Badanie USG Doppler w diagnostyce żylaków nóg

Zgodnie z danymi, opublikowanymi przez Jawienia i wsp. w renomowanym czasopiśmie Phlebology, u prawie połowy dorosłych Polaków stwierdza się występowanie przewlekłej niewydolności żylnej (PNŻ). Jest to schorzenie, którego jednym z objawów są żylaki nóg, które – jak podaje ten sam autor – występują średnio u 36% kobiet oraz 28% mężczyzn, a w populacji powyżej 60 roku życia – nawet u 60% badanych. 

Żylaki są to trwałe rozszerzenia żył powierzchniowych kończyn dolnych w postaci wężowatych sznurów, splotów lub kłębków, często z balonowatym wypukleniem. Są jednym z objawów zaburzeń przepływu krwi w kończynach dolnych, a z racji mało estetycznego wyglądu są częstą przyczyną konsultacji lekarskich. W diagnostyce żylaków nóg istotną rolę odgrywa badanie USG Doppler.

Do czego służy badanie dopplerowskie żył kończyn dolnych?

USG Doppler jest jednym z podstawowych badań, służących diagnostyce chorób układu krążenia. Pozwala na ocenę przepływu krwi w dużych naczyniach krwionośnych – tętnicach i żyłach, dzięki czemu umożliwia wykrycie wszelkich patologii z nim związanych, np. zmiany zakrzepowe, refluks żylny, nieprawidłowości w budowie naczyń. Jest to możliwe dzięki wykorzystaniu fali ultradźwiękowej, która jest emitowana przez urządzenie, a następnie odbijana przez poruszające się w naczyniach komórki krwi, co powoduje zmianę jej częstotliwości. Analiza zmian częstotliwości odbitej fali jest przedstawiana na monitorze w formie obrazu i pozwala określić kierunek przepływu krwi oraz prędkość z jaką ten proces zachodzi. Obecnie szeroko wykorzystuje się technikę kolorowej ultrasonografii dopplerowskiej, która polega na barwnym obrazowaniu przepływu krwi w naczyniach. Zazwyczaj przepływ w kierunku dosercowym kodowany jest kolorem niebieskim, a w kierunku odsercowym – kolorem czerwonym. Zastosowanie takiej techniki umożliwia jeszcze dokładniejszą ocenę anatomii i zmian patologicznych w obrębie naczyń.

Żylaki nóg to jedno ze wskazań do wykonania badania USG Doppler żył kończyn dolnych. Innymi mogą być obrzęki i ból kończyn dolnych, uczucie drętwienia i zaburzenia czucia w obrębie kończyn dolnych, a także zakrzepica żył głębokich. Badanie USG Doppler umożliwia zdiagnozowanie choroby układu żylnego, ustalenie jej przyczyny, a także monitorowanie przebiegu wdrożonej już terapii. Ponadto jest bardzo cennym narzędziem, pozwalającym zapoznać się z anatomią naczyń krwionośnych przed planowanymi zabiegami operacyjnymi.

Badanie USG Doppler żył kończyn dolnych jest całkowicie nieinwazyjne oraz bezbolesne, a pacjent nie odczuwa dyskomfortu. Zazwyczaj badanie naczyń żylnych obu kończyn trwa 20 – 30 minut. Lekarz przykłada głowicę urządzenia w miejscach przebiegu badanych naczyń. W trakcie badania prosi pacjenta o przyjęcia odpowiedniej pozycji – stojącej, leżącej lub siedzącej, w zależności od tego w jakiej pozycji najlepiej widoczne jest badane naczynie. Badanie USG Dopplera najczęściej rozpoczyna się od przyłożenia głowicy USG w pachwinie pacjenta w celu obserwacji żyły udowej i żyły odpiszczelowej oraz ich połączenia u podstawy żyły biodrowej. Następnie oceniane są pozostałe naczynia układu żylnego kończyny dolnej, w tym żyły przeszywające, które łączą żyły układu głębokiego z żyłami powierzchniowymi.

Badanie USG Doppler układu żylnego kończyn dolnych dostarcza wiele bezcennych informacji dotyczących przyczyny oraz zaawansowania choroby układu żylnego, co ma bezpośredni wpływ na wybór sposobu leczenia. Można je wykonać w ramach NFZ bądź prywatnie. Cena badania USG Doppler nóg, wykonywanego prywatnie, wynosi od 150 do 200 zł.

Bibliografia: Jawień et al.: Prevalance of chronic venous insufficiency in men and women in Poland: multicenter cross sectional study in 40 095 patients. Phlebology, 2003;18:110-122; Noszczyk: Żylaki i inne choroby żył. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2006; Małek, A. Nowicki: Standardy badań ultrasonograficznych Polskiego Towarzystwa Ultrasonograficznego – aktualizacja. Badanie żył kończyn dolnych. Journal of Ultrasonography, 2014; 14: 287-296; Hawro et al.: Zalecenia dotyczące wykonywania ultrasonograficznego badania dopplerowskiego żył kończyn dolnych Polskiego Towarzystwa Chirurgii Naczyniowej i Polskiego Towarzystwa Flebologicznego. Chirurgia Polska, 2013,15,1,1-18.