Choroba zwyrodnieniowa stawu biodrowego - przyczyny

Do zwyrodnienia stawów dochodzi w przypadku zaniku chrząstki stawowej i odsłonięcia części kostnych. Jak w każdym rodzaju choroby zwyrodnieniowej stawów, również w przypadku choroby zwyrodnieniowej stawu biodrowego, określanej też jako koksartroza, można wskazać czynniki etiologiczne odpowiedzialne za jej rozwój - mówimy wówczas o koksartrozie wtórnej. 

W znaczącej jednak części przypadków, gdy nie jest możliwe ustalenie jednej odpowiedzialnej przyczyny, mamy do czynienia z postacią pierwotną choroby zwyrodnieniowej, zwaną też idiopatyczną.

Zwyrodnienie stawu biodrowego od dłuższego czasu można skutecznie leczyć za pomocą alloplastyki. Zabieg polega na wymianie niesprawnych elementów stawu biodrowego na sztuczne, które z czasem zrastają się z kośćmi pacjenta. Alloplastyka przywraca ruchomość stawu, pozwala na powrót do normalnego funkcjonowania oraz niweluje ból.

Przyczyny zwyrodnienia stawów?

Choroba zwyrodnieniowa stawów jest wieloetiologicznym, postępującym procesem przewlekłym o charakterze niezapalnym. Powstaje w wyniku działania wielu czynników, które doprowadzają do zaburzenia równowagi pomiędzy procesami degradacji i regeneracji chrząstki stawowej. W wyniku tego chrząstka oraz stawowe powierzchnie kości stopniowo tracą kolagen i proteoglikany (agrekan), co powoduje narażenie tych struktur na działanie enzymów proteolitycznych, przede wszystkim metaloproteinaz i prowadzi do stopniowego zaniku chrząstki stawowej i podchrzęstnej warstwy kości.

Istotną rolę w procesie uszkadzania chondrocytów (komórki tkanki chrzęstnej) odgrywa również tlenek azotu.  Odsłonięte powierzchnie stawowe kości są narażone na tarcie, co powoduje rozwój zmian, w tym sklerotyzacji podchrzęstnej oraz rozwoju torbieli podchrzęstnych. Z czasem dochodzi do powstania wyrośli kostnych, do następowego procesu zapalnego w błonie maziowej, zmian elastyczności torebki stawowej oraz wiązadeł. Mechanizmy te oraz pojawiające się objawy prowadzą do wtórnego ograniczenia ruchomości stawu i zaniku mięśni.

Koksartroza pierwotna - co ją wywołuje?

Czynnikami, mogącymi mieć udział w rozwoju idiopatycznej choroby zwyrodnieniowej stawu biodrowego, są czynniki środowiskowe, genetyczne i mechaniczne, a także procesy starzenia się oraz zapalne. W mechanizmie genetycznym mogą brać udział geny kodujące białka mające udział w przemianach metabolicznych chondrocytów. Przyczyną choroby zwyrodnieniowej stawu biodrowego mogą być również mechaniczne uszkodzenia stawów, które prowadzą do zwiększenia poziomu czynników uszkadzających chondrocyty (np. metaloproteinazy).

W przypadku zmian, związanych z wiekiem, dużą rolę uszkadzającą chrząstkę odgrywają procesy oksydacyjne, związane z działaniem wolnych rodników, a w mechanizmie zapalnym - powstające mediatory prozapalne, takie jak na przykład czynnik martwicy guza, interleukiny, adiponektyna czy rezystyna.

Koksartroza wtórna - dlaczego się rozwija?

W przypadku koksartrozy wtórnej można mówić o zespole chorobowym, który ma zbliżony przebieg kliniczny i podłoże anatomopatologiczne, ale niejednokrotnie różną etiologię. Najczęściej dochodzi do zmian w obrębie stawu biodrowego na skutek wcześniejszego urazu czy uszkodzenia w przebiegu takich schorzeń jak między innymi:

• martwica jałowa głowy kości udowej
• dysplazja
• zapalenie
• biodro szpotawe
• biodro koślawe
• zmiany reumatyczne

Najczęstszymi czynnikami ryzyka rozwoju choroby zwyrodnieniowej stawu biodrowego są płeć żeńska, schorzenia metaboliczne (cukrzyca), zaburzenia hormonalne (nadczynność przytarczyc), otyłość, urazy, nadmierne obciążenie stawu przy wykonywaniu niektórych zawodów lub sportu, używki oraz zła dieta.

Zwyrodnienie stawów jako choroba cywilizacyjna XXI wieku

Choroba zwyrodnieniowa stawów jest rosnącym problemem zdrowia publicznego na całym świecie, dotykającym ponad połowę populacji w wieku powyżej 65 lat. Choroba ta prowadzi do utraty chrząstki stawowej i niepełnosprawności stawów. Chociaż choroba może być zależna od czynników genetycznych i epigenetycznych, płci, pochodzenia etnicznego i wieku (starzenie się komórek), jest również związana z otyłością i nadwagą, czynnikami dietetycznymi, siedzącym trybem życia i urazami sportowymi.