Czym jest potnica, jakie są jej objawy i rodzaje oraz jak leczyć wyprysk potnicowy?

Czym jest i jakie są przyczyny potnicy?

Wyprysk potnicowy to dermatoza, która występuje jedynie na skórze dłoni (zwłaszcza na bocznych powierzchniach palców) i stóp. Potocznie nazywany jest potnicą, a do jego typowych objawów zalicza się świąd i symetrycznie, głęboko osadzone pęcherzyki. Etiologia wyprysku potnicowego nie została do końca wyjaśniona. Egzema ta może być związana z wypryskiem atopowym, alergiami kontaktowymi na metale czy z infekcjami grzybiczymi na stopach. Wśród przyczyn wyprysku potnicowego wymienia się też uczulenie na leki oraz nadreaktywność układu odpornościowego pod wpływem stresu.

Charakterystycznym objawem wyprysku potnicowego są pęcherzyki o mocno napiętej pokrywie, występujące w obrębie dłoni i stóp – przy wtórnym zakażeniu bakteryjnym są one wypełnione płynem. W przebiegu choroby dochodzi również do pojawiania się bolesnych nadżerek. Na etapie gojenia na skórze pacjenta powstają łuszczące się grudki umiejscowione na podłożu rumieniowym. Z czasem świąd maleje i tworzą się ogniska złuszczające. Dermatoza przebiega ostro lub przewlekłe i zazwyczaj dotyczy ludzi młodych oraz w średnim wieku.

Jakie są objawy wyprysku potnicowego?

Typowe objawy wyprysku to w szczególności pojawianie się na stopach oraz dłoniach chorego niewielkich pęcherzyków wypełnionych płynem i powodujących swędzenie. Symetrycznie rozmieszczone, głęboko osadzone pęcherzyki zajmują często boczne powierzchnie drugiego i piątego palca u ręki, z pominięciem skóry kciuka.

Na stopach natomiast wyprysk potnicowy pojawia się zwykle na łuku stopy (częściej niż na palcach). Często towarzyszą mu infekcje bakteryjne i grzybicze.

W przebiegu wyprysku potnicowego możliwe jest wystąpienie nie tylko grudek wypełnionych przezroczystym płynem, czasami w postaci żółtej ropy, ale i stanu zapalnego czy nadżerek.

Potnica – diagnostyka

W przypadku podejrzenia wyprysku potnicowego należy udać się do lekarza POZ lub od razu do specjalisty dermatologa. Celem jest prawidłowe rozpoznanie dermatozy oraz włączenie odpowiedniego leczenia. Diagnostyka jest niezwykle istotnym etapem, ponieważ pozwala na dobór efektywnych metod terapii. Kluczowy jest w tym kontekście szczegółowo zebrany wywiad oraz ocena zmian skórnych. W celu potwierdzenia rozpoznania pobiera się wycinek ze zmiany i przekazuje się go następnie do oceny histopatologicznej. Zmiany na stopach wymagają dodatkowego badania mykologicznego – w celu diagnostyki grzybicy stóp.

Wyprysk potnicowy – leczenie

• 
  Leczenie miejscowe – bazuje na stosowaniu antybiotyków i glikokortykosteroidów w postaci maści i kremów.
• Przyjmowanie doustnych leków przeciwhistaminowych – środki te wykazują skuteczność w przypadku pęcherzy będących reakcją alergiczną i pomagają w zmniejszeniu uporczywego swędzenia.
• Stosowanie leków przeciwgrzybicznych – wskazane wtedy, kiedy dermatozę wywołało zakażenie grzybicze.
• Fototerapia PUVA – wykorzystywana w przypadku często nawracającej choroby.
• Domowe sposoby leczenia – na które składa się m.in. stosowanie okładów z kwasu borowego czy pokrywanie zmian skórnych wyciągiem z aloesu.