Borelioza to choroba odkleszczowa, przenoszona, według szacunków, nawet przez 1/3 dorosłych osobników kleszczy na terenie Polski. Co ciekawe, kleszcze same na boreliozę nie chorują – są jedynie nosicielami. Borelioza jest chorobą wieloukładową, a wywołuje ją przenoszone przez kleszcze bakteria Borrelia burgdorferi, która odkryta została dopiero w 1982 roku przez amerykańskiego naukowca Wilhelma Burgdorfera (nazwa bakterii pochodzi od jego nazwiska). Zwana także krętkowicą kleszczową lub chorobą z Lyme (od nazwy miejscowości Old Lyme w stanie Connecticut w USA), borelioza traktowana jest coraz częściej nie jako pojedyncza choroba, ale jako zespół objawów, atakujących różne narządy – choroba ta może bowiem wywoływać m.in. dolegliwości w obrębie stawów, dolegliwości neurologiczne czy zmiany skórne.
Borelioza – skąd się bierze?
źródło: www.domzdrowia.pl
Borelioza na terenie Polski przenoszona jest przede wszystkim przez kleszcza pospolitego (Ixiodes ricinus), jednak nosicielami choroby mogą być także inne odmiany kleszczy, w tym kleszcz łąkowy (Dermacentor reticulatus) i obrzeżek gołębień (Argas reflexus). By zminimalizować ryzyko zakażenia, należy więc unikać miejsc, w których kleszcze są powszechnie spotykane (przede wszystkim lasy liściaste i mieszane oraz łąki w okresie od marca do października), a w razie przebywania na takich terenach – przedsięwziąć odpowiednie środki ostrożności, obejmujące przede wszystkim odpowiednią odzież (bkoszula z długimi rękawami, długie spodnie, zabudowane buty i skarpetki, czapka z daszkiem).
Boreliozę przenoszą nie tylko dorosłe osobniki kleszczy, ale także postać larwalna zwana nimfą. Sam kleszcz zaraża się boreliozą w trakcie żerowania na skórze zwierzęcia, chorego na krętkowicę. Kleszcze mogą także przekazywać chorobę między sobą, na drodze zarażenia jaj przez samicę lub zarażenia kolejnego stadium w trakcie rozwoju kleszcza. Borrelia burgdorferi bytują w jelicie kleszczy, jednak w trakcie żerowania przenoszą się do ślinianek, skąd przedostają się do krwi człowieka podczas ugryzienia. Co ciekawe, borelioza kojarzona jest przede wszystkim z kleszczami, tymczasem nie są one jedynym źródłem zagrożenia - chorobę przenoszą także komary i meszki. Ważne jest jednak to, że nie są znane żadne inne sposoby zarażenia się boreliozą (np. przez jedzenie niepasteryzowanych produktów mlecznych, jak głoszą niektóre miejskie legendy) – jedyną drogą przedostania się choroby do organizmu człowieka jest ukłucie przez owada.
Jakie są objawy boreliozy
Wczesnym, charakterystycznym objawem zarażenia boreliozą jest tzw. rumień wędrujący, czyli powiększające się („wędrujące”) zaczerwienienie wokół miejsca wkłucia kleszcza, będące efektem namnażania się i rozsiewania krętków w organizmie. Otoczony pierścieniem zaczerwienionej skóry rumień, występujący u ok. 70% zarażonych osób i pojawiający się do miesiąca po ugryzieniu, jest jednak jedynym typowym dla boreliozy objawem – wszystkie pozostałe symptomy są na tyle nieswoiste, że borelioza łatwo może być mylona z innymi chorobami, chociażby z grypą. Objawem boreliozy może być więc szeroka gama symptomów neurologicznych (w tym porażenie nerwu twarzowego), pojawić się może także zapalenie stawów (jednego lub kilku), osłabienie, bóle kręgosłupa czy zaburzenia rytmu serca.
Istotny jest fakt, że – aby doszło do zakażenia – kleszcz musi przebywać w skórze minimum 24 godziny: tyle czasu potrzebują krętki, by przedostać się z układu pokarmowego kleszcza do jego ślinianek, a stamtąd do krwi człowieka. Dlatego tak ważny jest przegląd ciała po powrocie z lasu czy z łąki – im szybciej zauważymy wbitego w skórę kleszcza i prawidłowo go usuniemy, tym mniejsze ryzyko zarażenia boreliozą.
Diagnostyka i leczenie boreliozy
Boreliozą najłatwiej zarazić się podczas spaceru po lesie lub łące
Pierwszym krokiem w kierunku zdiagnozowania boreliozy jest wykonanie badań serologicznych krwi oraz testu ELISA, którego wynik jest następnie weryfikowany za pomocą tekstu Western-Blot o wysokiej swoistości. Podstawową metodą leczenia zdiagnozowanej boreliozy jest natomiast antybiotykoterapia, obejmująca przede wszystkim trzy najczęściej zalecane leki: doxycyklinę, amoksycylinę i cefalosporyny trzeciej generacji. Ich dobór zależny jest od postaci choroby, a do wyleczenia krętkowicy wystarczy na ogół jeden, miesięczny cykl (w niektórych przypadkach wymagane jest jego powtórzenie lub wydłużenie).
Leczenie boreliozy jest skuteczne i pozwala na pozbycie się choroby, trzeba jednak pamiętać o jednym – nawet wyleczony pacjent może się krętkowicy nabawić ponownie, dlatego właśnie na kleszcze trzeba tak bardzo uważać. Natomiast nieleczona, borelioza może doprowadzić do nieodwracalnych zmian w organizmie (powikłania neurologiczne, w tym niedowład nerwów twarzy, zaburzenia słuchu, bóle i zapalenia stawów, zaburzenia pracy serca).
-
4.4/5 (opinie 11)