Gastroskopia diagnostyczna - kiedy wykonuje się badanie?

Gastroskopia diagnostyczna (zwana również panendoskopią lub gastrofiberoskopią) to badanie powszechnie stosowane w wykrywaniu, diagnozowaniu lub wykluczaniu zmian chorobowych górnego odcinka przewodu pokarmowego poprzez dokładne ich obejrzenie "od środka". Procedura polega na wprowadzeniu przez jamę ustną do przełyku, żołądka oraz części zstępującej dwunastnicy gastroskopu, czyli urządzenia w formie giętkiej, elastycznej rury o średnicy ok. 9-12 mm. Jest on wyposażony w źródło światła oraz miniaturową kamerę, transmitującą obraz na ekran zewnętrznego monitora. Przed rozpoczęciem badania gardło pacjenta znieczula się miejscowo 10-procentowym roztworem lidokainy, żelem lidokainowym powlekany jest również gastroskop. Czas trwania całej procedury nie przekracza zazwyczaj 5 minut. 

Odmianą panendoskopii jest gastroskopia przeznosowa. Jak sama nazwa wskazuje, polega ona na wprowadzeniu gastroskopu przez jamę nosową pacjenta. Przeznaczone do tego urządzenie ma znacznie mniejszą średnicę od "zwykłego" gastroskopu (ok. 6 mm). Gastroskopia przeznosowa jest zwykle lepiej tolerowana przez pacjenta niż klasyczna gastroskopia, przeprowadzana przez gardło, w przypadku której pacjenci nierzadko miewają odruch wymiotny lub wrażenie duszenia się.

Kiedy wykonuje się gastroskopię diagnostyczną?

Gastrologia diagnostyczna - rysunek poglądowyźródło: gastrologia.mp.pl

Wśród najczęstszych wskazań do przeprowadzenia gastroskopii diagnostycznej wymienić można:

• zaburzenia połykania
• wymioty i bóle brzucha przy podejrzeniu choroby organicznej (choroby wrzodowej, nowotworowej)
• podejrzenie uszkodzeń polekowych błony śluzowej przełyku, żołądka lub dwunastnicy
• anemię
• krwawienie do przewodu pokarmowego
• kontrolę wyników leczenia zachowawczego i operacyjnego przewodu pokarmowego
• badanie kontrolne u chorych ze zwiększonym ryzykiem rozwoju nowotworu (choroba refluksowa, przełyk Barretta, niedokrwistość złośliwa)

Procedura pozwala na postawienie diagnozy w przypadkach chorób zapalnych układu pokarmowego (bakteryjnych, wirusowych i grzybiczych), zmian spowodowanych działaniem kwasów żołądkowych, żółci i niektórych leków, jak również łagodnych i złośliwych zmian nowotworowych. Umożliwia ocenę zaawansowania zmian chorobowych, takich jak żylaki przełyku, refluksowe zapalenia błony śluzowej przełyku czy wykrycie źródła krwawień z górnego odcinka przewodu pokarmowego.

"Gastroskopia pozwala nie tylko obejrzeć narządy, ale również za pomocą specjalnych kleszczyków biopsyjnych pobrać wycinki do badań histopatologicznych i mikrobiologicznych. Wykonać można również test na obecność bakterii Helicobacter pylori, która bardzo często infekuje żołądek. Wiedza o tym, czy bakteria występuje, czy nie, pozwala lepiej ukierunkować leczenie pacjenta" - wyjaśnia dr n. med. Wojciech Latos ze Szpitala Specjalistycznego Nr 2 w Bytomiu.

Głównym przeciwwskazaniem do gastroskopii i jakiejkolwiek innej endoskopii jest brak współpracy ze strony pacjenta. Badania nie można wtedy wykonać, gdyż może to spowodować urazy u osoby badanej lub zniszczenie aparatu. Przeszkodą mogą być również zaburzenia krzepnięcia krwi oraz stosowane w takich przypadkach leki. W przypadku gastroskopii przeznosowej przeciwwskazaniem bywa krzywa przegroda nosowa, uniemożliwiająca wprowadzenie endoskopu.