Co to jest rezonans magnetyczny stawu barkowego?
Rezonans magnetyczny (MRI – Magnetic Resonance Imaging) barku to metoda diagnostyczna, która umożliwia dokładną ocenę struktur tkanek miękkich i kostnych stawu ramiennego. W przeciwieństwie do RTG czy tomografii komputerowej rezonans magnetyczny wykorzystuje silne pole magnetyczne i fale radiowe, co pozwala na uzyskanie wyraźnych obrazów bez konieczności stosowania promieniowania jonizującego.
Czym jest rezonans magnetyczny barku z kontrastem i kiedy się go stosuje?
W niektórych przypadkach diagnostyka wymaga podania środka kontrastowego, który pozwala uwidocznić szczegóły badanych struktur. Substancję tę można podać:
- dożylnie – przez wenflon założony przed badaniem,
- bezpośrednio do stawu – w przypadku rezonansu artrograficznego, co umożliwia szczegółową ocenę wewnętrznych elementów stawu.
Kiedy wykonać badanie MRI barku?
MRI barku zaleca się w sytuacjach, gdy inne metody diagnostyczne, takie jak RTG czy USG, nie pozwalają na jednoznaczną ocenę stanu zdrowia pacjenta.
Badanie umożliwia:
- wykrywanie uszkodzeń więzadeł, ścięgien i stożka rotatorów,
- lokalizowanie zmian zapalnych, zwyrodnieniowych czy nowotworowych,
- ocenę naczyń krwionośnych w okolicy stawu barkowego przed planowanym zabiegiem chirurgicznym,
- diagnostykę urazów sportowych oraz kontuzji wynikających z mikrourazów.
Jakie są wskazania do rezonansu magnetycznego barku?
Badanie zaleca się w diagnostyce takich dolegliwości i schorzeń, jak:
- martwica głowy kości ramiennej,
- uszkodzenia więzadeł, ścięgien i mięśni,
- zwyrodnienia stawu barkowego i towarzyszące im wady rozwojowe,
- przewlekły ból barku, zwłaszcza o nieznanym podłożu,
- ograniczenie ruchomości stawu barkowego,
- zapalenia stawów (reumatoidalne, łuszczycowe, septyczne),
- nowotwory kości lub tkanek miękkich w obrębie barku.
Jak przygotować się do badania rezonansem magnetycznym barku?
Aby badanie przebiegło sprawnie i dostarczyło wiarygodne wyniki, należy pamiętać o kilku zasadach przygotowania.
Usuń metalowe przedmioty: przed wejściem do pracowni MRI zdejmij biżuterię, zegarek oraz inne przedmioty metalowe. Metalowe implanty mogą być przeciwwskazaniem do badania.
Zabierz dokumentację medyczną: dostarcz wyniki wcześniejszych badań obrazowych oraz poziomu kreatyniny, jeśli planowane jest podanie kontrastu.
Nie stosuj kosmetyków zawierających metaliczne drobiny: w dniu badania unikaj lakierów do włosów, balsamów rozświetlających i kosmetyków z brokatem.
Uwaga: Przed badaniem należy pozostać w bezruchu przez określony czas. W razie trudności z utrzymaniem stabilnej pozycji warto skonsultować możliwość zastosowania środków uspokajających.
Badanie rezonansem magnetycznym barku – jak przebiega?
Pacjent kładzie się na specjalnym stole, który automatycznie wsuwa się do tunelu urządzenia. W trakcie badania radiolog pozostaje w kontakcie z pacjentem za pomocą interkomu.
Ważne informacje:
Całe badanie trwa zazwyczaj od 30 do 60 minut.
Pacjent musi pozostać nieruchomo, aby uzyskane obrazy były jak najbardziej precyzyjne.
W przypadku klaustrofobii można zastosować rezonans w otwartym systemie MRI, co minimalizuje uczucie zamknięcia.
Rezonans barku – przeciwwskazania
Nie każdy pacjent może przystąpić do rezonansu magnetycznego barku. Do głównych przeciwwskazań należy:
- obecność metalowych implantów, takich jak śruby ortopedyczne, rozrusznik serca, neurostymulatory czy pompy insulinowe;
- ciąża w pierwszym trymestrze – badanie wykonuje się tylko w wyjątkowych sytuacjach;
- klaustrofobia, która może utrudniać wykonanie badania w zamkniętym systemie MRI.
Jakie nieprawidłowości czy stany chorobowe można wykryć w badaniu MR stawu barkowego?
MRI barku pozwala zidentyfikować wiele schorzeń i stanów patologicznych, takich jak:
- guzy i zmiany nowotworowe,
- zwyrodnienia stawu barkowego,
- uszkodzenia ścięgna stożka rotatorów,
- zapalenie torebki stawowej,
- martwica aseptyczna głowy kości ramiennej.
Czy rezonans stawu barkowego może narazić pacjenta na ryzyko?
Rezonans magnetyczny barku jest badaniem uznawanym za bardzo bezpieczne, zarówno dla pacjentów, jak i personelu medycznego. Nie wykorzystuje promieniowania jonizującego, dzięki czemu nie naraża pacjenta na ekspozycję na szkodliwe promieniowanie, jak ma to miejsce w przypadku RTG czy tomografii komputerowej. Pomimo tego istnieje kilka sytuacji, w których badanie MRI może wiązać się z potencjalnym ryzykiem.
Możliwe zagrożenia obejmują:
Obecność metalowych przedmiotów w ciele: metalowe implanty, takie jak śruby ortopedyczne, stenty czy rozruszniki serca, mogą ulegać nagrzewaniu lub przemieszczeniu pod wpływem silnego pola magnetycznego. Może to prowadzić do uszkodzenia tkanek wokół tych elementów.
Klaustrofobia: badanie w zamkniętym systemie MRI może powodować dyskomfort u osób cierpiących na klaustrofobię. W takich przypadkach pomocne może być zastosowanie systemu otwartego lub podanie środków uspokajających.
Reakcje alergiczne na środek kontrastowy: w przypadku rezonansu z kontrastem istnieje niewielkie ryzyko wystąpienia reakcji alergicznej, która może objawiać się wysypką, świądem, a w bardzo rzadkich przypadkach reakcją anafilaktyczną. Dlatego zawsze przed badaniem należy poinformować lekarza o ewentualnych alergiach oraz dostarczyć wynik poziomu kreatyniny, aby ocenić wydolność nerek.
Ryzyko dla kobiet w ciąży: w pierwszym trymestrze ciąży MRI wykonuje się tylko w sytuacjach absolutnej konieczności, aby zminimalizować potencjalny wpływ silnego pola magnetycznego na rozwijający się płód.
Jak umówić się na MR barku?
Rezonans barku można wykonać w wielu placówkach medycznych, zarówno prywatnie, jak i w ramach refundacji NFZ. Aby umówić się na badanie, skonsultuj się z lekarzem, który wystawi odpowiednie skierowanie.
Źródła:
- Bearcroft P.W., Blanchard T.K., Dixon A.K., Constant C.R., "Bearcroft P.W., Blanchard T.K., Dixon A.K., Constant C.R., An assessment of the effectiveness of magnetic resonance imaging of the shoulder: literature review, „Skeletal Radiology” 2000, 29(12), s. 673–9.", Skeletal Radiology, 29(12), 673–9, 2000
- De Filippo M., Schirò S., Sarohia D., Barile A., Saba L., Cella S., Castagna A., "Imaging of shoulder instability", Skeletal Radiology, 49(10), 1505-1523, 2020
- Stanborough R.O., Garner H.W., Simovitch R.W., Schoch B.S., "Magnetic Resonance Imaging of the Shoulder: Interpretation of Common Orthopaedic Injuries", The Journal of the American Academy of Orthopaedic Surgeons, 32(2), 73-83, 2024