Balonikowanie zatok - co to za zabieg?

Zapalenie zatok obocznych nosa jest stosunkowo częstą dolegliwością, która może być wywoływana przez wirusy, bakterie lub grzyby. Na rozwój zakażenia szczególnie narażone są osoby z występującym zaburzeniem wentylacji nosa i zatok obocznych, w tym pacjenci z zwężonym naturalnym ujściem zatok. U tych chorych częściej pojawiają się nawroty ostrych zapaleń zatok, jak i trudniej jest wyleczyć zapalenie przewlekłe. 

Pierwszym etapem walki z zapaleniem zatok jest leczenie farmakologiczne. W zależności od etiologii i obrazu klinicznego, stosuje się miejscowo glikokortykosteroidy lub antybiotykoterapię. Jeśli takie leczenie nie jest skuteczne, konieczne jest skorzystanie z technik zabiegowych. Najczęściej w tym celu wykonuje się endoskopową operację zatok przynosowych (FESS). Okazuje się jednak, że u wielu pacjentów większą korzyść można uzyskać, wykonując balonową plastykę ujść zatok.

Na czym polega i jakie ma zastosowanie balonikowanie zatok?

Problemy z leczeniem przewlekłego zapalenia zatok oraz ostrych nawracających zapaleń zatok wynikają zwykle ze zbyt wąskiego ujścia zatok obocznych do jamy nosowej. Dochodzi wówczas do zaburzenia wentylacji zatok, poprawiają się warunki życia patogenów i wzrasta ciśnienie w zatokach. Poszerzenie ujścia zatok powoduje poprawę wentylacji, ułatwia odpływ wydzieliny i umożliwia wyleczenie zapalenia. Do tej pory wykonywano zabieg endoskopowo, co wiązało się z koniecznością wycięcia małżowiny nosowej lub ingerencji w kostne rusztowanie nosa i zatok. Obecnie jest możliwe wykonanie poszerzenia bez uszkadzania sąsiednich struktur.

Naukowcy szukali sposobu na poszerzenie ujścia zatok bez konieczności traumatyzacji okolicznych tkanek. W ten sposób narodził się pomysł zastosowania techniki podobnej do tej, która jest wykorzystywana do poszerzania naczyń wieńcowych podczas angioplastyki. W zwężonym odcinku umieszcza się cewnik, na którym jest umieszczony balon. Balon zostaje napełniony płynem pod wysokim ciśnieniem, co powoduje rozsunięcie tkanek. Zastosowanie tej techniki w obrębie ujścia zatok jest możliwe, ponieważ znajdują się tam wyłącznie miękkie tkanki oraz delikatne kości. Poszerzenie, wykonane metodą balonikowania ujścia zatok, jest trwałe.

Balonikowanie ujścia zatok da się przeprowadzić w większości przypadków, nawet wtedy, gdy ujście zatok jest zatkane. Jest to możliwe dlatego, że zalega tam wydzielina, którą można przesunąć przy pomocy cewnika. Problematyczne może jednak się okazać wykonanie zabiegu u osób, które miały już wcześniej wykonywane zabiegi operacyjne w obrębie nosa i posiadają zrosty pooperacyjne. Niemniej jednak, w wielu przypadkach jest możliwe podjęcie próby leczenia balonowego, ponieważ w przypadku niepowodzenia możliwe jest poszerzenie zabiegu i wykonanie go metodą FESS.

Balonikowanie zatok jest uważane za metodę bezpieczną. Podczas zabiegu nie jest naruszana ciągłość błony śluzowej, wyścielającej nos i zatoki. Uważa się, że mała inwazyjność balonikowania zatok umożliwia wykonywanie zabiegu nawet u dzieci. Procedura może być przeprowadzana w znieczuleniu miejscowym, krótkotrwałym dożylnym lub ogólnym dotchawiczym, w zależności od preferencji pacjenta oraz możliwości współpracy z nim. Po zabiegu chory może już po kilku godzinach opuścić placówkę medyczną, z zaleceniem unikania dźwigania i przemęczania się. Proces rekonwalescencji jest znacznie krótszy niż w przypadku FESS oraz klasycznych metod zabiegowych.

Źródła: "Balonoplastyka ujść zatok przynosowych" dr n. med. K. Szczygielski; "Balonikowanie zatok- nowoczesna technika zabiegowa" lek. med. M. Michalik.