Cholecystektomia laparoskopowa - wskazania

Co to jest pęcherzyk żółciowy?

Pęcherzyk żółciowy (łac. vesica fellea) bardzo często, potocznie i błędnie, nazywany jest woreczkiem. Stanowi on narząd, którego główną funkcją jest magazynowanie i zagęszczanie żółci, która została wyprodukowana przez wątrobę. Jego zadaniem jest emulgowanie tłuszczy, dzięki czemu ułatwia ich trawienie. 

Niestety w obrębie pęcherzyka może rozwijać się wiele patologii, które zazwyczaj są wskazaniem do jego usunięcia.

Kiedy należy poddać się zabiegowi cholecystektomii laparoskopowej?

Najważniejszym wskazaniem do zabiegu cholecystektomii jest objawowa kamica pęcherzyka żółciowego. Według najnowszych wytycznych, jeśli nie ma przeciwwskazań, metoda laparoskopowa stanowi złoty standard w leczeniu tego schorzenia. Najczęstszym objawem choroby są tzw. kolki żółciowe. Są to ostre, napadowe bóle brzucha, głównie w nadbrzuszu, zazwyczaj występujące po spożyciu tłustego posiłku. Ustępują one w przeciągu kilku godzin i mogą nawracać nawet kilka razy w tygodniu. Czynnikami ryzyka występowania kamicy pęcherzyka żółciowego jest płeć żeńska, otyłość lub nadwaga, wiek po 40 roku życia, a także stosowanie hormonoterapii.

Kolejnym wskazaniem do wykonania cholecystektomii laparoskopowej jest ostre zapalenie pęcherzyka żółciowego. W 90% jego przyczyną jest zamknięcie światła przewodu pęcherzykowego przez kamień. Do charakterystycznych objawów należy silny ból brzucha, trwający więcej niż 6 godzin, zwłaszcza w nadbrzuszu, a także wysoka gorączka, nudności czy wymioty. Aby zapobiec rozszerzeniu się zakażenia u pacjenta stosuje się antybiotykoterapię, a po wstępnej poprawie, zazwyczaj w ciągu 5 dni od wystąpienia pierwszych objawów, wykonuje się zabieg.

Pęcherzyk żółciowy - objawy kamieni:

• silny ból w nadbrzuszu
• wysoka gorączka
• nudności
• wymioty

Cholecystektomia profilaktyczna – kiedy bezobjawowa kamica wymaga interwencji?

Wskazania do cholecystektomii profilaktycznej to:

• pęcherzyk porcelanowy
• planowane leczenie immunosupresyjne
• otyłość i planowane operacje bariatryczne
• współistniejące czynniki ryzyka nowotworu
• stany predysponujące do powikłań

Pomimo faktu, że bezobjawowa kamica pęcherzyka żółciowego nie stanowi wskazania do leczenia operacyjnego, to sugeruje się, że u niektórych chorych powinno się wykonać cholecystektomię profilaktyczną. Pierwszym takim stanem jest występowanie tzw. pęcherzyka porcelanowego. Jest to nic innego jak zwapniały pęcherzyk żółciowy, powstający na skutek odkładania się w jego ścianach soli wapnia. Przyczyna takiego stanu nie została jak dotąd poznana. Powinno się jednak wykonać cholecystektomię, ze względu na zwiększone o 25% ryzyko rozwoju raka w obrębie narządu.

Kolejnym wskazaniem do profilaktycznego usunięcia pęcherzyka żółciowego z bezobjawową kamicą jest planowane leczenie immunosupresyjne. Ponadto zabieg ten można również wykonać u osób otyłych przy okazji operacji bariatrycznych. Pewne kontrowersje budzi także cholecystektomia w przypadku cukrzycy czy u chorych z anemią sierpowatokrwinkową.

Polipy pęcherzyka żółciowego – czy zawsze potrzebna jest cholecystektomia?

Wskazaniem do wykonania cholecystektomii laparoskopowej mogą być również polipy pęcherzyka żółciowego. Jest to częste schorzenie i występuje u wielu osób. W większości przypadków są one imitowane przez grudki cholesterolowe, które przykleiły się do błony śluzowej. Są one niegroźne i zazwyczaj małe, poniżej 5 mm. Niestety przy pomocy badania USG nie da się ich odróżnić od prawdziwych polipów, które mogą być związane z nowotworem. Dlatego też wskazaniem do wykonania operacji jest występowanie polipów o wielkości powyżej 13 mm lub gdy są mniejsze, ale występują dodatkowe czynniki ryzyka nowotworu – wiek powyżej 50 lat czy współistniejąca kamica pęcherzyka żółciowego. Ponadto operacja jest wskazana w sytuacji, gdy polip szybko się powiększa, a także u wszystkich chorych, u których występują jakiekolwiek objawy. W pozostałych przypadkach zalecana jest kontrolna ultrasonografia co 6-12 miesięcy.