Artroskopowa korekcja niestabilności barku

Bark jest strukturą składającą się z kilku połączeń stawowych i stawowo - mięśniowych. Najważniejszy z nich, staw ramienny, tworzy wąska panewka łopatki poszerzona chrzęstnym obrąbkiem stawowym oraz głowa kości ramiennej.  Stabilizowany jest przez więzadła, mięśnie i torebkę stawową. Dzięki swojej budowie staw ma bardzo dużą ruchomość. Stąd też większe jest ryzyko jego uszkodzenia. Zwichnięcie stawu barkowego wg prof. Leszka Romanowskiego, kierownika Katedry i Kliniki Traumatologii, Ortopedii i Chirurgii Ręki UM w Poznaniu, stanowi 45% wszystkich zwichnięć kończyny górnej. Dochodzi do nich najczęściej na skutek urazów, takich jak upadek z podparciem się na ręce, wypadek na motocyklu czy mocne, bezpośrednie uderzenie w bark. Na objawy niestabilności barku często narzekają również sportowcy, wykonujący obszerną pracę w stawie barkowym, np. pływacy, siatkarze, piłkarze ręczni czy tenisiści.

Niestabilność barku może być ostra - obejmuje ona wszelkie urazy i zwichnięcia. W zależności od kierunku przemieszczenia się głowy kości ramiennej wyróżnia się zwichnięcie przednie (najczęstsze), tylne, dolne i przednie. W trakcie badania charakterystyczna jest trudność w wykonywaniu ruchów i silny ból przy dotyku miejsca uszkodzonego, nasilający się w trakcie próby wykonania ruchu. Pacjent chcąc chronić staw przymusowo utrzymuje rękę w pozycji jak najmniej bolesnej.

Przewlekła niestabilność może być:

• Wrodzona – np. na skutek nie rozwinięcia panewki stawu barkowego
• Urazowa – gdy dochodzi do trwałego uszkodzenia struktur stabilizujących staw (np. oderwanie obrąbka) lub powtarzalnych, wielokrotnych zwichnięć
• Nieurazowa – spowodowana wiotkością struktur stawowych - więzadeł i torebki stawowej

 W trakcie badania lekarskiego lekarz wykonuje testy badające stabilnośc stawu, m.in. test szuflady, test obrony lub test rowka. Może zalecić dodatkowe wykonanie zdjęcia rentgenowskiego RTG pokazującego stan kostno-stawowy, badania ultrasonograficznego UGS lub rezonansu magnetycznego MRI, które zobrazują możliwe uszkodzenia więzadeł, obrąbka, ścięgien i mięśni.

Zwichnięcie stawu barkowego

Zwichnięty staw barkowy

W przypadku niewielkiego, jednorazowego incydentu zwichnięcia barku lub w niestabilności nieurazowej zalecana jest  intensywna rehabilitacja, w trakcie której wzmacniane są mięśnie odpowiadające za stabilność obręczy barkowej. Jeżeli mimo to pacjent czuje, że bark jest niestabilny i niepewny w ruchach bądź dochodzi do powtórnych zwichnięć konieczny będzie zabieg operacyjny, który może być przeprowadzony metodą otwartą lub artroskopową.

 Artroskopowe leczenie niestabilności barku

Artroskopia jest obecnie najczęściej wybieraną metodą leczenia niestabilności stawu barkowego. Dzięki temu, że jest dokładna, mało inwazyjna i nie wymaga unieruchomienia po zabiegu obręczy barkowej w gipsie daje możliwość szybszego rozpoczęcia rehabilitacji, a co za tym idzie, powrotu do normalnego życia.

W trakcie zabiegu artroskopowego stawu barkowego pacjent najczęściej jest w pełni znieczulony. Lekarz wykonuje dwa niewielkie nacięcia w okolicy barku. Następnie wprowadza przez nie elastyczne, światłowodowe rurki z kamerką oraz mininarzędziami chirurgicznymi, którymi będzie operował wewnątrz stawu.

W trakcie artroskopii stawu barkowego lekarz może wykonać:

• Reinsercję obrąbka w uszkodzeniu typu Bankarta, czyli przymocowanie oderwanego obrąbka stawowego za pomocą szwów, kotwic i dodatkowemu ukrwieniu go z kości
• Repozycję i stabilizację obrąbka stawowego za pomocą kotwic w uszkodzeniu typu SLAP (ang. Superior Labrum from Anterior to Posterior), czyli w uszkodzeniu części górnej obrąbka przy przyczepie m.dwugłowego ramienia
• Rekonstrukcję uszkodzonego stożka rotatorów – wymaga wykonania od 3-5 nacięć i stosowana jest w świeżych uszkodzeniach
• Stabilizację stawu barkowo – obojczykowego z odtworzeniem więzadła kruczo – obojczykowego, np. z użyciem systemu TightRope
• Marszczenie torebki stawowej - obkurczenie rozluźnionej tkanki torebki stawowej stawu barkowego

Po artroskopii barku wymagane jest noszenie ortezy

Zabieg artroskopowego leczenia niestabilności barku trwa zazwyczaj około 1 godziny. Bark najczęściej unieruchamiany jest w ortezie/temblaku na czas 2-4 tygodni. Pacjent nie będzie miał możliwości prowadzenia samochodu do czasu uzyskania potrzebnego do jazdy zakresu ruchu. Lekarz decyduje o tym kiedy pacjent może zdjąć ortezę i rozpocząć ćwiczenia ruchowe. W trakcie rehabilitacji bardzo ważna jest terapia zwiększająca bezbolesny zakres ruchu oraz ćwiczenia zwiększające stabilność, kontrolę i siłę mięśni obręczy barkowej.

Do pracy, w której operowany bark nie będzie zbyt absorbowany można wrócić po 2-3 miesiącach. Przy zawodach wymagających cięższej pracy fizycznej czas ten się wydłuża do 4-5 miesięcy. Zaś sportowcy, którzy są narażeni na intensywną pracę obręczy barkowej do treningów mogą wrócić w czasie od 4 do 6 miesięcy (zależy to od rodzaju wykonanego zabiegu).

 Kliniki i lekarze specjalizujący się w artroskopowym leczeniu niestabilności barku

W Polsce możemy pochwalić się wybitnymi specjalistami w dziedzinie ortopedii

W Polsce możemy pochwalić się wybitnymi specjalistami w dziedzinie ortopedii i traumatologii, którzy czynnie uczestniczą w wielu kongresach i sympozjach naukowych na świecie, przedstawiając tam swoje doświadczenia i dokonania.

Dr n.med. Roman Brzóska z Kliniki św. Łukasza w Bielsko Białej jest lekarzem, który jako pierwszy opracował i wykonał nowatorską metodę leczenia przedniej niestabilności barku, zwaną BLS (ang. Between Glenohumeral Ligaments and Subscapularis). Zabieg polega na rekonstrukcji kompleksu obrąbkowo-torebkowo-więzadłowego z augmentacją ścięgna mięśnia podłopatkowego. Dodatkowo doktor jako pierwszy w Polsce w 2009r. wykonał artroskopową rekonstrukcję brzegu panewki stawu ramienno – łopatkowego z wykonaniem przeszczepu wyrostka kruczego. Ciekawy i nowatorski jest fakt, iż operacja ta, zwana metodą Latarjet, do tej pory wykonywana była (i wciąż jest) metodą otwartą.

Innym specjalistą w artroskopowym leczeniu niestabilności barku jest dr Henryk Noga, Kierownik Kliniki, VicePrezes Zarządu oraz Współwłaściciel Kliniki Chirurgii Endoskopowej w Żorach. Doktor czynnie bierze udział w wielu kursach np. ANNECY Live Surgery International Shoulder Advanced Course. Wprowadza własne modyfikacje, m.in. w artroskopowej technice leczenia niestabilności stawu barkowo-obojczykowego, którą przestawił na Sympozjum Naukowym w Bielsko-Białej pt. „Leczenie schorzeń barku u osób aktywnych” w 2011r.

Najwyższe ceny artroskopowego zabiegu stabilizacji barku są w Stanach Zjednoczonych. Wg portalu newchoicehealth.com cena zabiegu stabilizacji artroskopowej stawu barkowego w USA wynosi od $6,500 w Marshall Medical Center North w Guntersville,AL do aż w Sterling Regional Medcenter w Sterling, CO $41,300 (od ok. 20 tys.zł. do 126 tys.zł). Mniej, bo ok. £3000 (ok.15,5 tys.zł.) zapłacimy w The New Victoria Hospital w Wiekiej Brytanii. Nie da się ukryć, że w Polsce ceny są dużo niższe, a nasi specjaliści oraz nowatorskie metody operacyjne, którymi się posługują w niczym nie ustępują lekarzom zagranicznym.

W czasopiśmie Sports Medicine and Arthroscopy Review przedstawiono wyniki artroskopowego leczenia niestabilności barku u 450 pacjentów. Pozytywne wyniki uzyskano u 93% osób operowanych. Odzyskano stabilność, zakres ruchu, normalną siłę i funkcję barku. Potwierdzono również, że dla sportowców z niestabilnością barku, zabieg operacyjny jest najlepszą opcją umożliwiającą powrót do sportu.

W badaniach przedstawionych w 2013r. w czasopiśmie American Orthopaedic Society for Sports Medicine dr Ryan P. Donegan, z Dartmouth-Hitchcock Medical Center w Lebanon zauważył, że zwichnięcia barku są obecnie jednym z najczęstszych problemów ortopedycznych. A jego badania pokazały, że, po rozważeniu wszystkich opcji, operacja barku ma korzystny wpływ zarówno na proces rekonwalescencji jak i na stan portfela pacjenta, gdyż znacznie zmniejsza ryzyko ponownego zwichnięcia stawu.

Źródło: Ortopedia Traumatologia Rehabilitacja, Arthrex