Czy dieta ma wpływ na powstawanie hemoroidów?

Hemoroidy, nazywane przez specjalistów guzkami krwawniczymi, to prawidłowe struktury, umiejscowione w kanale odbytu.  Główną funkcją hemoroidów jest jego uszczelnianie oraz ułatwianie oddawania stolca. O chorobie hemoroidalnej mówi się w sytuacji, kiedy guzki krwawnicze zostaną objęte stanem zapalnym lub dojdzie do ich ześlizgnięcia. 

Najważniejszymi czynnikami rozwoju choroby hemoroidalnej są przewlekłe zaparcia, stosowanie niewłaściwej diety oraz częste biegunki, a także okres ciąży i połogu oraz siedzący tryb życia. Do czynników ryzyka powstawania hemoroidów należy także nadmierne parcie na stolec, guzy miednicy mniejszej, nadciśnienie wrotne oraz zapalenie okolic odbytu. Warto wiedzieć, że choroba ta atakuje częściej osoby uprawiające niektóre rodzaje sportu m.in. jazdę konną czy kolarstwo.

Dieta a powstawanie hemoroidów

Głównym czynnikiem dietetycznym, zwiększającym ryzyko powstawania hemoroidów, jest spożywanie niedostatecznej ilości błonnika pokarmowego, co prowadzi do zaparć, a w konsekwencji sprzyja wypadnięciu hemoroidów. Błonnik pokarmowy to grupa różnych substancji pochodzenia roślinnego, które są oporne na działanie enzymów trawiennych. Przechodzą przez całą długość przewodu pokarmowego, wpływając jednocześnie na jego pracę.  Spożywanie produktów bogatych w błonnik powoduje nawodnienie mas kałowych, zwiększenie objętość stolca, delikatnie podrażnia ściany przewodu pokarmowego i przyspieszenie przechodzenia treści pokarmowej przez jelita.

Produkty spożywcze, zalecane w profilaktyce hemoroidów

Błonnik znajduje się wyłącznie w produktach pochodzenia roślinnego. Jego głównymi źródłami są niskoprzetworozne produkty zbożowe, warzywa oraz owoce. Niskoprzetworzone produkty zbożowe, zawierające duże ilości błonnika, to m.in. otręby, razowe pieczywo, grube kasze (np. kasza gryczana, kasza pęczak), czy brązowy ryż. Zaleca się, aby to właśnie te produkty stanowiły podstawę diety, nie tylko osób zagrożonych hemoroidami, ale także każdego zdrowego człowieka.

Spośród warzyw największą zawartością błonnika pokarmowego odznaczają się warzywa kapustne, jak brukselka czy kapusta włoska oraz nasiona roślin strączkowych – fasola, groch, soja, ciecierzyca. Bogatym źródłem błonnika są także suszone owoce (np. rodzynki, suszone śliwki czy morele), a także owoce drobnopoestkowe, jak kiwi, maliny, porzeczki i truskawki, dlatego dietetycy zalecają zwiększenie ilości tych produktów w diecie osób, stosujących profilaktykę przeciwhemoroidową.

Warto pamiętać, że podczas stosowania diety bogatej w błonnik należy zwiększyć ilość spożywanych napojów. Zaleca się częste sięganie po wodę, słabą herbatę, napary ziołowe, a także soki owocowe i warzywne. Te ostatnie również stanowią źródło błonnika. Perystaltykę jelit poprawiają również fermentowane produkty mleczne, jak naturalne jogurty, kefiry maślanki zsiadłe mleko, oleje dodawane do potraw na zimno oraz miód rozpuszczony w wodzie o temeparaturze pokojowej.

Ilość włókna pokarmowego w diecie należy zwiększać stopniowo. Docelowo całodzienny jadłospis powinien zawierać około 30-40g substancji balastowych. Dieta bogato błonnikowa powinna również uwzględniać spożywanie około 2,5-3l płynów dziennie.

Piśmiennictwo: Jarosz M. (red.): Praktyczny podręcznik dietetyki. Instytut Żywności i Żywienia, Warszawa 2010; Bielecki K.,Cabaj H.:Choroba hemoroidalna,Postępy Nauk Medycznych 3/2000; Ciborowska H., Rudnicka A.: Dietetyka. Żywienie zdrowego i chorego człowieka. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2007.