Cytologia płynna LBC

Cytologia jest badaniem bezbolesnym i prostym do przeprowadzenia, jednak jej największym atutem jest fakt, że pozwala ona na rozpoznanie stanu przedrakowego szyjki macicy już we wczesnym stadium i z tego powodu jest używana jako badanie przesiewowe. Jednak klasyczna metoda, wykorzystująca szkiełka mikroskopowe i angażująca w proces analizy preparatu wiele osób pośrednich, ma kilka wad, które często zmuszają lekarzy do powtórzenia badania, przyczyniając się równocześnie do odwleczenia czasu postawienia diagnozy. Właśnie z tego powodu cytologia konwencjonalna jest coraz chętniej zastępowana przez LBC, czyli cytologię na podłożu płynnym.

Cytologia na podłożu płynnym staje się coraz popularniejszą alternatywą dla klasycznej cytologii z wykorzystaniem szkiełka mikroskopowego w profilaktyce raka szyjki macicy. Pozwala na stworzenie preparatu mikroskopowego pozbawionego niepożądanych elementów. Efektem jest znacznie wyższa dokładność analiz i możliwość wykonania dodatkowych badań molekularno-genetycznych z tej samej próbki.

Co to jest cytologia płynna?

Cytologia na podłożu płynnym, określana skrótem LBC (Liquid Based Cytology) lub cytologią cienkowarstwową, jest techniką stosowaną od lat w USA i Zachodniej Europie. Charakteryzuje się znacznie lepszymi właściwościami diagnostycznymi w porównaniu z "klasyczną" procedurą z użyciem szkiełka laboratoryjnego. Wykrywalność zmian śródnabłonkowych dużego stopnia w przypadku cytologii LBC zwiększona została o ponad 60 %.

Istnieje kilka systemów przeprowadzania cytologii LBC, m.in. ThinPrep® (Cytyc Inc.), SurePath™ (Becton Dickinson), LiquiPrep (LGM Int.), SpinThin, Cyteasy®, PapSpin Cytoslide, których wspólną cechą jest:

• nawet dwukrotnie większa wykrywalność nieprawidłowych komórek szyjki macicy w stosunku do metody klasycznej, zwłaszcza typu dysplazji wysokiego stopnia (CIN2/3 , HSIL - high grade SIL)

• znacznie lepsza jakość preparatów ułatwiająca ich ocenę

• mniejszy odsetek preparatów tzw. suboptymalnych lub nie nadających się do oceny ze względu na słabą jakość - rzadziej zachodzi konieczność powtórzenia cytologii

• możliwość wykonania dodatkowych badań molekularno-genetycznych z tej samej próbki, np. wirusów brodawczaka ludzkiego (HPV), wirusów opryszczki (HSV), bakterii Chlamydia trachomatis i innych

Cytologia na podłoży płynnym, wyeliminowała wadliwość wcześniej używanego podłoża i zastąpiła je specjalnym podłożem płynnym. Pozwoliło to na możliwość obróbki materiału i wyeliminowanie z niego składników, które utrudniały prawidłową ocenę preparatu, czyli krwinek czerwonych, komórek zapalnych, śluzu czy bakterii. Również dzięki temu zabiegowi materiał nie ulega podsuszeniu, a komórki nie ulegają sklejeniu. Ponadto, podczas procesu przygotowania preparatu, monitorowana jest ilość komórek znajdujących się na szkiełku, powinna ona wynosić około 50-60 tysięcy, dzięki czemu pobrany materiał zawsze nadaje się do dalszej oceny przez specjalistę.

Cytologia płynna - jaka to działa

Według badań, przeprowadzonych przez Asian Pacific Journal of Cancer Prevention na 1206 kobietach, które miały porównać klasyczną cytologię i cytologię płynną, ta druga okazała się mieć większą czułość, większą swoistość i większą dokładność, natomiast cytologia konwencjonalna, odnosząc się do rezultatów badań, daje więcej wyników fałszywie dodatnich oraz więcej wyników fałszywie ujemnych niż nowa metoda wykorzystująca podłoże płynne.

Przy zastosowaniu cytologii jednowarstwowej możliwe jest również wykonanie dodatkowych badań, używając tej samej próbki, pozwalających na wykrycie takich bakterii jak Chlamydia trachomatis, czy wirusa brodawczaka ludzkiego (HPV) i wirusa opryszczki (HSV).

Cytologia LBC - pobieranie próbki do badania i jej analiza

W cytologii na podłożu płynnym pobrany szczoteczką materiał przenoszony jest bezpośrednio do kubeczka z płynem utrwalającym, dzięki czemu do laboratorium przesyłane jest 100 proc. materiału pobranego od pacjentki. Dla porównania, w cytologii konwencjonalnej, jedynie 10 proc. pobranego materiału przenoszone jest na preparat, natomiast pozostałe 90 proc., wraz ze szczoteczką, wędruje do kosza.

W laboratorium, po odpowiednim przygotowaniu technologicznym, wykonywane są jednowarstwowe preparaty utworzone głównie ze służących do wykrywania raka szyjki macicy komórek nabłonkowych. Na preparatach LBC komórki znajdują się w dużej koncentracji na niewielkim obszarze, co znacznie ułatwia i przyspiesza czas ich oglądania. Skutkiem powyższego jest zmniejszenie ryzyka przeoczenia nieprawidłowych komórek i wyższy komfort pracy patomorfologa.

Wskazania do cytologi na podłożu płynnym

Wskazania do wykonania LBC są takie same jak wskazania do wykonania klasycznej cytologii. Oznacza to, że badanie powinno być wykonywane regularnie, w ustalonych z lekarzem ginekologiem, odstępach czasu. Badanie nie powinno być wykonywane podczas miesiączki, najchętniej jest ono przeprowadzane między dziesiątym, a dwudziestym dniem cyklu. Do LBC należy przygotować się w taki sam sposób, jak do cytologii klasycznej, to znaczy, że cztery dni przed należy powstrzymać się od używania tamponów, czy leków dopochwowych, a przed samym badaniem nie należy współżyć.

Badanie cytologicznie z użyciem materiału płynnego nie jest badaniem drogim, ceny zaczynają się już od 60 złotych i mogą sięgać do 400 zł, w zależności od rodzaju wybranego przez nas testu i skali rozszerzenia badania. Średni czas oczekiwania na wyniki LBC wynosi dwa tygodnie.