Alloplastyka biodra: co warto wiedzieć?

Sprawność ruchowa ma ogromne znaczenie, bo zapewnia man samodzielność i niezależność. Według badania opinii publicznej „Attitudes towards ageing”, ta życiowa niezależność stanowi główną wartość aż dla 70% respondentów. Z kolei, jak wskazują badania, przeprowadzone przez firmę Bupa, jednym z naszych największych lęków, dotyczących wieku podeszłego, jest właśnie utrata samodzielności. A do tego doprowadzić może zwyrodnienie stawu biodrowego: choroba, której istotą jest postępująca degeneracja struktur stawowych, coraz bardziej ograniczająca naszą sprawność. 

Choroba zwyrodnieniowa stawu biodrowego zaczyna się na ogół niewinnie: niezbyt intensywny, promieniujący do pachwiny ból, zwłaszcza po dłuższym wysiłku związanym z obciążeniem stawu biodrowego, czasem w momencie wstawania i chodzenia. Chorobę w początkowym stadium trudno rozpoznać również dlatego, że równolegle z bólami w biodrze mogą się pojawić bóle kolana – wówczas, zamiast podejrzewać początki zwyrodnienia, na ogół zakładamy, że po prostu przeciążyliśmy za bardzo daną nogę. A potem jest tylko gorzej: ból staje się coraz silniejszy, a staw ulega postępującej degeneracji, co objawia się także jego coraz większą sztywnością i ograniczeniem zakresu ruchu. Aż w końcu nadchodzi moment, kiedy dolegliwości stają się tak silne, że udajemy się do ortopedy – na tym etapie nierzadko okazuje się, że na mniej inwazyjne metody leczenia jest już za późno i jedynym ratunkiem jest endoproteza.

Endoprotezoplastyka - skuteczna metoda leczenia stawu biodrowego

Alloplastyka polega na wymianie uszkodzonych elementów stawu biodra na sztuczne

Endoprotezoplastyka, nazywana również alloplastyką stawu biodrowego, to zabieg z dziedziny ortopedii, którego celem jest usunięcie niesprawnych elementów stawu biodrowego i zastąpienie ich nowymi, sztucznymi, które z czasem zrastają się z własną kością pacjenta. Pozwala to przywrócić ruchomość stawu – wszczepione elementy precyzyjnie naśladują ruch zdrowego stawu, dzięki czemu pacjent znowu może bez problemu chodzić, siadać i wchodzić po schodach, oczywiście z pewnymi ograniczeniami.

Endoproteza biodra to metalowa głowa na długim trzpieniu – tym elementem zastępuje się uszkodzoną głowę kości udowej pacjenta. Druga część protezy to sztuczna panewka o kształcie wydrążonej półkuli, mocowana do kości miednicy. W zależności od typu mocowania endoprotezy wyróżnia się kilka rodzajów zabiegu, w tym alloprotezoplastykę cementową (sztuczne elementy mocowane są z użyciem specjalnego kleju kostnego, nazywanego cementem – stąd nazwa tej metody) i bezcementową (implant mocowany jest bez zastosowania kleju, np. „na wcisk”). Elementy endoprotezy biodrowej zbudowane są najczęściej ze stopu metali obojętnych dla organizmu, dzięki czemu ryzyko reakcji alergicznej na prowadzenie implantu jest minimalne.

Rehabilitacja po zabiegu endoprotezoplastyki

Choroba zwyrodnieniowa biodra poważnie ogranicza sprawność ruchową

Choć zabieg endoprotezoplastyki stawu biodrowego przywraca pacjentowi sprawność ruchową, warto mieć świadomość, że nigdy nie będzie to sprawność dwudziestolatka: wiele aktywności jest dla osób z endoprotezą niewskazanych, ponieważ może prowadzić do jej uszkodzenia. Niemniej jednak, w porównaniu do stanu bezpośrednio przed zabiegiem, życie z endoprotezą biodra ulega diametralnej zmianie:

• Bezpośrednio w okresie pooperacyjnym podejmowana jest rehabilitacja pacjenta, która rozpoczyna się zazwyczaj już następnego dnia po zabiegu i może trwać od kilku miesięcy do roku

• Zestawy ćwiczeń, zalecane i nadzorowane przez rehabilitanta, wpływają korzystnie na zwiększenie siły mięśniowej pacjenta

• W drugiej dobie po zabiegu podejmowane są pierwsze próby pionizacji pacjenta, a po kilku dniach chodzenia z pomocą balkonika zastępuje się balkonik kulami łokciowymi

• Po upływie kilku miesięcy (w zależności od typu zabiegu zazwyczaj od trzech do sześciu) pacjent zaczyna już chodzić bez pomocy kul

Życie z endoprotezą stawu biodrowego

Rehabilitacja po alloplastyce biodra rozpoczyna się już następnego dnia po operacji

Porównując do okresu przed operacją, kiedy to większość pacjentów ma duże problemy z chodzeniem lub wręcz nie może chodzić wcale, okres po operacji i zakończeniu rehabilitacji przynosi ogromną poprawę jakości życia. Warto jednak pamiętać, że sztuczny staw nie powinien być narażany na bardzo duże obciążenia, należy też zachować ostrożność podczas wykonywania pewnych czynności by nie doprowadzić do zwichnięcia głowy endoprotezy. Bardzo ważne jest, by unikać pozycji, w których kąt pomiędzy tułowiem a udami jest mniejszy niż 90° - nie należy więc siadać na niskich krzesłach, trzeba również uważać podczas wykonywania takich czynności jak wstawanie z łóżka czy zakładanie butów.

Prawda jest więc taka, że po zabiegu protezowania biodra trzeba nauczyć się żyć ostrożnie. Należy zatem unikać:

• nadmiernych ruchów rotacyjnych nogi ze sztucznym biodrem

• bardzo mocnych zgięć nogi w stawie biodrowym

• siadania z nogą na nogę w taki sposób, że noga z protezą znajduje się na nodze zdrowej

Trzeba nauczyć się poprawnej techniki wsiadania i wysiadania z samochodu, zrezygnować z ryzykownych form aktywności fizycznej (np. jazdy na nartach). Dzięki stosowaniu się do pewnych reguł nie tylko minimalizujemy ryzyko zwichnięcia protezy, ale również mniejsza jest szansa na przedwczesne zużycie się jej elementów, co pozwoli nam dłużej cieszyć się sprawnością fizyczną i odsunąć w czasie bądź całkiem uniknąć kolejnej operacji.

Ile kosztuje endoproteza biodra?

Mając endoprotezę biodra należy przestrzegać pewnych zasad by uniknąć jej uszkodzenia

Endoprotezoplastykę biodra można wykonać w ramach Narodowego Funduszu Zdrowia, trzeba jednak mieć świadomość, że wiąże się to zazwyczaj z bardzo długim oczekiwaniem na zabieg – w wielu województwach są placówki, w których pierwsze wolne terminy dostępne są dopiero po kilku latach. Z tego względu część pacjentów, chcąc jak najszybciej odzyskać sprawność ruchową, decyduje się na skorzystanie z oferty prywatnych placówek ortopedycznych, w których – w zależności od rodzaju zabiegu i zastosowanego implantu – cena endoprotezoplastyki biodra może wynieść od kilkunasty do ponad dwudziesty tysięcy złotych.