Choroby jelita cienkiego są schorzeniami dość trudnymi w diagnozowaniu endoskopowym ze względu na jego długość, wynoszącą od 4 do 6 metrów, oraz licznie tworzące się pętle tego odcinka przewodu pokarmowego. Do niedawna jedyną możliwością było wykonanie enteroskopii śródoperacyjnej, co jednak wiązało się z interwencją chirurgiczną w obrębie jelita.
Rozwijana w ostatnich latach technika enteroskopii kapsułkowej (połknięcie przez pacjenta kapsułki z miniaturową kamerą, przechodzącej przez cały przewód pokarmowy) spowodowała ogromny postęp w diagnostyce chorób jelita cienkiego, ale jej poważnym ograniczeniem jest brak możliwości badania histopatologicznego oraz zastosowania jakiejkolwiek terapii. Problem stanowi także dokładniejsza lokalizacja znalezionych zmian.
Enteroskopia dwubalonowa – nowatorskie badanie jelita cienkiego
Przełomowym wynalazkiem okazało się wprowadzenie w 2001 r. przez japońskiego lekarza Hironori Yamamoto metody zwanej enteroskopią dwubalonową (DBE – double-balloon enteroscopy) lub enteroskopią "push and pull". Umożliwiła ona zarówno zwiększenie zasięgu diagnostycznego, jak i przeprowadzenie badań histopatologicznych oraz ewentualnej terapii. DBE jest techniką relatywnie małoinwazyjną w porównaniu do enteroskopii śródoperacyjnej. Jako pierwsza metoda w gastroenterologii pozwoliła na uzyskanie obrazu całego przewodu pokarmowego w czasie rzeczywistym. Umożliwia także pobranie próbek lub wykonanie biopsji śluzówki jelita cienkiego, resekcję polipów jelita cienkiego oraz umieszczanie stentów lub rozszerzenie zwężeń jelita cienkiego.
Do przeprowadzenia enteroskopii dwubalonowej wykorzystywane jest urządzenie zwane enteroskopem. Składa się ono z endoskopu (elastycznego przewodu-wziernika z kamerą) o średnicy ok. 8 mm i długości 200-300 cm, półelastycznej tuby zewnętrznej oraz pompy powietrznej. Odpowiednio zamocowany na końcówce aparatu lateksowy balon może być napełniany powietrzem i opróżniany za pomocą pompy przez kanał powietrzny endoskopu. Miękka, półelastyczna tuba zaopatrzona jest na końcu również w lateksowy balon napełniany powietrzem. Ciśnienie w obu balonach jest monitorowane przez specjalnie skonstruowaną pompę a stosowane ciśnienie zapewnia dobre umocowanie końcówki aparatu i tuby w jelicie.
Przebieg i wskazania do enteroskopii dwubalonowej?
Badanie przedstawia się następująco: enteroskop z założoną tubą oraz balonem na końcu aparatu jest wprowadzany do dwunastnicy. Gdy balon tuby osiągnie dwunastnicę, wypełnia się powietrzem, stabilizując jej koniec w jelicie. Endoskop jest wówczas wprowadzany tak daleko, jak jest to możliwe. Wtedy wypełniany jest balon na końcu aparatu, natomiast balon tuby jest opróżniany z powietrza. Tuba zostaje zsunięta na koniec aparatu, gdzie ponownie wypełniany jest balon tuby. Po wypełnieniu obu balonów tuba jest ostrożnie wycofywana, co powoduje skrócenie badanego odcinka jelita na kształt harmonijki. Opisane czynności powtarzane są wielokrotnie, kolejne skracanie jelita na tubie zabezpiecza przed zapętlaniem się endoskopu. Możliwość wykorzystania endoskopu zarówno w dostępie od strony żołądka (przez usta) jak i jelita grubego (przez odbyt) pozwala na zbadanie całego jelita cienkiego.
Wskazaniami do enteroskopii dwubalonowej są przede wszystkim:
- nieprawidłowości w badaniu endoskopii kapsułkowej jelita cienkiego
- niejasne przyczyny krwawienia do przewodu pokarmowego (po wcześniejszym wykluczeniu krwawienia z górnego i dolnego odcinka przewodu pokarmowego w rutynowych badaniach endoskopowych)
- choroba Leśniowskiego-Crohna, przewlekły ból brzucha, przewlekła biegunka, zespół
- złego wchłaniania o nieznanej przyczynie
- liczne polipy w przewodzie pokarmowym
Największą wadą zabiegu jest czas jego trwania, wynoszący nawet do czterech godzin i wiążąca się z tym konieczność hospitalizacji pacjenta.
Enteroskopia dwubalonowa jest procedurą o istotnym znaczeniu diagnostycznym. W większości przypadków możliwe jest wdrożenie postępowania terapeutycznego (np. tamowanie krwawień, polipektomia, usuwanie ciał obcych) już podczas badania, co stanowi o jej istotnej przewadze w porównaniu do innych dostępnych obecnie metod. Dzięki zastosowaniu enteroskopii dwubalonowej można znacznie ograniczyć liczbę diagnostycznych laparotomii oraz enteroskopii śródoperacyjnych.