HPV co-test - metoda wykrywania ryzyka rozwoju raka szyjki macicy

Co roku rozpoznanie raka szyjki macicy dostaje około 527,624 kobiet na świecie i 3513 w Polsce. W większości przypadków czynnikiem predysponującym rozwój tego nowotworu jest zakażenie HPV, czyli wirusem brodawczaka ludzkiego. Szczyt wykrywalności zakażenia odnotowywany jest u kobiet między 15 a 28 rokiem życia. Większość infekcji ustępuje samoistnie i nie stwarza zagrożenia dla zdrowia lub życia, jednak niektóre odmiany wirusa przyczyniają się do rozwoju raka szyjki macicy. Według danych HPV Information Centre, już tylko dwa z ponad stu typów wirusa odpowiadają aż za 70% zachorowań. 

W walce z rakiem szyjki macicy istotne jest minimalizowanie ryzyka zachorowania i wczesna diagnoza - dlatego tak ważne jest wykonywanie regularnych badań. Coraz popularność zyskuje co-test HPV, czyli cytologia płynna z testem HPV, która jest czulsza niż zwykły wymaz. Już sama cytologia płynna zwiększa wykrywalność atypowych komórek szyjki macicy o 64,4%, a przeprowadzony wraz z nią test HPV podnosi poziom wykrywalności stanów przedrakowych do ponad 90%.

Co-Test HPV - skuteczna detekcja typów wysokiego ryzyka onkogennego

Co-test HPV polega na wykrywaniu DNA wirusa. Metoda skupia się przede wszystkim na typach 16 i 18 HPV, które wykazują największy związek z powstawaniem raka szyjki macicy. Test rozpoznaje także kilka innych typów HPV o wysokim ryzyku onkogennym. W drodze oceny materiału cytologicznego można zaobserwować między innymi: neoplazję i dysplazję środnabłonkową, czyli nieprawidłowe namnażanie się lub niewłaściwy wygląd komórek szyjki macicy.

Jak działa Co-Test HPV? Zaawansowane techniki przygotowania próbek cytologicznych

Co-test, podobnie jak tradycyjna cytologia, polega na pobraniu wymazu z szyjki macicy za pomocą specjalnej szczoteczki wprowadzonej do pochwy. Pobrany materiał umieszczany jest następnie w roztworze, w którym zostaje przetransportowany do laboratorium. Po przefiltrowaniu materiał rozwarstwia się, dzięki czemu badana próbka jest oddzielona od krwi, śluzu, bakterii i innych zakłócających wynik substancji.

Najpopularniejszym i do tej pory najlepiej wystandaryzowanym urządzeniem przygotowującym próbkę do analizy jest automat ThinPrep 2000. Urządzenie ogranicza udział człowieka w procesie przygotowywania materiału, a co za tym idzie - zmniejsza ryzyko uszkodzenia pobranych komórek i niewłaściwej interpretacji wyników przez cytomorfologa.

Real-Time PCR w diagnostyce HPV - nowoczesna metoda wykrywania DNA wirusa 

Techniką stosowaną w analizowaniu próbki jest real-time PCR, czyli łańcuchowa reakcja polimerazy w czasie rzeczywistym. Samo zjawisko PCR zostało odkryte w 1980 roku przez K. Mulissa, a następnie, już w zmodyfikowanej wersji, zaprezentowane przez Higuchi'ego.

Real-time PCR polega na namnażaniu i obserwowaniu DNA uzyskanego z pobranego materiału. Do zapoczątkowania reakcji wymagana jest obecność primerów i sond oligonukleotydowych zdolnych do fluorescencji, jonów magnezu i termostabilnej polimerazy DNA. Dzięki real-time PCR możliwe jest oznaczanie na bieżąco obcego DNA (pochodzącego od grzybów, bakterii i wirusów) w pobranej próbce, co pozwala na przewidywanie ryzyka rozwoju infekcji i ewentualne zalecenie dodatkowych badań.

Wskazania badania z wykorzystaniem co-testu HPV

Według Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego, co-testowi HPV co 3 lata powinny poddawać się osoby po 25 roku życia lub młodsze, w 3 lata od momentu inicjacji seksualnej. Jeżeli jednak osoba znajduje się w grupie wysokiego ryzyka, takie badania powinna wykonywać częściej. Do czynników ryzyka należą m.in.:

• częste zmiany partnera i ryzykowne zachowania seksualne
• nieprawidłowe wyniki poprzednich wymazów cytologicznych
• zakażenie wirusem HPV u partnera
• palenie tytoniu
• częste spożywanie alkoholu
• obniżona odporność
• infekcje narządów rodnych
• przebyte choroby nowotworowe pochwy, sromu lub szyjki macicy

Kluczowe wskazówki dotyczące przygotowania do Co-Testu HPV

Pacjentka powinna przygotować się do badania tak samo, jak do każdej wizyty u ginekologa. Co-test przeprowadzony jest przed innymi badaniami ginekologicznymi (USG transwaginalne, posiewem). Co-test HPV można wykonywać najpóźniej do czterech dni od zakończenia menstruacji i do czterech dni przed rozpoczęciem kolejnego cyklu. Na cztery dni przed badaniem należy również zaprzestać stosowania leków dopochwowych i tamponów, a w dniu poprzedzającym badanie nie zaleca się współżycia.