Blizna najczęściej kojarzy się nam z powierzchowną, niewielką zmianą powstałą w wyniku urazu, która zwykle nie odbija się znacząco na jakości naszego życia. Niestety zdarza się, że blizna może w znaczący sposób wpływać nie tylko na wygląd, ale przede wszystkim ograniczać wykonywanie codziennych czynności. Tak dzieje się m.in w przypadku blizn powstających po oparzeniach, które zajmować mogą rozległe obszary ciała, bądź w bliznach pozostałych po owrzodzeniach skóry. Jeżeli blizna zlokalizowana jest w okolicy zgięć stawowych, może znacznie upośledzać jego ruchomość. Blizny mogą także powodować dolegliwości takie jak pieczenie czy swędzenie.
W przypadkach, kiedy postępowanie zachowawcze nie przynosi upragnionych efektów, należy rozważyć chirurgiczne usunięcie blizny, które może być połączone z przeszczepem skóry.
Na czym polega metoda operacyjnego usuwania blizn z przeszczepem skóry
Zabiegi korekcyjne blizn należy wykonywać nie wcześniej niż po upływie 6 miesięcy od zakończenia procesów naprawczych w obrębie rany. Najczęściej metodę tę stosuje się w przypadku blizn mających wpływ na ograniczenie ruchomości w stawie. Zasadniczo zabieg ten przebiega w 3 etapach:
- wycięcie blizny z zastosowaniem plastyki Z
- korekcja istniejącego przykurczu
- uzupełnienie powstałego ubytku przeszczepem skórnym
Plastyka Z polega na wykonaniu takich nacięć w bliźnie, aby powstały trójkątne płaty skórne - ich odpowiednie przemieszczenie względem siebie przypominać ma po po zszyciu kształt litery Z. Podczas uwalniania przykurczy bliznowych chirurg plastyczny wykonuje cięcie tak, aby środkowa część litery Z przebiegała wzdłuż pierwotnej blizny. Cięcie powinno być wykonane do głębokości powięzi, czyli łącznotkankowej osłonki pokrywającej mięśnie. Podczas zabiegu należy także usunąć ewentualny nadmiar tkanki włóknistej i uzupełnić go przeszczepem skórnym.
Przeszczep skóry to fragment skóry oddzielony od podłoża i pozbawiony unaczynienia. W zależności od grubości przeszczepu możemy wyróżnić:
- przeszczepy skóry o pełnej grubości
- przeszczepy skóry o grubości pośredniej- obejmuje naskórek i część skóry właściwej
Miejsca, z których najczęściej pobierane są przeszczepy skórne to pośladki, przednie oraz przednio-boczne części ud. W zależności od grubości pobranego płata, proces gojenia może trwać od 1 do 4 tygodni. Im grubszy płat pobranej skóry tym dłużej trwało będzie jego gojenie.
Jeśli przeszczep skóry umieszczony zostaje w obrębie zgięć stawowych, należy zastosować unieruchomienie kończyny na okres nawet do 2-3 miesięcy. W okresie gojenia konieczne jest stosowanie odpowiedniej pielęgnacji blizn. Dużą skuteczność przypisuje się obecnie preparatom zawierającym silikon, które delikatnie wmasowuje się w okolice blizny. Można ich używać już po 14 dniach od operacji i jednocześnie zakładać w ich miejscu opaski uciskowe. Dzięki temu blizna stanie się bardziej elastyczna i mniej widoczna.
Bardzo istotne jest, aby przed przystąpieniem do leczenia chirurgicznego dokładnie zbadać bliznę i ocenić jej charakter. Istnieją bowiem zmiany skórne takie jak bliznowce (inaczej keloidy) czy blizny przerosłe, których leczenie operacyjne może przynieśc efekt odwrotny do zamierzonego. Blizny te cechują się bowiem niekontrolowanym rozrostem, które po wykonaniu nacięć przez chirurga mogą jeszcze bardziej powiększyć swoje rozmiary.
Należy podkreślić, że operacyjne leczenie blizn nierozerwalnie wiąże się z powstawaniem następnych, o czym koniecznie należy poinformować pacjenta przed wykonaniem zabiegu. Blizny pooperacyjne mają jednak być o wiele mniej zauważalne niż te pierwotne. Dr n.med Lubomir Lembas, specjlista chirurgii plastycznej, wyróżnia kilka cech takiej "blizny idealnej" :
- blizna idealna jest linijna, wąska, występuje w poziomie otaczających tkanek, jest miękka, przypomina zabarwieniem otaczające ją powłoki, lokalizuje się wzdłuż naturalnych zgięć ciała i nie powoduje żadnych dolegliwości
Bibliografia: "Podstawy chirurgii plastycznej" dr med. Marek Trybus; wydawnictwo MP;2005, mp.pl/chirurgia/chirurgia-plastyczna