Nadwaga i otyłość wpływają na rozwój wielu różnych problemów zdrowotnych, w tym cukrzycy typu II. Mechanizm powstawania tej choroby u otyłych pacjentów jest związany z występowaniem u nich m.in. insulinooporności, która wiąże się ze zbyt wysokim poziomem glukozy w ich krwi. Dodatkowo, przez zwiększone wydzielanie przez trzustkę insuliny, po pewnym czasie zdolność tego narządu do wzmożonej pracy staje się coraz słabsza. Właśnie dlatego leczenie cukrzycy należy podjąć jak najszybciej.
Cukrzyca a zabiegi bariatryczne
W przypadku kwalifikowania pacjentów do operacyjnego leczenia otyłości pod uwagę bierze się głównie wartość wskaźnika masy ciała (BMI). Wskazaniem jest BMI powyżej 40 lub pomiędzy 35 a 40 z obecnością schorzenia towarzyszącego. Jednym z nich może być właśnie cukrzyca. Udowodniono, że po operacji bariatrycznej przebieg tej choroby w wielu przypadkach ulega poprawie, a u niektórych pacjentów dochodzić może nawet do remisji. W jaki sposób do tego dochodzi?
Mechanizmy warunkujące poprawę stanu pacjentów z cukrzycą są różne. Przede wszystkim odbywa się to dzięki utracie masy ciała, ponieważ już sam nadmiar tkanki tłuszczowej przyczynia się do rozwoju cukrzycy typu II. Pod uwagę brane jest również to, że po zabiegu bariatrycznym zmienia się wydzielanie hormonów zaangażowanych w regulację poziomu glukozy we krwi. Jednym z nich jest grelina - substancja, która powoduje odczuwanie głodu.
Wpływ zabiegów chirurgii bariatrycznej na cukrzycę
Wpływ operacji bariatrycznych na przebieg cukrzycy typu II u pacjentów jest nieoceniony. Portal webmd.com przytacza informacje z badania, które objęło 400 chorych na cukrzycę. Dokonane u nich po 6 latach od zabiegu bariatrycznego oceny pozwoliły stwierdzić aż u ponad połowy z nich, bo u 62%, brak objawów cukrzycy. Wynik wydaje się jeszcze bardziej imponujący, jeżeli porówna się go do częstości remisji obserwowanej u pacjentów leczonych tylko farmakologicznie - u do 8% takich osób udaje się bowiem uzyskać podobny rezultat.
Najniższy wskaźnik remisji cukrzycy obserwuje się w przypadku założenia regulowanej opaski na żołądek - sięga on od 45 do 60%. Niewysokie wyniki są związane z faktem, iż w przypadku tego zabiegu poprawa przebiegu schorzenia wynika wyłącznie ze zmniejszenia masy ciała. Eliminacja objawów cukrzycy jest nieco większa w przypadku rękawowej resekcji żołądka, występuje ona bowiem u ponad 60% leczonych w ten sposób pacjentów. Jeszcze lepsze rezultaty uzyskuje się w przypadku zabiegu określanego jako by-pass gastryczny - po jego wykonaniu obserwuje się remisję cukrzycy u nawet 80% pacjentów.
Operacyjne leczenie cukrzycy
Skoro rezultaty mogą być aż tak dobre, to dlaczego nie stosuje się operacji bariatrycznych jako podstawowej metody leczenia cukrzycy typu II? Odpowiedź na to pytanie jest prosta: tego rodzaju zabiegi, jak każde inne operacje, są związane z możliwością wystąpienia pewnych komplikacji. Nawet jeżeli jest ono małe, to i tak bez wyraźnej potrzeby operacji chirurgicznych się po prostu nie przeprowadza. Jeżeli jednak istnieją u pacjenta wskazania do zabiegu z zakresu chirurgii bariatrycznej, a dodatkowo współistnieje u niego cukrzyca typu II, warto zdecydować się na taką procedurę, ponieważ może ona przynieść wiele korzyści zdrowotnych.
Źródła:
- Zbigniew Wojtasiński / PAP, "Po operacji bariatrycznej mniej powikłań cukrzycy" (naukawpolsce.pap.pl), Diabetes Care, 2019
- Sangeeta R. Kashyap et al., "Bariatric surgery for type 2 diabetes: Weighing the impact for obese patients" (www.ncbi.nlm.nih.gov), Cleveland Clinic Journal of Medicine, 2010