Zwyrodnienie plamki związane z wiekiem, określane angielskim skrótem AMD (age-related macular degeneration) to przewlekła, degeneracyjna choroba oczu, obejmująca centralną część siatkówki (tzw. plamkę żółtą) w tylnej części oka. Schorzenie rozwija się przeważnie u osób po pięćdziesiątym roku życia a jego typowe objawy choroby to m.in. widzenie linii prostych jako falistych i postępujące upośledzenie widzenia "na wprost", metamorfopsje (zniekształcenie, powiększenie lub pomniejszenie obrazu), ciemna plama w centrum pola widzenia (mroczek centralny), a także obniżone poczucie kontrastu i widzenia barwnego (oglądane kolory są słabiej wysycone). AMD jest jedną z najczęstszych przyczyn ślepoty osób dorosłych na świecie.
Większość (ok. 90% przypadków) AMD to tzw. odmiana sucha, rozwijająca się powoli, w ciągu miesięcy lub lat. Znacznie rzadsza (10% przypadków), ale agresywniejsza i niebezpieczniejsza jest odmiana mokra (wysiękowa). Zmiany chorobowe i znaczne ograniczenie pola widzenia rozwinąć mogą się nagle, nawet w ciągu kilku dni. Jest to związane z nieprawidłowym rozrostem i nieszczelnością naczyń krwionośnych położonych pod plamką żółtą (tzw. neowaskularyzacja podsiatkówkowa). Dodatkowo, mokra odmiana AMD może powodować wysięki płynu, krwi, powstawanie obrzęków i blizn, a co za tym idzie trwałe uszkodzenie siatkówki.
Powszechnie stosowaną terapią w leczeniu wysiękowej odmiany AMD są tzw. iniekcje doszklistkowe, czyli wstrzyknięcie leku bezpośrednio do komory ciała szklistego oka. Wbrew pozorom "zastrzyk do oka" jest procedurą stosunkowo bezpieczną, bezbolesną i szybką. Wykonuje się go bardzo cienką igłą, w znieczuleniu miejscowym, z zachowaniem procedur pełnej aseptyki.
Triamcynolon w leczeniu wysiękowego AMD
Triamcynolon to organiczny związek chemiczny, fluorowany kortykosteroid, będący syntetyczną pochodną prednizolonu. Jest lekiem szeroko wykorzystywanym w reumatologii i dermatologii (m.in. w przpadkach łuszczycy, atopowego zapalenia skóry, liszaju płaskiego i wyprysków kontaktowych).
Stosunkowo niedawno triamcynolon (np. preparat Kenalog koncernu Bristol-Myers Squibb) znalazł zastosowanie także w okulistyce, gdzie jest aplikowany okołogałkowo lub doszklistkowo w leczeniu stanów zapalnych siatkówki, obrzęku plamki w cukrzycy oraz wysiękowym AMD. Dawka terapeutyczna ok. 4 mg działa przeciwzapalnie, przyspiesza resorpcję wysięku oraz hamuje procesy rozrostowe naczyń krwionośnych wewnątrz gałki ocznej.
Triamcynolon bywa również łączony z zabiegami terapii fotodynamicznej (PDT) – czyli dożylnym podaniem środka fotoaktywnego (verteporfiny) a następnie jej wzbudzeniu światłem lasera diodowego. Okres działania Triamcynolonu wynosi ok. 4-6 miesięcy. Terapia łączona PDT i triamcynolonu pozwala ograniczyć podawanie sterydu i jednocześnie zwiększa szansę na skrócenie leczenia.