Co to jest choroba Dupuytrena?
Pod skórą wzdłuż wewnętrznej powierzchni dłoni przebiega włókniste i mocne pasmo z tkanki łącznej, tzw. rozcięgno dłoniowe. Stanowi ono płaszczyznę przyczepu wewnętrznych mięśni okolicy dłoni oraz pełni funkcję ochronną dla znajdujących się pod nim mięśni, naczyń i nerwów. Jedną ze zmian chorobowych obejmujących rozcięgno dłoniowe jest przykurcz Dupuytrena. Choroba opisana w 1831 r. przez chirurga dr. Guillaume’a Dupuytren’a. Wg badań przedstawionych w czasopiśmie Ortopedia, Traumatologia, Rehabilitacja w 2007 r. dolegliwość ta dotyczy 2-12% społeczeństwa, 6-cio krotnie częściej mężczyzn w okolicy 40-50 r.ż. U kobiet zaś najczęściej objawia się dopiero po 60 r.ż.
Przykurcz Dupuytrena - objawy
Początkowo rozcięgno dłoniowe zaczyna się pogrubiać i staje się wyczuwalne pod skórą. Pojawia się objaw wciągania skóry do wewnątrz. W następnych etapach dochodzi do przykurczu w stawach śródręczno-paliczkowych najczęściej IV i V palca dłoni. Później przykurcz zaczyna obejmować dalsze stawy, międzypaliczkowe bliższe, kształt dłoni zawęża, a ruch odwiedzenia palców ulega znacznemu ograniczeniu. W końcowym etapie dochodzi do przykurczu kolejnych stawów, międzypaliczkowych dalszych, blizna na środku dłoni jest widoczna i twarda. Dodatkowymi objawami są zaburzenia czucia i ukrwienia, parestezje oraz wzmożona potliwość w obrębie dłoni.
Przyczyny przykurczu Dupuytrena
Nie ma jednoznacznej przyczyny pojawienia się choroby Dupuytrena. Opisano jednak 3 teorie powstawania przykurczu:
- Wg teorii genetycznego uwarunkowania do 60% wzrasta ryzyko wystąpienia choroby u osób, w których rodzinie zanotowano przypadki przykurczu Dupuytrena.
- W teorii powinowactwa nerwowego łączy się występowanie przykurczu z nerwem łokciowym, który unerwia okolice IV i V palca dłoni.
- W trzeciej teorii, teorii urazowej, powstanie przykurczu Dupuytrena spowodowane jest mikrourazami i przeciążeniami skóry wewnętrznej strony dłoni, głównie na skutek wykonywania prac manualnych.
Innymi przyczynami mogą być cukrzyca, nadużywanie alkoholu i nikotyny.
Czy można zapobiec przykurczowi Dupuytrena?
Zazwyczaj jednak na pojawienie się przykurczu Dupuytrena nie mamy wpływu. Można jednak wpłynąć na jego przebieg. Wcześnie wykryte objawy można wyhamować, a nawet całkowicie zniwelować dzięki odpowiedniemu leczeniu. Masaż wewnętrznej strony dłoni połączony z rozciąganiem i zabiegami fizykalnymi takimi jak ultradźwięki rozmiękczają i uelastyczniają skórę dłoni oraz mięśnie tej okolicy.
Nowym rozwiązaniem stosowanym przez lekarzy jest podawanie w miejsca zgrubiałych tkanek enzymu znajdującego się w leku Xiapex. Rozbija on stwardniałe tkanki i pomaga w mechanicznym rozciągnięciu przykurczu.
Skutki nieleczonej choroby Dupuytrena
Nieleczona choroba Dupuytrena zazwyczaj skutkuje poważnym ograniczeniem funkcji ręki. Przykurcz najczęściej zajmuje palec serdeczny i mały dłoni, ale może również obejmować kciuk i wskaziciela. W zaawansowanej fazie choroby zaburza się funkcja chwytna dłoni, utrudnione lub niemożliwe staje się pisanie, trzymanie przedmiotów i właściwie wykonywanie wszystkich czynności manualnych. Dlatego warto już przy pierwszych objawach (twardnieniu skóry, pojawieniu się wyczuwalnych guzków pod skórą dłoni) zgłosić się do lekarza, który zdiagnozuje problem oraz wprowadzi odpowiednie leczenie.
Źródła:
- Janusz Nowotny, "Podstawy kliniczne fizjoterapii w dysfunkcjach narządu ruchu", MediPage, 2006
- Joel Walthall, Prashanth Anand, Uzma H. Rehman, "Dupuytren Contracture" (www.ncbi.nlm.nih.gov), www.ncbi.nlm.nih.gov, 2023