolanowego są dość powszechne, przy czym dotyczą przede wszystkim sportowców i osób aktywnych fizycznie.

Do najczęstszych urazów stawu kolanowego należą: 

• skręcenia (dochodzi do nich, gdy więzadło zostało naciągnięte lub zerwane),
• urazy mięśni polegające na częściowym lub całkowitym przerwaniu mięśnia lub ścięgna,
• zapalenia ścięgna (najczęściej na skutek zbyt intensywnego wysiłku),
• uszkodzenia łąkotek (czasami może towarzyszyć im poważne zwichnięcie),
• złamania i przemieszczenia kości,
• urazy chrząstki,
• zapalenie torebki stawowej.

Jakie są wskazania do wykonania USG kolana?

Pierwszą pomocą w diagnozowaniu nadwyrężonych i obolałych stawów kolanowych jest badanie ultrasonograficzne. Badanie USG stawu kolanowego jest bezpieczne i bezinwazyjne.

Wcześniej lekarz pierwszego kontaktu lub ortopeda, badając wstępnie kolano, może wnioskować, czym spowodowany jest ból. Jednak, aby mieć pewność, czy przypuszczenia są słuszne, najczęściej zleca pacjentom właśnie wykonanie USG kolana.

Oto najczęstsze wskazania do wykonania USG stawu kolanowego:

• zdiagnozowanie guzów w okolicach stawu kolanowego,
• reumatoidalne zapalenie stawów (zwane inaczej gośćcem przewlekłym postępującym; jest jedną z częstszych układowych chorób autoimmunologicznych),
• idiopatyczne zapalenie stawów (przewlekła choroba reumatyczna),
• urazy stawu kolanowego (złamania, zwichnięcia, skręcenia),
• podejrzenie wystąpienia krwiaka lub torbieli.

Skąd biorą się bóle stawów?

Stawy są chronione przed uszkodzeniem przez specjalną chrząstkę pokrywającą kości. Kiedy zaczyna się ona ścierać, wtedy stawy atakuje choroba zwyrodnieniowa.

Spośród czynników przyspieszających ścieranie chrząstki warto wymienić nieprawidłową budowę stawów, predyspozycje genetyczne, urazy, zaburzenia ukrwienia oraz cukrzycę.

Bóle stawów wywoływane są również przez otyłość, nadmierne i często powtarzające się przeciążenia stawów, częste przyjmowanie zgiętej postawy, podnoszenie ciężkich przedmiotów na wyprostowanych nogach.

Jak wygląda badanie USG kolana?

USG stawu kolanowego nie wymaga od pacjenta żadnego specjalnego przygotowania. Jedyne, o czym należy pamiętać przed przystąpieniem do badania, to fakt, by kolano nie było niczym zasłonięte (np. gipsem czy opatrunkiem). Lekarz wykonujący USG musi mieć umożliwiony pełen dostęp do kolana.

Badanie jest bezbolesne, bezpieczne i bezinwazyjne. Podczas jego wykonywania pacjent leży na leżance. Specjalista mówi mu, jaką pozycję ma przybrać w danej chwili. Badane miejsce pokrywa się specjalnym żelem, dzięki któremu głowica może się swobodnie poruszać. Głowica wysyła ultradźwięki, które odbijają się od konkretnych struktur, dając lekarzowi obraz stanu stawu kolanowego w czasie rzeczywistym.

Podczas badania ultrasonograficznego do obrazowania wnętrza ludzkiego ciała wykorzystywane są fale akustyczne o wysokiej częstotliwości, niesłyszalne dla ludzkiego ucha, w zakresie od 1 do 10 MHz. Bezboleśnie wnikają one do ciała człowieka i rozchodzą się, nie uszkadzając komórek. Przed badaniem nie trzeba wprowadzać do organizmu żadnych płynów, aby powstał kontrast. Co ważne, fale akustyczne są w pełni bezpieczne, w przeciwieństwie do promieni rentgenowskich.

Każdy narząd odbija ultradźwięki inaczej, dzięki czemu można rozpoznać jego strukturę. Można ująć to tak: ultrasonograf układa odbite fale w obrazy, rejestruje kształty, a dzięki temu widać odchylenia od normy. Dzięki badaniu USG stawu kolanowego lekarz od razu ma pełen ogląd na stan kolana i wie, w jakim stanie jest badana część ciała. Podczas badania wykonywane są zdjęcia, które przekazywane są pacjentowi.

Precyzja USG stawu kolanowego

Nie wszystkie struktury stawu kolanowego są dobrze widoczne podczas badania USG. Przykładowo więzadło krzyżowe przednie jest ukryte w głębszych warstwach stawu, tym samym nie zawsze jest doskonale widoczne. Oczywiście kości czy chrząstki to elementy bardzo dobrze widoczne, jednak USG stawu kolanowego nie wyklucza wszystkich nieprawidłowości.

Jeżeli diagnosta nie jest przekonany co do swojej diagnozy, zwykle zleca wykonanie innych badań, takich jak np. rezonans magnetyczny czy tomografia komputerowa.

USG dynamiczne kolana

W niektórych przypadkach konieczne jest zdiagnozowanie poruszającego się stawu kolanowego w czasie rzeczywistym, czyli USG dynamiczne kolana. Umożliwia ono ocenę:

• stabilności stawu kolanowego,
• wydolności więzadła krzyżowego przedniego i więzadeł pobocznych,
• fałdów błony maziowej,
• morfologii ewentualnego uszkodzenia łąkotki.

W niektórych przypadkach dzięki tej formie badania ocenia się również dynamicznie inne ścięgna i struktury, obrazując konflikty i wklinowywanie się w nieprawidłowe miejsca stawu.

FAQ, czyli najczęstsze pytania o badanie USG stawu kolanowego

• Ile kosztuje USG kolana?

  Średnia cena za USG stawu kolanowego wynosi 161 zł, przy czym najniższa cena to 80 zł, natomiast najwyższa cena za USG stawu kolanowego to 470 zł (ceny na podstawie danych z 114 klinik oraz 29 lekarzy). Sprawdź ceny u naszych Partnerów!

• USG kolana – co pokazuje?

  USG pokazuje kształt i wielkość struktur wewnętrznych, takich jak ścięgna, mięśnie, stawy, naczynia krwionośne. Dzięki uzyskaniu obrazu badanego obiektu pomaga znaleźć źródła choroby. W trakcie badania lekarz może zmianę oglądać pod różnymi kątami, ciągle do niej wracać. Dzięki wykonaniu badania USG stawu kolanowego można stwierdzić wiele nieprawidłowości. Należą do nich m.in. uszkodzenie łąkotki, stan zapalny kaletek, wysięk w stawie kolanowym, uszkodzenie mięśnia, ścięgna, więzadła czy wolne ciała śródstawowe.

• USG kolana jak wygląda?

  USG stawu kolanowego to badanie bezpieczne i bezbolesne. Przed przyłożeniem specjalnej głowicy lekarz smaruje kolano i jego okolice żelem ułatwiającym badanie. Dotykające kolana urządzenie wysyła ultradźwięki, które odbijają się od konkretnych struktur wewnątrz stawu kolanowego i dają lekarzowi informacje na temat jego stanu. Podczas badania specjalista wykonuje także zdjęcia wnętrza kolana, które mogą się przydać na dalszym etapie diagnozowania i leczenia.

• USG czy rtg kolana?

  Tradycyjne zdjęcie rentgenowskie nadal jest podstawowym badaniem przeprowadzanym u pacjentów z zapaleniem stawu kolanowego. Pokazuje jednak głównie kości. Nie pozwala zaś na bezpośrednią ocenę tkanek miękkich stawu oraz struktur okołostawowych, takich jak chrząstki, torebka stawowa, błona maziowa, ścięgna, kaletki czy więzadła. Stąd badania USG i rentgenowskie znakomicie się uzupełniają. Dodatkowo fale akustyczne są bezpieczne, w przeciwieństwie do promieni rentgenowskich.

• USG czy rezonans kolana?

  Dużą przewagę badania USG nad rezonansem magnetycznym daje możliwość wykorzystania tej metody w dynamicznych badaniach narządów, czyli podczas ruchu. Daje to specjaliście możliwość dokładniejszej obserwacji. W rezonansie, który należy do metod „statycznych”, uzyskanie takich wyników jest niemożliwe. O ile tkanki miękkie, mięśnie i stawy kwalifikują się do badań rezonansem, do diagnostyki zdecydowanej większości ortopedycznych przypadków zalecana jest ultrasonografia.

• Czy USG kolana jest bolesne?

  Badanie USG stawu kolanowego jest bezbolesne. Na dodatek nie trzeba wprowadzać do organizmu żadnych płynów, aby powstał kontrast.

• Czy badanie USG stawu kolanowego jest bezpieczne?

  Badanie USG stawu kolanowego jest bezpieczne i bezinwazyjne. Można je wykonywać kilka razy w niewielkich odstępach czasu bez zagrożenia dla zdrowia pacjenta.