Choroba refluksowa przełyku, określana też angielskim skrótem GERD (gastroesophageal reflux disease), to dość często spotykana dolegliwość w obrębie przewodu pokarmowego. Jak wskazują statystyki medyczne, jej objawy dotykają codziennie około 10% dorosłych osób, natomiast z częstotliwością tygodniową refluks występuje nawet u 28% populacji.
Istotą choroby jest zespół objawów wywoływanych zarzucaniem (refluksem) treści żołądkowej do przełyku. Wraz ze spożytym wcześniej pokarmem, do przełyku wraca także wytwarzany w żołądku kwas solny oraz enzymy trawienne - powodując pieczenie, czyli tzw. zgagę. Wśród dolegliwości pacjenci często wymieniają także: pieczenie za mostkiem, nadkwasota, kwaśne odbijania oraz ból górnej części brzucha. U części chorych występują również tzw. zespoły objawów pozaprzełykowych, np. kaszel, zapalenie krtani, astma i ubytki zębowe.
Czynnikami sprzyjającymi wystąpieniu choroby refluksowej są m.in. nieprawidłowa czynność dolnego zwieracza przełyku (kurczy się on nieprawidłowo lub niewydolnie, nie zapobiegając cofaniu się pokarmu i soków żołądkowych do przełyku), zaburzenia opróżniania żołądka, otyłość ciąża, a także przyjmowanie niektórych leków (doustne środki antykoncepcyjne, leki na nadciśnienie). Do rozwoju refluksu przełyku może dojść w przebiegu niektórych chorób, takich jak cukrzyca, choroby związane z przewlekłym nadużywaniem alkoholu oraz niektóre zaburzenia hormonalne.
24-godzinna pH-metria z impedancją w diagnostyce choroby refluksowej
Badanie nazywane 24 godzinną pH-metrią z impedancją ma na celu wykrycie epizodów refluksu i impedancji, czyli zmiany pH w dystalnej części przełyku, tuż nad wpustem oraz zmiany oporności elektrycznej spowodowanej refluksem. Oprócz wykrycia refluksu umożliwia również określenie jego składu (refluks kwaśny, słabo kwaśny lub niekwaśny), charakteru (refluks płynny, gazowy lub mieszany) oraz zasięgu.
Tego rodzaju procedura diagnostyczna przeprowadzana jest zwłaszcza w przypadkach podejrzenia choroby refluksowej o charakterze pozaprzełykowym. Wskazaniami do wykonania badania są m.in.
- rozpoznanie choroby refluksowej
- ustalenie przyczyny takich dolegliwości jak niewyjaśniony ból w klatce piersiowej (po wykluczeniu pochodzenia sercowego bólu), przewlekły kaszel i chrypka, przewlekłe zapalenie krtani i ból gardła
- ocena braku skuteczności leczenia choroby refluksowej z objawami typowymi: zgaga, odbijanie, regurgitacje
- przed planowanym leczeniem operacyjnym choroby refluksowej
Jak przebiega badanie?
Przeprowadzenie 24-godzinnej pH-metrii z impedancją jest procedurą nie wymagającą specjalistycznych przygotowań, oprócz bycia na czczo sześć godzin przez rozpoczęciem badania. W niektórych przypadkach zalecane jest odstawienie dwa do siedmiu dni wcześniej stosowanych leków, zwłaszcza inhibitorów pompy protonowej, leków prokinetycznych i środków wpływających na wydzielanie soków żołądkowych.
Od strony technicznej badanie polega na wprowadzeniu przez nos (po miejscowym znieczuleniu) sondy do odczytu pH i impedancji, połączonej z zewnętrznym urządzeniem rejestrującym – końcówka sondy zatrzymuje się w końcowym odcinku przełyku, ok. 5 cm powyżej jego dolnego zwieracza. Po założeniu sondy pacjent udaje się do domu, wykonuje codzienne czynności i spożywa normalnie posiłki. Zaleca się nie unikać tych czynności i posiłków po których pojawiają lub nasilają się dolegliwości. W trakcie badania, w otrzymanym dzienniczku oraz w urządzeniu rejestrującym należy zapisywać czas początku i końca posiłków, przebywania w pozycji leżącej oraz występujące dolegliwości. Po 24 godzinach pacjent zgłasza się ponownie w celu odłączenia urządzenia. Zapisane dane zostają odczytane, następnie zinterpretowane i opisane.