Przepuklina nawrotowa to przepuklina, która ponownie pojawia się po operacji przepukliny. Zwykle dotyczy ona przepukliny pachwinowej. Według danych Krajowego Rejestru Przepuklin w Polsce, częstotliwość nawrotów przepuklin u pacjentów, u których operacyjne leczenie tego schorzenia wykonywane było metodą tradycyjną, wynosi 15%, natomiast u chorych leczonych technikami operacyjnymi z użyciem siatki, liczba ta jest znacznie mniejsza. Nawrót przepukliny po wszyciu siatki, choć możliwy, pojawia się zdecydowanie rzadziej.
Dlaczego dochodzi do nawrotu przepukliny?
Większość przypadków nawrotu przepukliny pachwinowej czy pępkowej występuje w pierwszym roku po operacji, a czynniki ryzyka to przede wszystkim:
- wykonywanie kolejnych zabiegów w tym samym miejscu operacyjnym
- występujące napięcie tkanek i szwów w obszarze operacji (zwłaszcza przy stosowaniu technik tradycyjnych)
- infekcja rany
- nieprzestrzeganie zaleceń lekarskich po poprzedniej operacji przepukliny
Na przestrzeni lat technika przeprowadzenia operacji przepukliny ewoluowała i metoda z wykorzystaniem siatki stała się najbardziej powszechna. Dzięki temu znacznie zmniejszyło się ryzyko nawrotu dolegliwości. Nawrót przepukliny pachwinowej po wszyciu siatki nadal jest możliwy, jednak dotyczy zdecydowanie mniejszej grupy pacjentów niż w przypadku operowania techniką napięciową.
Z badań, opublikowanych w The American Journal of Surgery wynika także, że do nawrotu przepukliny najczęściej dochodzi w ciągu pierwszego roku od pierwotnej operacji.
W rozwoju przepukliny nawrotowej duże znaczenie ma także przestrzeganie zaleceń po pierwotnej operacji przepukliny. Największą ostrożność w wykonywaniu codziennych czynności należy zachować w pierwszym miesiącu od zabiegu. W tym okresie dochodzi do wygojenia się rany pooperacyjnej. Do tego czasu należy unikać podnoszenia ciężkich przedmiotów - specjaliści zalecają, aby zaczynać od podnoszenia przedmiotów o masie nieprzekraczającej 1 kg i stopniowo zwiększać obciążenie. Pełną wytrzymałość tkanek w miejscu operacji odzyskuje się dopiero po upływie trzech miesięcy. Po tym czasie pacjent może podejmować nawet ciężki wysiłek fizyczny - jednak w dalszym ciągu należy pamiętać, że podnoszenie ciężarów wymagające nadmiernego napięcia mięśni tłoczni brzusznej zwiększa ryzyko nawrotu przepukliny.
Istotnym czynnikiem ryzyka występowania przepuklin jest również nadwaga, dlatego, aby zapobiec ponownemu wystąpieniu przepukliny, należy zadbać o utrzymanie prawidłowej masy ciała. Tak jak w przypadku przepuklin pierwotnych, ryzyko ponownego wystąpienia przepukliny jest również związane z występowaniem wszelkich stanów podniesionego ciśnienia wewnątrz jamy brzusznej. Stany te obejmują m.in choroby przebiegające z kaszlem takie jak astma czy przewlekła obturacyjna choroba płuc, a także uporczywe zaparcia. Aby zatem zmniejszyć ryzyko pojawienia się przepukliny nawrotowej, należy koniecznie zadbać o właściwą kontrolę chorób współistniejących.
Jak rozpoznać nawrót przepukliny pachwinowej?
Objawy związane z nawrotem przepukliny są praktycznie takie same, jak w przypadku każdej innej przepukliny wewnętrznej. Pojawia się zatem uwypuklenie w miejscu, w którym poprzednio rozwinęła się dolegliwość. Dodatkowo pacjentowi może doskwierać ból nasilający się w czasie kaszlu czy wypróżniania. W przypadku przepukliny nawrotowej warto skonsultować się nie tylko z lekarzem, który przeprowadzał poprzednią operację, ale również zasięgnąć opinii innego specjalisty.
Źródła:
- Andrzej Bobrzyński, Marcin Strzałka, Piotr Budzyński, Wojciech Kostarczyk, "Odległe techniki leczenia nawrotowych przepuklin pachwiny techniką laparoskopową (TAPP)" (docplayer.pl), Wideochirurgia i inne techniki małoinwazyjne, 2007
- V. Schumpelick, R.J. Fitzgibbons, "Recurrent hernia: Prevention and treatment" (www.researchgate.net), 2007