Badania kwalifikacyjne przed operacją zaćmy

Jedynym sposobem leczenia choroby jest leczenie operacyjne, które polega na usunięciu zmętniałej soczewki i zastąpieniu jej nową, sztuczną soczewką. Choć na pozór może się to wydawać skomplikowane, zabieg jest stosunkowo prostą procedurą i niesie ze sobą jedynie niewielkie ryzyko. U większości pacjentów jest wykonywany w znieczuleniu miejscowym w ramach chirurgii jednego dnia. 

Mimo prostoty zabiegu, przed jego wykonaniem pacjent powinien przejść odpowiednie badania, które pozwolą na dokładną ocenę narządu wzroku, potwierdzenie diagnozy oraz wykluczenie współistniejących chorób narządu wzroku. Kolejnym celem dokładnej diagnostyki poprzedzającej zabieg jest wykluczenie ewentualnych przeciwwskazań do wykonania zabiegu oraz ocena ogólnego stanu zdrowia.

Jak wygląda kwalifikacja do operacyjnego leczenia zaćmy?

W ramach diagnostyki przedoperacyjnej Polskie Towarzystwo Okulistyczne w celu dokładnej oceny narządu wzroku sugeruje wykonanie:

• autorefraktometrii;
• określenia ostrości wzroku do dali i bliży;
• badania w lampie szczelinowej;
• badania dna oka, a w przypadku gdy jest to niemożliwe – wykonanie USG gałki ocznej w projekcji B;
• oceny ciśnienia wewnątrzgałkowego;
• badania liczby komórek śródbłonka rogówki w mikroskopie lustrzanym;
• biometrii (obliczenie mocy sztucznej soczewki wewnątrzgałkowej) metodą tradycyjną lub metodą optyczną.

Oczywiście w razie konieczności mogą być zlecone również inne dodatkowe badania, o czym decyduje lekarz okulista badający pacjenta.

Kolejną grupą badań, rekomendowanych przez wspomnianą grupę ekspertów są badania przedoperacyjne, których celem jest przede wszystkim ocena ogólnego stanu zdrowia i stopnia kontroli ewentualnych towarzyszących chorób przewlekłych. Należą do nich:

• badanie elektrokardiograficzne (EKG), którego celem jest wykrycie ewentualnych zaburzeń rytmu serca lub zaburzeń niedokrwiennych;
• morfologia krwi obwodowej (określenie stężenia najważniejszych komórek krwi);
• jonogram (określenie stężenia sodu, potasu, chlorków we krwi);
• stężenie glukozy we krwi;
• u niektórych pacjentów parametry oceniające krzepnięcie krwi – APTT (czas kaolinowo-kefalinowy) oraz INR.

Przed zabiegiem odbywa się także konsultacja anestezjologiczna, którą polega ona na przeprowadzeniu dokładnego wywiadu oraz badania lekarskiego. Lekarz anestezjolog w uzasadnionych przypadkach może zlecić wykonanie dodatkowych badań laboratoryjnych.

Kiedy wymagane są inne badania?

Powyższy schemat jest zwykle realizowany w warunkach szpitalnych. W przypadku, gdy zabieg wykonywany jest w ramach leczenia jednego dnia, najlepiej dowiedzieć się, jak wygląda procedura już w konkretnym ośrodku. Często kliniki przeprowadzające leczenie zaćmy publikują tego typu informacje na swoich stronach internetowych lub wydają pacjentom broszury informacyjne. W wielu przypadkach wymagane są dodatkowo wyniki następujących badań:

• HBS Ag oraz zaświadczenie o przebytym szczepieniu przeciwko WZW typu B ( przynajmniej dwie dawki);
• przeciwciała anty-HCV;
• aktualne zaświadczenie lekarza internisty wraz z orzeczeniem, że pacjent może być operowany w znieczuleniu miejscowym w trybie ambulatoryjnym;
• aktualne orzeczenie wydane przez innych specjalistów, pod których opieką pozostaje pacjent.

Bibliografia:
1. Wytyczne leczenia operacyjnego zaćmy opracowane przez Polskie Towarzystwo Okulistyczne
2. Zaćma (cataracta) Barbara Iwaszkiewicz-Bilikiewicz. Geriatria. 2008; 2: 252-254
3. Cataract – what you sholud know? U.S. Department of Health and Human Services National Institutes of Health. National Eye Institute.