Katarem siennym (ang. allergic rhinitis), czyli inaczej alergicznym nieżytem nosa (ANN) nazywamy zespół objawów klinicznych spowodowanych IgE - zależną reakcją zapalną błony śluzowej nosa, po ekspozycji na dany alergen. Problem cieknącego wodnistego kataru, drapania w nosie, kichania, czy łzawienia oczu dotyczy sporej grupy społeczeństwa. Jak mówią międzynarodowe statystyki z powodu alergicznego nieżytu nosa może cierpieć co piąty, a nawet co czwarty mieszkaniec Ziemi i z upływem lat liczby te rosną. U podłoża objawów leży reakcja uczuleniowa po kontakcie z alergenami, najczęściej wziewnymi, które inicjują pojawienie się wyżej opisanych objawów.
W postępowaniu terapeutycznym można wyróżnić różne formy leczenia, ale nie ulega wątpliwości, iż podstawą jest farmakoterapia, w której skład wchodzą popularne leki antyhistaminowe i miejscowo stosowane glikokortykosteroidy. Leczenie przyczynowe opiera się na swoistej immunoterapii odczuleniowej. W przypadkach kiedy leczenie farmakologiczne nie przynosi pożądanych efektów, możliwe jest zastosowanie terapii zabiegowej mającej na celu zmniejszenie objętości małżowin nosowych. Przykładem takiego postępowania jest zastosowanie wiązki laserowej w plastyce małżowin nosowych.
Laser - skuteczny sposób na zmniejszenie dolegliwości związanych z katarem siennym
Początki zastosowania wiązki laserowej w leczeniu nieżytu nosa sięgają lat 60-tych XX wieku, kiedy to laser biostymulujący został zastosowany przez węgierskiego fizyka Endre Mastera, pioniera laseroterapii w medycynie. W tych latach powstał także laser CO2, którego zasadę działania opisał Patel. Obecnie najczęściej używanymi w laserowej chirurgii małżowin nosowych jest laser diodowy biostymulujący, tzw. Low-level laser therapy (LLLT) oraz chirurgiczny laser dwutlenkowowęglowy CO2 i neodymowo-YAG’owy Nd:YAG. Różnią się one między sobą długością emitowanej fali i mocą.
Zgodnie z dostępnymi badaniami oceniającymi skuteczność laseroterapii, metoda ta cechuje się dużą skutecznością w leczeniu nieżytu nosowego. Działanie lasera pozwala na zmniejszenie obrzęku (objętości) małżowin nosowych, co z kolei skutkuje znacznym zmniejszeniem dolegliwości związanych z katarem siennym. Mechanizm leczenia nieżytu nosa laserem opiera się na jego oddziaływaniu na poszczególne tkanki, osiągając przy tym:
- efekt bioelektryczny,
- efekt biochemiczny,
- efekt bioenergetyczny.
Wszystkie te właściwości razem powodują, iż w napromienianych tkankach dochodzi do stymulacji mięśni gładkich, zwiększonej resorpcji wysięków, zwiększenia przepływu krwi przez naczynia, co wszystko razem wpływa na zmniejszenie obrzęku i zastoju, co ma szczególne znaczenie w patogenezie kataru siennego. Ponadto lasery wykorzystujące większą energię (laser CO2) wykazują zdolność cięcia, co umożliwia ich zastosowanie w plastyce małżowin nosowych. Przeprowadzone badania wykazały, że laserowa plastyka małżowin nosowych przyczynia się do zmniejszenia zarówno wycieku z nosa, jak i częstotliwości kichania.
Do tej pory prowadzone obserwacje wskazują na wysoką skuteczność zabiegu i jego trwały efekt. Zgodnie z dostępnymi danymi ponad 85% pacjentów poddających się zabiegowi odczuwa zdecydowaną poprawę. W niektórych przypadkach po roku była konieczność powtórzenia zabiegu.
Sam zabieg leczenia kataru siennego laserem jest bardzo prosty i minimalnie inwazyjny. Przeprowadza go lekarz otolaryngolog. W znieczuleniu miejscowym do jam nosowych wprowadzane są specjalne sondy podłączone do aparatury emitującej wiązkę laserową. Następnie w trakcie kilkunastu minut dochodzi do naświetlania błony śluzowej nosa, co skutkuje wyżej opisanymi zjawiskami. Źródłem światła jest zazwyczaj dioda półprzewodnikowa generująca zależnie od lasera moc ciągłą lub pulsacyjną promieniowania o konkretnej długości fali. Moc wytwarzanego światła jest wyświetlana i regulowana na monitorze urządzenia. Zastosowanie lasera diodowego biostymulującego nie wymaga użycia znieczulenia i może być z powodzeniem używany również u dzieci.
Niestety laseroterapia w katarze siennym nie jest refundowana przez Narodowy Fundusz Zdrowia i wiąże się z pełną odpłatnością pacjenta za zabieg. Całkowity koszt procedury uzależniony jest od zastosowanego lasera oraz od liczby koniecznych naświetlań. Średni koszt zabiegu oscyluje w graniach 1000 zł.
Źródłą: Treatment of allergic rhinitis with superpulse CO2 laser guided by endoscope Tian Shuchang, Sun Aihua, Zhao Shuwei, etal. // Chirurgiczne leczenie alergicznych nieżytów nosaProf. dr hab. n. med. Dariusz Jurkiewicz Dr n. med. Beata Zielnik-Jurkiewicz //