Pod pojęciem żylaków kończyn dolnych rozumie się trwałe nadmiernie poszerzone i skręcające się żyły, które często tworzą kłęby i balonowate uwypuklenia. Za główne przyczyny ich tworzenia uważa się nadciśnienie żylne oraz pierwotne lub wtórne nieprawidłowości w obrębie zastawek. Ponadto do czynników ryzyka powstawania żylaków nóg zaliczamy płeć żeńską, otyłość, ciążę czy pracę w pozycji siedzącej.
Oprócz defektów estetycznych, przewlekła niewydolność żylna objawia się również uczuciem ciężkości nóg, które zmniejsza się po odpoczynku z kończynami dolnymi ku górze. Ponadto towarzyszą jej kurcze mięśni łydek, a nawet ból. Wraz z rozwojem choroby mogą pojawiać się obrzęki a także ciężko gojące się owrzodzenia skórne. Warto wiedzieć, że żylaki kończyn dolnych można skutecznie leczyć na każdym etapie, a pierwszym krokiem do ich eliminacji jest konsultacja u specjalisty chirurgii naczyniowej.
Jak wykryć żylaki nóg?
Pierwszym etapem diagnostyki przewlekłej niewydolności żylnej jest dokładny wywiad lekarski oraz próby czynnościowe, wykonywane przez specjalistę. Najważniejszym jednak badaniem jest ultrasonografia z kolorowym Dopplerem. Dzięki niej możliwa jest nieinwazyjna ocena układu żylnego kończyn dolnych. W diagnostyce znajdują również zastosowanie pletyzmografia i flebodynamometria, ale ze względu na inwazyjność badań przeprowadzane są rzadko i tylko w specjalistycznych ośrodkach. U części pacjentów przed operacjami lub w przypadku trudności w różnicowaniu z zakrzepicą żył głębokich można wykonać wenografię.
Leczenie zachowawcze i zabiegowe
Leczenie żylaków kończyn dolnych dzieli się na zachowawcze i zabiegowe. Jedynym skutecznym leczeniem nieoperacyjnym jest kompresoterapia, czyli leczenie uciskowe. Metoda ta jest polecana chorym, którzy nie chcą lub z powodu przeciwwskazań nie mogą być operowani lub gdy mają niewielkie, pojedyncze żylaki. Ponadto leczenie zachowawcze jest preferowane u kobiet w ciąży.
Operacja
Najbardziej klasycznym zabiegiem usunięcia żylaków jest operacja żylaków Babcocka. Polega ona na podcięciu i usunięciu żyły odpiszczelowej i / lub odstrzałkowej z użyciem sondy – tzw. stripping. Następnie wykonuje się małe cięcia przez które podwiązuje się i usuwa żyły przeszywające. Metoda ta polecana jest dla osób, które cierpią z powodu nawracających zapaleń żylaków, owrzodzeń goleni czy też gdy leczenie zachowawcze okazuje się być nieskuteczne. Podobną procedurę można przeprowadzić przy użyciu krioterapii. Wprowadzana przez światło naczynia sonda zamraża je, powodując przyklejenie się śródbłonka do metalu, co ułatwia usunięcie żyły.
Skleroterapia i inne metody bezinwazyjne
Do nowszych, małoinwazyjnych metod zaliczamy skleroterapię płynną oraz piankową. Istotą tej procedury jest wstrzyknięcie do światła naczynia środka chemicznego, który prowadzi do uszkodzenia i zarośnięcia światła żyły. Leczenie obliteracyjne zalecane jest nie tylko u chorych z teleangiektazjami czy żyłami siatkowatymi albowiem skleroterapia piankowa znajduje zastosowanie również w zamykaniu żył głównych.
Kolejną małoinwazyjną metodą jest EVRF. Polega ona na zamknięciu żylaków z użyciem ablacji prądem o wysokiej częstotliwości. Skuteczność zabiegu jest bardzo duża i polecany jest zwłaszcza do małych zmian. Podobną procedurą jest EVLT, czyli laserowe leczenie żylaków kończyn dolnych. Wysoka temperatura wytworzona przez laser powoduje wewnątrznaczyniowe wykrzepianie krwi i zamknięcie naczynia. Metoda ta stosowana jest głównie w przypadku tzw. pajączków naczyniowych. W leczeniu żylaków, zwłaszcza żył osiowych i przeszywających zastosowanie znajduje również miniflebektomia ambulatoryjna. Polega ona na usunięciu żylaków za pomocą małych haczyków przez drobne nacięcia lub nakłucia.
Jakie badanie żylaków wykonać?
Badanie diagnostyczne jest bezbolesne, szybkie i sprawne – trwa maksymalnie 15 minut. Nie trzeba się do niego specjalnie przygotowywać. Odbywa się w pozycji stojącej, w jego czasie lekarz przesuwa głowicą wzdłuż kończyny, co umożliwia mu obserwację struktury i anatomii żył na ekranie monitora oraz ocenę przepływu krwi. Ponieważ badanie wiąże się z koniecznością oceny kończyny dolnej od pachwiny do kostki, najlepiej założyć odzież umożliwiającą szybkie rozebranie się (np. spódnicę).
Bezpłatne badanie USG Doppler przeprowadza wykwalifikowany zespół medyczny przy użyciu zaawansowanej technologicznie aparatury diagnostycznej. Zarówno lekarze, jak i towarzyszący im personel pomocniczy przeszli gruntowne przeszkolenia. Posiadają wszelkie kwalifikacje do wykonywania badań, a w razie jakichkolwiek wątpliwości udzielą odpowiedzi na wszystkie zadawane przez pacjentów pytania.
Źródła:
- R. Zubilewicz, A. Jaroszyński, "Przewlekła choroba żylna", 2015
- J. Kasperczak, M. Ropacka-Lesiak, G. H. Bręborowicz, "Definicja, podział oraz diagnostyka przewlekłej niewydolności żylnej – część II", Ginekologia Polska, 2013