Jaskra jest poważnym schorzeniem oczu, które może prowadzić do utraty wzroku, jeśli nie zostanie odpowiednio leczona. Choć obecnie dostępne metody leczenia jaskry mogą pomagać w kontroli choroby, istnieje ciągłe poszukiwanie innowacyjnych terapii, które mogą odwrócić uszkodzenia i przywrócić funkcję oczu. Jednym z obszarów badawczych, który wzbudza nadzieję, jest wykorzystanie komórek macierzystych w leczeniu jaskry.
Potencjał komórek macierzystych w terapii jaskry
Leczenie jaskry za pomocą komórek macierzystych jest nadal obszarem badań naukowych i eksperymentalnych, a nie standardową praktyką kliniczną. Jednak badania nad wykorzystaniem komórek macierzystych w terapii jaskry wzbudzają duże zainteresowanie ze względu na ich potencjalne właściwości regeneracyjne i zdolność do naprawy uszkodzonych tkanek.
Komórki macierzyste mają zdolność do przekształcania się w różne rodzaje komórek w organizmie, co daje nadzieję na ich wykorzystanie w naprawie uszkodzonych tkanek oka, w tym nerwu wzrokowego. Obecnie prowadzone są badania nad różnymi typami komórek macierzystych, takimi jak komórki macierzyste pluripotentne, komórki macierzyste mezenchymalne czy komórki progenitorowe, w celu zrozumienia ich potencjału terapeutycznego w jaskrze.
Badania nad komórkami macierzystymi w jaskrze - odbudowa nerwu wzrokowego i struktur oka
Preliminacyjne badania laboratoryjne oraz eksperymenty na zwierzętach sugerują, że komórki macierzyste mogą mieć zdolność do odbudowy i ochrony uszkodzonych komórek nerwu wzrokowego oraz innych struktur oka. Jednak istnieje potrzeba dalszych badań klinicznych, aby ocenić skuteczność, bezpieczeństwo i długoterminowe wyniki takich terapii w przypadku jaskry.
Komórki macierzyste w leczeniu jaskry - nowe doniesienia
Zespół pod przewodnictwem doktora Markusa Kuehna, pochodzący z University of Iowa Carver College of Medicine, postanowił zbadać możliwość wykorzystania komórek macierzystych w leczeniu jaskry. Grupę badaną stanowiły w tym przypadku myszy, cierpiące na to właśnie schorzenie narządu wzroku.
Założenia projektu dotyczyły odtworzenia struktury biorącej udział w odpływie cieczy z oka - sieci beleczkowej. Jej uszkodzenia sprzyjają bowiem nadmiernemu gromadzeniu się płynu we wnętrzu gałki ocznej i wzrostowi ciśnienia wewnątrzgałkowego, na skutek czego dochodzi do pojawiania się jaskry.
Myszom przeszczepiano komórki macierzyste pluripotencjalne. Przekształcono je do oczekiwanego rodzaju komórek poprzez ich hodowlę w odpowiednim medium. Dużą zaletą tego rodzaju komórek macierzystych jest to, że u ludzi można je pozyskiwać np. ze skóry. Po przeszczepieniu tych struktur do mysich oczu okazywało się, że doprowadzało to do obudowy sieci beleczkowej.
Obserwacje poczynione przez zespół dr Kuehna to dopiero początek. Uczony podejrzewa, że poprawa stanu sieci beleczkowej mogłaby pomóc pacjentom z jaskrą otwartego kąta przesączania - nie wiadomo, czy zabieg byłby skuteczny u chorych z innymi postaciami schorzenia. Pod uwagę brane jest również to, że przeszczepione komórki mogłyby same zostać objęte procesem chorobowym - a to wymagałoby ponownego leczenia. Między innymi przez te właśnie wątpliwości uczeni już zapowiadają kontynuację prac nad zastosowaniem komórek macierzystych w okulistyce.
Źródła:
- Deep Shukla, "Can researchers use stem cells to reverse damage in degenerative eye diseases?" (www.medicalnewstoday.com), Medical News Today, 2023
- David I. Green, Yvonne Ou, "Stem Cells in Glaucoma Therapy" (glaucomatoday.com), https://glaucomatoday.com/, 2015
- Markus H. Kuehn, "Study in mice suggests stem cells could ward off glaucoma" (www.research.va.gov), U.S. Department of Veterans Affairs, 2016