Czy stulejkę można wyleczyć bez operacji?

Stulejka może wystąpić w każdym wieku. Zazwyczaj nie istnieje groźba poważnych konsekwencji, jednakże czasami dochodzi do zapalenia żołędzi penisa czy skóry okolicy narządów płciowych, zwiększone jest ryzyko nawracających zakażeń układu moczowego. 

Co to jest stulejka?

Stulejka (z greckiego phimosis) to schorzenie wrodzone bądź nabyte napletka, uniemożliwiające bądź utrudniające jego odprowadzenie z żołędzi prącia, co skutkuje trudnościami w utrzymaniu higieny intymnej, problemami z oddawaniem moczu, dysfunkcjami seksualnymi oraz nawracającymi stanami zapalnymi napletka i żołędzi, a w dłuższej perspektywie, brzy braku leczenia prowadzi do rozwoju raka prącia.

W życiu noworodkowym występuje fizjologiczna stulejka - są to zrosty między żołędziem a napletkiem obecne u zdrowych niemowląt płci męskiej. Stopniowo, poprzez nagromadzenie się mastki (smegmy, czyli produktu złuszczających się komórek nabłonkowych) pod napletkiem oraz w wyniku powtarzalnych erekcji prącia dochodzi do samoczynnego oddzielenia się napletka od żołędzi - napletek staje się odprowadzalny. W 50% przypadków ma to miejsce przed ukończeniem 1 roku życia, a w 3 roku życia stulejka spotykana jest jedynie u 10% chłopców.

Jeżeli obecność stulejki przeciąga się powyżej 3-go roku życia, stopniowo zaczynają pojawiać się nawracające stany zapalne  żołędzi i napletka (balanoposthitis) wynikające z trudności w utrzymaniu higieny. Częste stany zapalne powodują bliznowacenie i zwężenie napletka, co jeszcze bardziej zaciska pierścień skórny wokół żołędzi i predysponuje do powstawania kolejnych stanów zapalnych - w ten sposób zamyka się błędne koło, które należy przerwać w celu uniknięcia poważnych następstw tego schorzenia.

Stulejka może powstawać również u mężczyzn w podeszłym wieku - utrata elastyczności skóry napletka, mniejsza częstość erekcji prącia oraz ewentualne zaniedbania higieniczne i wiążące się z tym stany zapalne predysponują do rozwoju stulejki starczej.

Jak rozpoznać stulejkę?

Rozpoznanie stulejki jest kluczowe dla wdrożenia odpowiedniego leczenia. Poniżej przedstawiamy najczęstsze objawy, które mogą wskazywać na obecność stulejki. Jeśli zauważysz którykolwiek z tych objawów, warto skonsultować się z lekarzem, aby postawić właściwą diagnozę i rozpocząć leczenie.

Objawy stulejki

• Trudności w odciąganiu napletka - napletek nie może być swobodnie odciągnięty za żołądź penisa, co może być szczególnie widoczne podczas erekcji lub przy próbach odciągania napletka w stanie spoczynku.

• Ból i dyskomfort - odciąganie napletka może być bolesne i powodować znaczny dyskomfort. Ból może również występować podczas erekcji, oddawania moczu lub aktywności seksualnej.

• Obrzęk i zaczerwienienie - napletek może być obrzęknięty i zaczerwieniony, co często jest wynikiem stanów zapalnych lub infekcji związanych z niemożnością prawidłowego odciągania napletka.

• Infekcje dróg moczowych - niemożność odsłonięcia żołędzi może prowadzić do trudności w utrzymaniu higieny, co zwiększa ryzyko infekcji dróg moczowych oraz stanów zapalnych napletka i żołędzi.

• Problemy z oddawaniem moczu - stulejka może powodować trudności w oddawaniu moczu, objawiające się jako ból, pieczenie lub potrzeba częstszego oddawania moczu.

• Blizny i stwardnienie napletka - w przypadku wtórnej stulejki, blizny lub stwardnienia mogą być widoczne na napletku, co jest wynikiem wcześniejszych stanów zapalnych lub urazów.

Leczenie stulejki - czy istnieje sposób na uniknięcie skalpela?

Wbrew pozorom, nie tylko chirurgiczna korekta pozwala na powrót do stanu prawidłowego. Do momentu, kiedy stulejka nie wywołuje poważniejszych zaburzeń, możliwe jest zastosowanie metod nieoperacyjnych. Po więcej informacji na temat metod leczenia stulejki możesz zajrzeć również tutaj.

Stosowanie sterydowych maści na stulejkę

Jedną z uznanych terapii jest stosowanie maści zawierających glikokortykosteroidy, takie jak betametazon czy kortyzon. Na rynku dostępne są połączenia tych substancji z antybiotykiem neomycyną. Leczenie w taki sposób jest proste, maść może być nakładana samodzielnie przez pacjenta (bądź przez rodzica, jeżeli problem dotyczy dziecka). Terapia trwa kilka tygodni. Lek wywiera efekt przeciwzapalny, dodatkowo pod jego wpływem skóra staje się cieńsza, bardziej elastyczna i podatna na zmianę kształtu.

Australijscy lekarze z Kliniki Chirurgii Ogólnej w swoim badaniu, obejmującym 61 pacjentów, poprawę przy użyciu maści steroidowych zaobserwowali u 51 z nich. Terapia jest bezpieczna, ze względu na niskie stężenia substancji leczniczych w maściach, nie występują ogólnoustrojowe działania niepożądane.

Ćwiczenia i rozciąganie napletka

Od wielu lat kontrowersje wśród lekarzy wywołuje sposób leczenia polegający na samodzielnym rozciąganiu napletka. Wielu specjalistów jest zdania, że takie manipulacje mogą skutkować uszkodzeniami skóry, a nawet pogłębianiem procesu bliznowacenia i zaostrzeniem już obecnych dolegliwości. Przed próbą podjęcia jakiejkolwiek terapii samodzielnie, chorzy powinni zawsze skonsultować się wcześniej ze swoim lekarzem.

Zagraniczne piśmiennictwo wspomina także o możliwości zastosowanie specjalnych przyrządów, wykonanych z metalu, bądź balonów, które pozwalałaby na rozciągnięcie skóry na prąciu. Efektem miałoby być nasileń podziałów komórkowych w obrębie tkanek skóry pod wpływem działania sił rozciągających, co skutkowałoby zwiększeniem ich ilości. Jeśli tylko przeprowadza się te zabiegi zgodnie ze schematem, są bezpieczne, nie grożą wystąpieniem uszkodzeń.

Skuteczność metod niechirurgicznych

Istnieje możliwość połączenia rozciągania napletka ze stosowaniem maści sterydowych. Urolog Christophe Ghyzel, wraz ze swoimi współpracownikami, w 2009 r. przeprowadził badanie oceniające skuteczność stosowania wspólnie wymienionych wyżej metod. Po trwającej 6 tygodni kuracji poprawa była widoczna u 86% pacjentów.

Kiedy konieczna jest operacja stulejki?

Jeżeli powyższe metody zawiodą, zawsze pozostaje opcja leczenia operacyjnego, cechującego się największą skutecznością i najmniejszym odsetkiem nawrotów. Dopóki jednak nie jest ono konieczne (ze względu na zaawansowanie zmiany), spróbować można innych sposobów leczenia. Ważne jednak, by problem został rozwiązany - bez terapii, stulejka może powodować ból podczas stosunku płciowego, a często nawet uniemożliwiać podejmowanie zbliżeń. Innym aspektem jest higieniczny - przy braku możliwości odsłonięcia napletka, oczyszczanie tej strefy okolic intymnych nie jest możliwe.

________________________________________________________________________________________________