Naukowcy z Johns Hopkins Kimmel Cancer Center przeprowadzili kilka badań, które wykazały, że ryzyko pojawienia się polipów jelita grubego wzrasta między 30, a 50 rokiem życia od 1,72 do 3,59 proc. Po tym czasie następuje znaczne zwiększenie się ryzyka nowotworu. Najczęściej rak jelita grubego dotyka osoby po 65 roku życia, jednak również w młodszym gronie społeczeństwa diagnozuje się tę chorobę. Tymczasem kolonoskopia diagnostyczna zapobiega rozwojowi raka jelita grubego w 60-90%.
Kolonoskopia diagnostyczna sposobem na szybsze wykrycie raka
Rak jelita grubego w swojej pierwszej fazie nie wykazuje żadnych objawów, co znacznie utrudnia jego zdiagnozowanie, co w konsekwencji prowadzi do rozwoju choroby i zmniejszenia szansy na jej złagodzenie. Dopiero z biegiem czasu, kiedy choroba zaczyna się rozwijać, zauważyć można niepokojące objawy związane z zaburzeniami perystaltycznymi. Są to:
- biegunka
- zaparcia
- ślady krwi w stolcu
- wymioty
- nudności
- trudności w przełykaniu
Rak w prawie wszystkich przypadkach jest wywołany przez polipy, czyli uwypuklenia błony śluzowej, które należą do nowotworów łagodnych. Jest to stadium zmian przedrakowych, które aby się rozrosły potrzebują 10-20 lat. Szczególnie narażone na zmiany nowotworowe są osoby, w rodzinach których został wcześniej rozpoznany rak odbytnicy lub okrężnicy. Diagnostyce powinny poddawać się również ci, którzy chorują na zapalną chorobę jelita grubego lub posiadają rodzinny zespół polipowatości.
Kolonoskopia diagnostyczna jako główna metoda badań przesiewowych
Badania przesiewowe, czyli takie, które przeprowadza się w celu wczesnego wykrycia choroby i wdrożenia leczenia, w znacznym stopniu zwiększają szanse na wykrycie wielu chorób. W przypadku kolonoskopii diagnostycznej amerykańskie badania Veterans Affairs Cooperative Study Group pozwoliły na wykrycie raka u osób, które nie wykazywały żadnych objawów zmian nowotworowych jelita grubego, u 2,6 % z nich. W takim przypadku szansa na całkowite ich wyleczenie jest bardzo duża.
Lekarz w początkowej fazie ogląda dokładnie okolice odbytu, sprawdzając, czy u pacjent nie ma żadnych przetoków, ropni i guzków krwawniczych, a następnie znieczula miejscowo pacjenta, smarując odbyt znieczulającym żelem. Do końcowego odcinka przewodu pokarmowego zostaje wprowadzony endoskop. Jest to narzędzie służące do oglądania wnętrza odbytu i jelita grubego. Składa się z kamery umieszczonej końcu rurki, światłowodowego przewodu optycznego, dwóch przewodów światłowodowych i kanału roboczego. Podczas badania istnieje również możliwość pobrania materiału do badania histopatologicznego, jak również usunięcia polipów gruczolakowatych. Kolonoskopia diagnostyczna najczęściej trwa od 15 do 40 minut.
Technologia endoskopu w rejestracji obrazu
Najnowsze endoskopy wyposażone są mikrokamerkę o szerokim polu widzenia 140°. Rejestruje ona kolorowy obraz i przesyła do specjalnego procesora medycznego, który znajduje się w zestawie. Następnie zostaje on cyfrowo przetworzony. Na monitorze ukazuje się obraz, który przedstawia wnętrze końcowe odcinka przewodu pokarmowego. Można również zarejestrować obraz na nośniku przenośnym bądź wydrukować w postaci zdjęcia.
Cena kolonoskopii diagnostycznej w polskich placówkach waha się w granicach od 300 zł do 1000 zł. Ostateczna cena badania zależy m.in. od tego, jakie znieczulenie zostanie zastosowane w jego przebiegu.
Źródła:
- Douglas K. Rex, Philip S. Schoenfeld et al., "Quality indicators for colonoscopy" (www.asge.org), 2015
- Amit Rastogi, Sachin Wani, "Colonoscopy" (www.giejournal.org), 2017