Co robi urolog? Przegląd typowych schorzeń urologicznych

Kim jest urolog i czym się zajmuje?

Urolog specjalizuje się w diagnostyce i leczeniu schorzeń układu moczowo-płciowego u mężczyzn oraz układu moczowego u kobiet. Zajmuje się wrodzonymi i nabytymi chorobami nerek, pęcherza moczowego, moczowodów, gruczołu krokowego oraz prącia i jąder. Urologia należy do dziedziny chirurgii i koncentruje się na schorzeniach, które wpływają na usuwanie z organizmu zbędnych substancji i wody w procesie produkcji i wydalania moczu.

Najczęściej diagnozowane przez urologa schorzenia obejmują m.in.:

• zapalenie prostaty (ostre lub przewlekłe),
• zapalenie jądra,
• kamicę nerkową,
• załupek,
• nietrzymanie moczu,
• zaburzenia erekcji,
• nowotwory (np. rak prostaty, pęcherza),
• łagodny rozrost gruczołu krokowego.

Kiedy warto udać się do urologa?

Regularne wizyty u urologa są zalecane mężczyznom po 40. roku życia, co umożliwia wczesne wykrycie chorób układu moczowo-płciowego. Konsultację warto rozważyć także w przypadku takich objawów jak:

• krwiomocz,
• częste lub utrudnione oddawanie moczu,
• obrzęk lub zmiany w wyglądzie jąder,
• zaburzenia erekcji,
• ból i pieczenie podczas mikcji,
• ból w podbrzuszu, okolicy narządów płciowych lub lędźwiowej.

Jak wygląda wizyta u urologa?

Podstawą wizyty u urologa jest szczegółowy wywiad dotyczący objawów i nawyków pacjenta, np. częstotliwości oddawania moczu. Następnie specjalista wykonuje odpowiednie badania, m.in.:

• badanie zewnętrznych narządów płciowych,
• badanie palpacyjne podbrzusza i okolic krocza,
• badanie per rectum (gruczołu krokowego),
• badania krwi i moczu (np. PSA u mężczyzn),
• USG dróg moczowych.

Co to jest kamica nerkowa? Jakie są jej objawy?

Jednym z typowych schorzeń urologicznych jest kamica nerkowa – stan, w którym w układzie moczowym powstają złogi z substancji chemicznych obecnych w moczu. Mogą one prowadzić do tworzenia kryształków i kamieni, które utrudniają przepływ moczu. Objawy kamicy obejmują silne bóle w postaci kolki nerkowej, promieniujące do pachwiny, a także częste parcie na mocz i pieczenie przy mikcji.

Problemy z prostatą – jakie dolegliwości najczęściej dotykają mężczyzn?

Prostata, która zwiększa swoją objętość wraz z wiekiem, może powodować problemy z oddawaniem moczu. Najczęściej spotykane schorzenia to łagodny przerost gruczołu krokowego, zapalenie prostaty oraz rak prostaty.

Łagodny przerost prostaty (BPH) – objawy i leczenie

Objawy BPH to częste oddawanie moczu, trudności w rozpoczęciu mikcji oraz słaby strumień moczu. Diagnostyka obejmuje m.in. badania per rectum, USG i oznaczenie poziomu PSA. Leczenie może być farmakologiczne lub zabiegowe, w zależności od zaawansowania problemu.

Rak prostaty – jak go rozpoznać i leczyć?

Rak prostaty często ma podobne objawy jak BPH, ale może prowadzić do poważniejszych konsekwencji. Wczesna diagnostyka i leczenie chirurgiczne lub radioterapia mogą znacząco poprawić rokowania. Wybór metody leczenia raka gruczołu krokowego uzależniony jest w szczególności od zaawansowania choroby, wyniku biopsji oraz od wieku pacjenta i jego stanu zdrowia.

Infekcje układu moczowego (ZUM) – objawy i leczenie

Zakażenia układu moczowego (ZUM) to częsty problem zdrowotny, szczególnie u kobiet ze względu na ich anatomię. ZUM rozwija się głównie przez wprowadzenie bakterii, takich jak Escherichia coli, do dróg moczowych. Objawy obejmują ból i pieczenie przy oddawaniu moczu, częstomocz, uczucie nagłego parcia oraz ból w okolicy nadłonowej.

Leczenie polega na stosowaniu antybiotyków, a diagnoza stawiana jest na podstawie objawów i wyników badań laboratoryjnych, w tym posiewu moczu. W przypadku poważniejszych infekcji, takich jak odmiedniczkowe zapalenie nerek, konieczna może być hospitalizacja.

Nietrzymanie moczu – jakie są przyczyny i jak leczyć?

Nietrzymanie moczu to mimowolne opróżnianie pęcherza, które może znacznie wpływać na komfort życia. Częściej dotyka kobiety, choć występuje również u mężczyzn. Istnieje kilka typów nietrzymania moczu: wysiłkowe, naglące i z przepełnienia.

Wysiłkowe nietrzymanie moczu: występuje podczas wysiłku fizycznego, kichania lub kaszlu i wynika z osłabienia mięśni dna miednicy.

Naglące nietrzymanie moczu: objawia się nagłą, silną potrzebą oddania moczu, zwykle wywołaną nadpobudliwością pęcherza.

Nietrzymanie moczu z przepełnienia: jest skutkiem przeszkody w odpływie moczu, np. w wyniku powiększenia prostaty.

Leczenie nietrzymania moczu zależy od jego przyczyny i rodzaju. Może obejmować ćwiczenia wzmacniające mięśnie dna miednicy, farmakoterapię lub interwencje chirurgiczne.

Co powoduje ból podczas oddawania moczu?

Ból towarzyszący oddawaniu moczu najczęściej jest wynikiem zakażenia dróg moczowych, ale może także wskazywać na kamicę nerkową, zapalenie prostaty lub choroby przenoszone drogą płciową. U kobiet ból ten może być związany np. z zapaleniem pochwy lub odmiedniczkowym zapaleniem nerek.

Przyczyny bólu podczas oddawania moczu u kobiet:

• zapalenie pochwy,
• zapalenie narządów miednicy mniejszej,
• endometrioza,
• kamica nerkowa,
• zakażenie dróg moczowych, np. zapalenie cewki moczowej,
• odmiedniczkowe zapalenie nerek.

Przyczyny bólu podczas oddawania moczu u mężczyzn:

• zakażeniem układu moczowego,
• choroby gruczołu krokowego,
• kamica nerkowa.

Rak pęcherza moczowego – czynniki ryzyka, objawy i leczenie

Rak pęcherza moczowego to poważne schorzenie, którego głównym objawem jest m.in. krwiomocz. Czynnikami ryzyka jest w szczególności narażenie zawodowe na chemikalia, palenie papierosów oraz przewlekłe stany zapalne pęcherza. Leczenie obejmuje chirurgię, radioterapię, chemioterapię oraz terapie celowane, zależnie od zaawansowania choroby.

Czy kobiety również powinny korzystać z porad urologa?

Urolog nie jest specjalistą wyłącznie dla mężczyzn. Kobiety również mogą korzystać z jego porad w przypadku takich problemów jak nietrzymanie moczu, częstomocz, zmiana koloru moczu czy zapalenie pęcherza. Zróżnicowanie budowy anatomicznej kobiet i mężczyzn wymaga indywidualnego podejścia, ale urologia obejmuje schorzenia obu płci.

Wybrane wskazania do wizyty u urologa (kobiety):

• nietrzymanie moczu,
• częstomocz,
• zmiana zabarwienia moczu,
• zapalenie pęcherza.

Jak dbać o zdrowie układu moczowego?

Zdrowa dieta ma kluczowe znaczenie dla układu moczowego. Warto spożywać świeże warzywa, owoce, produkty pełnoziarniste i unikać nadmiaru soli, alkoholu i ostrych przypraw. Istotna jest również umiarkowana aktywność fizyczna, która wspiera prawidłowe funkcjonowanie organizmu.