Kim jest gastrolog i czym się zajmuje?
Gastroenterologia, często określana skrótem gastrologia, koncentruje się na diagnozowaniu i leczeniu schorzeń przewodu pokarmowego. Specjalista w tej dziedzinie leczy m.in. refluks żołądkowo-przełykowy, choroby wrzodowe, nieswoiste choroby zapalne jelit, różne typy zapaleń przełyku, trzustki i wątroby. Problemy te mogą dotyczyć zarówno przewlekłych stanów zapalnych, jak i bardziej złożonych schorzeń, takich jak nowotwory układu pokarmowego.
Przykłady chorób leczonych przez gastroenterologa:
- choroba refluksowa przełyku (refluks),
- zapalenie przełyku,
- grzybica przełyku,
- rak przełyku,
- przełyk Barretta,
- choroba wrzodowa żołądka i dwunastnicy,
- zakażenie bakterią Helicobacter pylori,
- dyspepsja (niestrawność),
- zapalenie błony śluzowej żołądka (zapalenie żołądka),
- rak żołądka,
- celiakia (glutenozależna choroba trzewna),
- zespół krótkiego jelita (SBS),
- zespół jelita drażliwego,
- zaparcia czynnościowe,
- zakażenie bakterią Clostridium difficile,
- nieceliakalna nadwrażliwość na gluten,
- choroba Leśniowskiego i Crohna,
- rak jelita grubego,
- ostre lub przewlekłe zapalenie trzustki,
- torbiele trzustki,
- kamica przewodowa, kamica żółciowa,
- ostre i przewlekłe zapalenie pęcherzyka żółciowego (woreczka żółciowego),
- niealkoholowa stłuszczeniowa choroba wątroby (NAFLD, MAFLD),
- zespół Gilberta,
- marskość wątroby,
- ostra biegunka infekcyjna.
Najczęstsze problemy trawienne wymagające konsultacji z gastrologiem
Wizyta u gastrologa staje się konieczna w przypadku nawracających problemów trawiennych, takich jak ból brzucha, problemy z wypróżnianiem, uporczywe zgagi, czy też zmiany masy ciała. Objawy takie jak żółtaczka, krwawienie z odbytu czy długotrwałe biegunki mogą wskazywać na poważniejsze schorzenia. Równie istotne są takie symptomy jak dysfagia (trudności w przełykaniu) czy uczucie pieczenia w obrębie jamy ustnej, które mogą sygnalizować głębsze problemy gastrologiczne.
Objawy, które mogą wymagać wizyty u gastrologa:
- ból brzucha,
- smolisty, czarny stolec,
- zaparcia,
- zaburzenia połykania (dysfagia),
- nadmierne odbijanie, wzdęcia lub gazy,
- zgaga i zarzucanie kwasu żołądkowego,
- niezamierzona utrata masy ciała,
- zażółcenie skóry i oczu (żółtaczka),
- krwawienie z odbytu i krew w kale,
- często występujące i trudne do wyleczenia afty,
- częste nudności i wymioty,
- uczucie ściskania jelit,
- wodobrzusze,
- biegunka.
Jak wygląda pierwsza wizyta u gastrologa?
Podczas pierwszego spotkania gastrolog przeprowadza szczegółowy wywiad medyczny, pytając o dietę, objawy, styl życia, choroby współistniejące oraz historię leczenia. Lekarz ocenia również wyniki dotychczasowych badań, takich jak USG czy analizy krwi. Tego typu wizyta często obejmuje także badanie jamy brzusznej oraz, jeśli istnieje taka potrzeba, badanie endoskopowe.
Jak się przygotować do wizyty u gastrologa?
Przed wizytą należy zadbać o higienę ciała i założyć świeże ubrania. Warto również przygotować dokumentację dotyczącą przebytych chorób, aktualne wyniki badań oraz listę przyjmowanych leków. W niektórych przypadkach lekarz może chcieć przeprowadzić badanie USG, dlatego przygotowanie do wizyty powinno obejmować także odpowiednie podejście dietetyczne (np. w dniu badania).
Jakie badania zleca gastrolog?
W zależności od zgłaszanych objawów gastrolog może skierować pacjenta na różnorodne badania, takie jak kolonoskopia i gastroskopia, badania krwi (morfologia, próby wątrobowe) czy testy oddechowe. Badania te pomagają w precyzyjnym określeniu źródła problemów i pozwalają na dopasowanie odpowiedniego leczenia.
Wybrane badania zlecane przez gastrologa:
- morfologia krwi,
- rektoskopia,
- gastroskopia,
- endoskopia kapsułkowa,
- badanie kału (pH, nadmiar tłuszczu, obecność jaj pasożytów),
- próby wątrobowe,
- enzymy trzustkowe np. lipaza, amylaza trzustkowa,
- testy oddechowe,
- kolonoskopia,
- USG jamy brzusznej,
- badanie mikroskopowe stolca,
- badanie kontrastowe górnego lub dolnego odcinka przewodu pokarmowego.
Gastrolog a współpraca z innymi specjalistami
Gastrolog często współpracuje z dietetykami, chirurgami, onkologami i internistami w celu kompleksowego leczenia pacjentów. Dzięki współpracy interdyscyplinarnej możliwe jest dokładniejsze podejście do diagnostyki i leczenia chorób przewodu pokarmowego.
Leczenie problemów trawiennych – podejście gastrologów
Leczenie schorzeń układu pokarmowego opiera się najczęściej na farmakoterapii, zmianie diety oraz modyfikacji stylu życia. W niektórych przypadkach, takich jak niedrożność przewodu pokarmowego czy nowotwory, konieczne może być leczenie chirurgiczne. Istotną rolę odgrywa natomiast profilaktyka – zdrowa dieta, unikanie stresu i używek oraz regularna aktywność fizyczna.
Profilaktyka problemów trawiennych – jak dbać o układ pokarmowy?
Zdrowa dieta, regularne spożywanie posiłków, unikanie stresu oraz rezygnacja z używek to kluczowe elementy dbania o prawidłowe funkcjonowanie układu trawiennego. Istotne jest również wprowadzanie błonnika do diety oraz spożywanie odpowiednich tłuszczów. Ruch fizyczny oraz odpowiednie nawodnienie również mają znaczący wpływ na zdrowie przewodu pokarmowego.
Czy do gastrologa potrzebne jest skierowanie?
Aby skorzystać z wizyty u gastrologa w ramach NFZ, konieczne jest skierowanie od lekarza rodzinnego lub innego specjalisty współpracującego z funduszem. Możliwe jest też umówienie się do gastrologa prywatnie.
Ile kosztuje wizyta u gastrologa?
Na podstawie zgromadzonych przez nas danych średnia cena za konsultację gastrologiczną wynosi około 287 złotych. Ceny wizyt prywatnych u gastrologa wahają się od 99 do 800 złotych. Koszty różnią się w zależności od miejsca i zakresu udzielanych usług.
Źródła:
- Daniluk J., "Przewlekłe zaparcia – niedoceniany problem kliniczny", Gastroenterologia Kliniczna, t. 10, nr 1, 1-13, 2018
- Księżyc J., "Gastrolog (gastroenterolog) - czym się zajmuje, jakie choroby leczy?", mp.pl, 2022
- Szczeklik A., Gajewski P., "Interna Szczeklika 2019/2020", Wydawnictwo Medycyna Praktyczna, Kraków, 2020
- Zielińska A., "Ocena zależności między sposobem odżywiania a dolegliwościami u osób z zaburzeniami czynnościowymi przewodu pokarmowego", Pielęgniarstwo i Zdrowie Publiczne, nr 4, 2014