Co to jest angiografia TK (Angio-TK)?
Angiografia TK (Angio TK) jest badaniem naczyniowym w technice tomografii spiralnej. Pacjent zostaje umieszczony w aparacie, w którym podczas obrotów 360 stopni lampa rentgenowska wykonuje tzw. skan spiralny ciała, dzięki temu zostają otrzymane dane objętościowe w trzech zakresach. Pozwala to na dokładną weryfikację badanego obszaru i uzyskanie prawidłowego obrazu do diagnozy. Angiografia TK to metoda projekcyjna , czyli taka, która poprzez obraz przekroju badanego fragmentu ciała pozwala stwierdzić lub wykluczyć zmiany chorobowe.
Jak działa angiografia TK?
W badaniach TK (tomografii komputerowej), zanim wprowadzono spiralną tomografię komputerową, rozdzielczość była mierzona wyłącznie przez szerokość warstwy badanej. Natomiast w przypadku spiralnej tomografii, czyli angiografii TK, oprócz szerokości warstwy badanej, poprzeczna rozdzielczość jest określana także przez funkcję spiralnej interpolacji. Wprowadzenie skanowania spiralnego to przełom, pozwalający na interaktywne oglądanie badanego obszaru ciała pacjenta. Skuteczna rozdzielczość obrazu pozwala na obserwację w krótkim czasie akwizycji oraz szerszy, niż do tej pory, zasięg skanu.
Kiedy zaleca się angiografię TK?
Angiografia TK (inaczej Angiografia CT, ACT) jest to zatem rodzaj testu radiologicznego, dzięki czemu naczynia (żyły i tętnice) poddawane są jednoczesnej ocenie w sposób trójwymiarowy, na obszarze całego organizmu, z mózgiem włącznie. Angiografia TK w sposób zdecydowanie mniej inwazyjny od tradycyjnej angiografii pozwala na uzyskanie precyzyjnej wizji ciała, a zwłaszcza:
- serca,
- płuc,
- kończyn,
- jamy brzusznej.
Ponieważ angiografia TK nie zawsze wymaga cewnikowania, ewentualne wkłucie może być przeprowadzone w sposób ambulatoryjny, a pojawienie się krwiaków oraz krwawienia jest zdecydowanie rzadsze, niż w przypadku standardowej angiografii, bowiem pacjentowi środek kontrastowy jest podawany przez wenflon.
Angiografia TK jest więc nieinwazyjną metodą przesiewową, pozwalającą podczas badania na precyzyjne rozpoznanie zmian w obrębie danego obszaru ciała, umożliwia ona także na jednoczesną ocenę struktur otaczających oraz ewentualnych skrzeplin, bądź zwapnień. Jest polecana jako badanie przesiewowe u chorych na nadciśnienie tętnicze. Wyjątkowo ważny jest jednak protokół wykonania badania oraz jego oceny. Gdy w diagnozie konieczny jest więc obraz struktur naczyniowych, czułość badania angiografia TK staje się nieoceniona.
Dzięki angiografii TK skutecznie wykrywa się zwłaszcza bardzo małe tętniaki wewnątrzczaszkowe, a także zwapnienia blaszek miażdżycowych, co daje badaniu coraz większą popularność wśród innych metod diagnostycznych.
Metoda angiografii TK jest wykorzystywana także do diagnostyki:
- zwężeń,
- zakrzepów,
- malformacji naczyniowych.
Umożliwia efektywną analizę zwłaszcza w zakresie diagnostyki:
- zwyrodnienia aorty,
- chorób tętnic płucnych,
- chorób tętnic szyjnych,
- naczyń ramienia,
- naczyń nerki,
- przetok tętniczo-żylnych,
- u pacjentów pourazowych.
Angiografia TK polega więc na ocenie struktur naczyniowych za pomocą techniki tomografii, jednak nie jest konieczne użycie kontrastu, aby zaprezentować naczynia krwionośne. Konwencjonalne techniki TK wymagają podania sporych ilości kontrastu, co daje pożądaną jakość obrazu.
Ryzyka i ograniczenia
Warto wiedzieć również, iż wadą spiralnej tomografii jest mniejsza precyzja obrazu w uwidacznianiu drobnych obwodowych zatorów płucnych. Ponieważ podczas badania jest wykorzystywane promieniowanie jonizujące, nie jest ono zlecane kobietom w ciąży.
Przebieg badania
Techniką angiografii TK można przeprowadzić badanie fragmentów całego ciała w sposób bezinwazyjny. Ważne jest także, iż czas trwania badania jest krótszy niż w standardowej angiografii i wynosi ok. 20-30 minut. Pacjent leży na ruchomym stole, który przesuwa się przez gantry tomografu. W trakcie badania pacjent może być poproszony o wstrzymanie oddechu na kilka sekund, aby uzyskać jak najdokładniejsze obrazy.
Po badaniu zaleca się picie dużych ilości płynów, aby pomóc w eliminacji kontrastu z organizmu. Wyniki angiografii TK są zazwyczaj analizowane przez radiologa, który przygotowuje raport dla lekarza prowadzącego. Następnie lekarz omawia wyniki z pacjentem.
Zalety angiografii TK
Angiografia TK oferuje wiele korzyści, w tym:
- szybkość – szybkie uzyskanie wyników;
- dokładność – wysoka precyzja obrazów;
- nieinwazyjność – minimalne ryzyko dla pacjenta w porównaniu z tradycyjnymi metodami.
Czy angiografia TK jest bolesna?
Angiografia TK jest zazwyczaj bezbolesna. Jednakże, pacjenci mogą doświadczyć pewnych krótkotrwałych nieprzyjemnych odczuć związanych z procedurą. Wprowadzenie cewnika do żyły może powodować lekki ból lub dyskomfort, podobny do ukłucia igłą podczas pobierania krwi. Kiedy środek kontrastowy jest podawany dożylnie, pacjenci mogą odczuwać uczucie ciepła lub gorąca, które szybko mija. Niektórzy pacjenci mogą odczuwać klaustrofobię lub niepokój związany z przebywaniem w urządzeniu tomograficznym.
Ile kosztuje angiografia TK?
Koszt angiografii TK w Polsce może się różnić w zależności od regionu i placówki medycznej. Przykładowo, ceny angiografii TK kończyn dolnych wahają się od 400 do 890 zł, ze średnią ceną wynoszącą około 737 zł. Z kolei angiografia TK aorty brzusznej kosztuje od 400 do 820 zł, ze średnią ceną około 680 zł.
Jeśli chodzi o angiografię tętnic wieńcowych serca, ceny zaczynają się od około 690 zł i dochodzą do 1200 zł. Warto zaznaczyć, że koszt badania może być wyższy, jeśli obejmuje dodatkowe usługi, takie jak opis wyników przez radiologa.
Badanie angiografii TK może być również refundowane przez Narodowy Fundusz Zdrowia (NFZ), jeśli jest wykonywane ze wskazań medycznych. W takim przypadku konieczne jest posiadanie odpowiedniego skierowania od lekarza.
Źródła: www.mp.pl, www.czelej.com.pl, www.echirurgia.pl
Źródła:
- Manfred Thelen, Raimund Erbel, Karl-Friedrich Kreitner, Jorg Barkhausen, "Metody obrazowe w kardiologii - Angiografia", Metody obrazowe w kardiologii, 987-83-7563-005-3
- Neiman A. Ramjattan, Vasimahmed Lala, Omar Kousa, Pirbhat Shams, Amgad N. Makaryus, "Coronary CT Angiography" (www.ncbi.nlm.nih.gov), https://www.ncbi.nlm.nih.gov, 2024
- Kanako K. Kumamaru, Bernice E. Hoppel, Richard T. Mather, Frank J. Rybicki, "CT Angiography: Current Technology and Clinical Use", Radiologic clinics of North America, 48(2), 213-235, 2010
- Rohit Sharma, "CT angiography of the cerebral arteries (protocol)" (radiopaedia.org), https://radiopaedia.org/, 2024