Hydrolaparoskopia, inaczej laparoskopia przezpochwowa (w skrócie THL – transvaginal hydrolaparoscopy), określana również jako hydrolaparoskopia wykonywana jest jako jedno z badań diagnostycznych w celu ustalenia przyczyn niepłodności u kobiet, a także w przypadkach zespołu policystycznych jajników. Pozwala na wykrycie patologii w obrębie miednicy mniejszej (zwłaszcza endometriozy), błony śluzowej jajowodów (co jest niedostępne w tradycyjnej laparoskopii) oraz wyjaśnienie części przypadków niepłodności o nieznanej przyczynie.
Na czym polega hydrolaparoskopia?
Zabieg wykonywany jest na sali operacyjnej, w znieczuleniu ogólnym dotchawiczym lub z użyciem maski krtaniowej i trwa ok. 10-20 minut. Procedurę poprzedza przeprowadzenie przezpochwowego badania ultrasonograficznego (USG), którego celem jest ostateczne wykluczenie przeciwwskazań oraz zapoznanie się operatora ze szczegółami anatomicznej budowy pacjentki.
Do badania wykorzystuje się kilkumilimetrowej średnicy endoskop, wyposażony w kamerę oraz źródło światła. Poprzez niewielkie nacięcie tylnego sklepienia pochwy endoskop wprowadzany jest do jamy otrzewnowej. Pozwala to uniknąć związanego z tradycyjną laparoskopią nacięcia powłok jamy brzusznej.
Na czas badania jama brzuszna wypełniana jest niewielką ilością soli fizjologicznej zamiast stosowanego w laparoskopii dwutlenku węgla, dzięki czemu istnieje możliwość przeprowadzenia obserwacji jajowodów w płynnym środowisku naturalnym a ewentualne dolegliwości bólowe są niewielkie i zwykle nie trwają dłużej niż jeden dzień. Zabieg nie pozostawia żadnych blizn a ryzyko związane z powikłaniami jest znacznie mniejsze niż w tradycyjnej laparoskopii.
Zalety hydrolaparoskopii przezpochwowej w diagnostyce niepłodności
Wśród zalet hydrolaparoskopii przezpochwowej wymieniane są:
- stosunkowa łatwość przeprowadzenia badania, połączona z możliwością bezpośredniego wglądu do najważniejszych dla płodności narządów
- możliwość wykrycia nawet bardzo wczesnych zmian, które łatwo mogą być przeoczone podczas typowego zabiegu (ze względu na trudniejszy dostęp, np. do tylnej powierzchni jajników)
- doskonałe uwidocznienie nawet minimalnych zrostów pomiędzy powierzchnią jajników a otrzewną dołków jajnikowych
- zwiększona czułość diagnostyczna metody daje możliwość postawienia jednoznacznego rozpoznania w znacznej części przypadków niewyjaśnionej niepłodności
Jakie są przeciwwskazania do przeprowadzenia laparoskopii?
Przeciwwskazania do przeprowadzenia zabiegu są nieliczne i obejmują m.in.:
- stany zapalne w obrębie macicy
- tyłozgięcie macicy
- przebyte zabiegi operacyjne dotyczące narządów zlokalizowanych w miednicy lub jelit (nie dotyczy laparoskopii podczas których nie stwierdzono poważniejszych patologii)
- dużą otyłość
- zachowaną błonę dziewiczą
- bardzo wąską pochwę
Jak hydrolaparoskopia zmienia podejście do leczenia niepłodności
Hydrolaparoskopia zdobywa coraz większą popularność jako czuła i precyzyjna metoda diagnostyczna, dającą większe możliwości niż tradycyjna przezbrzuszna laparoskopia. Jej zalety uwidaczniają się zwłaszcza w przypadkach wczesnych postaci endometriozy, patologii jajowodów oraz sytuacji klinicznych wymagających wykonania elektrokauteryzacji jajników.
Nie bez znaczenia jest również jej bezpieczeństwo, niewielka inwazyjność i większa akceptacja pacjentek w porównaniu z tradycyjnymi zabiegami. Możliwości operacyjne metody zapewne będą się z czasem zwiększać w miarę doskonalenia instrumentarium. Jest bardzo prawdopodobne, że w przyszłości metoda ta będzie używana nie tylko w niepłodności, ale np. też w onkologii, stanowiąc pierwszą linię diagnostyki, zalecaną znacznie wcześniej niż dotychczasowe metody diagnostyki inwazyjnej.
Źródła:
- S Gordts, Sy Gordts, P Puttemans, I Segaert, M Valkenburg, R Campo, "Systematic use of transvaginal hydrolaparoscopy as a minimally invasive procedure in the exploration of the infertile patient: results and reflections" (www.ncbi.nlm.nih.gov), https://www.ncbi.nlm.nih.gov/, 2021
- Mianne van Kessel, Rachel Tros, Jur Oosterhuis i inni, "The prognostic capacity of transvaginal hydrolaparoscopy to predict non-IVF conception" (www.sciencedirect.com), https://www.sciencedirect.com/, 2018