Leczenie jaskry metodą irydektomii

Główną przyczyną jaskry (łac. glaucoma) jest zbyt wysokie ciśnienie, panujące we wnętrzu gałki ocznej. Choroba ta jest niezwykle groźna, przy braku leczenia dochodzi bowiem do postępującego uszkodzenia siatkówki oraz nerwu wzrokowego, co ostatecznie grozi wystąpieniem nieodwracalnej ślepoty. 

Najdokładniejsze klasyfikacje dzielą jaskrę na kilkanaście podtypów, główny podział odbywa się jednak według obecności otwartego lub zamkniętego tzw. kąta przesączania. Podziały te są o tyle istotne, że postać choroby występująca u pacjenta definiuje sposób leczenia, któremu powinien on być poddany.

Jak wyleczyć jaskrę za pomocą irydektomii chirurgicznej?

Pacjenci, u których wykryto jaskrę zamkniętego kąta, kwalifikowani są zwykle do leczenia zabiegowego. U tych osób przyczyną nadmiernego ciśnienia w gałce ocznej są zaburzenia przepływu cieczy w obrębie oka. Fizjologicznie płyn przedostaje się poprzez przestrzeń znajdującą się pomiędzy rogówką a tęczówką. W warunkach chorobowych pojawia się blokada, uniemożliwiająca przepływ płynu pomiędzy przednią i tylną komorą oka, skutkująca wystąpieniem objawów jaskry.

Jedną z dostępnych możliwości udrożnienia drogi przepływu dla wspomnianego płynu jest zabieg irydektomii. Nazwa procedury wywodzi się od greckich słów 'iris' (tęcza) oraz 'ektome' (oznaczającego wycięcie). Istnieje kilkanaście podtypów tego zabiegu, w leczeniu sleczeniu jaskry zazwyczaj stosuje się tzw. irydektomię obwodową.

Na czym polega zabieg irydektomii chirurgicznej?

Irydektomia chirurgiczna to zabieg dosyć inwazyjny, niekiedy wymagający znieczulenia ogólnego. W takich przypadkach przed przyjęciem do szpitala pacjent musi wykonać podstawowe badania i skonsultować się z anestezjologiem. Przed przystąpieniem do zabiegu lekarz podaje pacjentowi znieczulenie w postaci kropel do oczu i ewentualnie leki zapobiegające wzrostowi ciśnienia w gałce ocznej. Podczas operacji pacjent leży na stole, a jego głowa i oko zostają unieruchomione. Cała procedura wykonywana jest przez lekarza, który obserwuje oko przez mikroskop i używa specjalnych mikronarzędzi.

Zabieg irydektomii chirurgicznej polega na wycięciu fragmentu tęczówki oka (zazwyczaj z jej okolicy brzeżnej lub podstawnej). Dostęp uzyskiwany jest przez wykonanie nacięcia w obrębie rogówki, pole zabiegowe obserwowane jest z użyciem mikroskopu. Po usunięciu fragmentu tkankowego, tęczówka, dzięki swojej elastyczności, powraca na pierwotnie zajmowane miejsce.

Zalety chirurgicznej irydektomii

Irydektomia chirurgiczna może zapewnić długotrwałe korzyści i utrzymanie poprawionego przepływu cieczy wodnistej przez długi okres czasu. Dzięki temu pacjent może doświadczać trwałego obniżenia ciśnienia wewnątrzgałkowego i zmniejszenia ryzyka dalszych uszkodzeń nerwu wzrokowego.

Irydektomia chirurgiczna:

• Pomaga zmniejszyć objawy takie jak ból gałki ocznej, zaczerwienione oko, światłowstręt, nudności czy zawroty głowy.

• Może być stosowana jako opcja ratunkowa w przypadkach, gdy inne metody leczenia farmakologicznego czy procedury laserowe nie przynoszą wystarczających rezultatów w kontrolowaniu ciśnienia wewnątrzgałkowego.

• Jest to metoda, która może być stosowana u pacjentów z zaawansowaną jaskrą lub gdy inne metody nie są odpowiednie.

Irydektomia chirurgiczna cechuje się stosunkowo dobrymi rezultatami. Według danych prezentowanych przez portal surgeryencyclopedia.com, 6 na 10 pacjentów, u których przeprowadzono zabieg, uważa go za skuteczny. Skuteczną metodą w leczeniu jaskry zamkniętego konta jest również trabekulektomia.

Wskazania do zabiegu chirurgicznej irydektomii

Wskazania do zabiegu irydektomii obejmują, poza leczeniem jaskry zamkniętego kąta przesączania, również jednoczesne operacje jaskry i zaćmy czy niektóre stany związane z urazem gałki ocznej; czasami usunięcie fragmentu tęczówki przeprowadzane jest w związku z implantacją soczewki wewnątrzgałkowej. Poza wymienionymi, metoda może być wykorzystywana w leczeniu czerniaka zlokalizowanego w gałce ocznej oraz, rzadko, przy usuwaniu ciał obcych z oka.

Na czym polega leczenie jaskry metodą irydektomii laserowej?

Obecnie bardzo często stosowaną metodą leczenia jaskry zamkniętego kąta przesączania jest irydektomia laserowa (irydotomia). Polega ona na wytworzeniu otworu u nasady tęczówki, dzięki któremu płyn w oku będzie mógł swobodnie przepływać. Do tego celu wykorzystywany jest laser Q Switch Nd:YAG, który wykonuje w ciągu maksymalnie siedmiu pulsacji bardzo małe, precyzyjne cięcie. Powstały otwór jest na tyle niewielki, że może dojść do zarośnięcia i konieczności powtórzenia zabiegu za jakiś czas.

Godzinę przed zabiegiem pacjent dostaje krople ze środkiem zapobiegającym wzrostowi ciśnienia wewnątrzgałkowego i znieczuleniem, a bezpośrednio przed rozpoczęciem procedur do oka chorego zakładana jest specjalna soczewka kontaktowa, która powiększa elementy leczonej okolicy. Rekonwalescencja po zabiegu wygląda identycznie jak w przypadku irydektomii chirurgicznej, ale jest znacznie krótsza, a sama laseroterapia wiąże się z mniejszym ryzykiem powikłań.

Sytuacje, w których irydektomia laserowa jest niewskazana

Przeciwwskazaniem do laserowej irydektomii może być słaba przezierność rogówki pacjenta lub mała odległość między jego rogówką a tęczówką. Także jeśli tęczówka staje się zbyt sztywna lub szkliwa, może być trudne lub niemożliwe wykonanie irydektomii laserowej. U takich chorych preferowana jest raczej irydektomia chirurgiczna, poza tym, przewagę tej metody leczenia odnotowuje się również u osób z ostrą postacią zamknięcia kąta przesączania.

Rekonwalescencja po zabiegach irydektomii

Okres rekonwalescencji po irydektomii jest krótki i obejmuje noszenie opatrunku na oku, które było operowane, zakraplanie oka lekami, zapobiegającymi powstaniu infekcji oraz przyjmowanie doustnych leków przeciwbólowych w razie wystąpienia dyskomfortu.

Gojenie się rany może różnić się w zależności od wielkości nacięcia tęczówki i indywidualnej zdolności organizmu do regeneracji tkanek.

W tym okresie ważne jest unikanie wszelkich czynników, które mogą prowadzić do infekcji oka, takich jak dotykanie oka brudnymi rękami czy narażenie na zanieczyszczenia. Równie ważne jest leczenie zachowawcze, czyli podawanie do oka kropli na jaskrę, zapobiegających wzrostowi ciśnienia w gałce ocznej oraz regularne kontrole u okulisty.

Postępowanie zgodnie z zaleceniami lekarza po operacyjnym leczeniu jaskry jest bardzo istotne w okresie rekonwalescencji.