Badanie polisomnograficzne w diagnostyce bezdechu sennego i innych zaburzeń snu

Polisomnografia - co to jest?

Polisomnografia jest najbardziej dokładną procedurą, wykorzystywaną w diagnostyce zaburzeń oddychania podczas snu, a w szczególności obturacyjnego bezdechu sennego. Schorzenie to cechuje się spłyceniem lub nawet zatrzymaniem oddychania w trakcie snu. Może być to spowodowane zmniejszeniem napięcia mięśni podniebienia miękkiego, tylnej ściany gardła oraz języka. Wywiera to niekorzystny wpływ na funkcjonowanie naszego organizmu, ponieważ upośledza czynność wielu układów i narządów. 

Bezdech senny - co to?

Bezdech senny to schorzenie, w którym podczas snu dochodzi do zatrzymania oddychania lub oddech zostaje znacznie spłycony na kilkanaście bądź w cięższych przypadkach nawet kilkadziesiąt sekund. Prowadzi to do niedotlenienia organizmu, a tym samym zaburzenia funkcji najważniejszych organów takich jak serce, mózg czy nerki. Nieleczony obturacyjny bezdech senny znacznie obniża jakość i długość życia cierpiących na niego osób.

Przeprowadzone badania kliniczne potwierdzają, że osoby, cierpiące na obturacyjny bezdech senny w znacznym stopniu są narażone na rozwój nadciśnienia tętniczego, choroby wieńcowej czy zaburzeń rytmu serca, a także wypadki samochodowe.

Wśród czynników, predysponujących do powstania bezdechu sennego znajdują się:

• otyłość
• palenie papierosów
• spożywanie alkoholu
• stosowanie leków nasennych czy miorelaksacyjnych
• zwężenie górnych dróg oddechowych, (polipy nosa, powiększenie migdałków podniebiennych, skrzywienie przegrody nosowej)
• krótka szyja
• zaburzenia hormonalne (niedoczynność tarczycy, akromegalia)

Jak objawia się bezdech senny?

Objawy bezdechu sennego mogą pojawiać się zarówno podczas snu jak i w ciągu dnia, dlatego w diagnostyce tego schorzenia tak ważne są osoby, które przebywają z pacjentem na co dzień.

Do najczęstszych objawów bezdechu sennego należą:

• głośne, przerywane chrapanie
• niespokojny sen (zrzucanie pościeli, wzmożona aktywność ruchowa)
• nadmierna potliwość podczas snu
• częste przebudzenia, którym może towarzyszyć poczucie lęku oraz problemy z ponownym zaśnięciem
• kołatanie serca
• nocne oddawanie moczu
• suchość w jamie ustnej
• drgawki podczas snu

Po przebudzeniu mogą występować bóle głowy, uczucie zmęczenia mimo wielu godzin spędzonych w łóżku, problemy z koncentracją, zaburzenia pamięci, a także nadmierna senność w ciągu dnia.

Na czym polega badanie polisomnograficzne i jak się do niego przygotować?

Badanie polisomnograficzne wykonywane jest w szpitalu lub coraz częściej w domu pacjenta i polega na stałym monitorowaniu snu przez co najmniej 6 - 8 godzin. Rejestracja obejmuje:

• położenie ciała
• tętno
• elektrokardiografię (EKG) - rejestruje elektryczną aktywność serca
• elektrookulogram (EOG) - mierzy ruchy gałek ocznych oraz potencjały elektryczne generowane przez siatkówkę oka
• elektromiografię (EMG) - ocenia aktywność elektryczną mięśni i nerwów kontrolujących te mięśnie
• saturację czyli zawartość tlenu we krwi
• ruchy oddechowe klatki piersiowej i brzucha
• przepływ powietrza przez nos i usta
• elektroencefalografię (EEG) czyli monitorowanie bioelektrycznej czynności mózgu
• dźwięki wydawane podczas snu, takie jak chrapanie

W tym celu, na ciele osoby badanej umieszcza się czujniki oraz elektrody, zbierające informacje, które następnie zapisywane są w pamięci urządzenia i analizowane. Warto w tym miejscu nadmienić, że opisywana procedura jest nieinwazyjna i w pełni bezpieczna  i ma na celu odwzorowanie zwyczajnego rytmu snu pacjenta, dlatego tak ważne jest, żeby odpowiednio się nastawić i traktować tę noc jak każdą zwyczajną noc. Tu duże znaczenie ma wykonywanie badania w własnym łóżku i znanym sobie bezpiecznym otoczeniu jakim jest dom pacjenta.

Polisomnografia nie wymaga szczególnego przygotowania. Aby szybciej zasnąć, przed badaniem należy unikać drzemek w ciągu dnia i obfitych posiłków, ograniczyć spożycie kawy,, herbaty i innych używek zawierających teinę lub kofeinę, ale również alkohol. Wieczorem bezpośrednio przed badaniem należy się wyciszyć i pójść spać o tej porze co zazwyczaj.

Jakie są wskazania do polisomnografii?

Głównym celem badania polisomnograficznego jest ocena jakości snu oraz zarejestrowanie, czy w jego trakcie występują zaburzenia oddychania.

Wśród wskazań do wykonania polisomnografii znajdują się:

• chrapanie podczas snu (szczególnie głośne i przerywane)
• niespokojny sen
• poranna suchość w jamie ustnej
• zmęczenie poranne, pomimo przespanej nocy 
• bezsenność
• problemy z ponownym zaśnięciem po przebudzeniu
• bóle głowy w godzinach porannych
• problemy z koncentracją w ciągu dnia

Bezdech senny leczenie

Wczesne rozpoznanie obturacyjnego bezdechu sennego jest niezwykle istotne, ponieważ umożliwia nie tylko poprawę jakości życia, ale przede wszystkim wczesne wdrożenie właściwej terapii, co zapobiega powstawaniu niebezpiecznych dla pacjenta powikłań, takich jak zaburzenia rytmu serca, udar mózgu czy zawał mięśnia sercowego, co prowadzić może do przedwczesnej śmierci! Dlatego, w przypadku występowania wyżej wymienionych objawów, warto udać się do pulmonologa lub laryngologa, który może zalecić przeprowadzenie badania polisomnograficznego.