Jak objawia się kandydoza, z czego wynika i jak leczyć to zakażenie grzybicze?

Czym jest kandydoza?

Kandydoza to choroba grzybicza wywoływana przez chorobotwórcze mikroorganizmy, zazwyczaj grzyby z rodzaju Candida. Może rozwijać się w obrębie różnych układów i narządów, w zależności do tego, gdzie dokładnie doszło do rozrostu grzybów. Candidia albicans żyją naturalnie w jelitach, układzie oddechowym, układzie moczowo-płciowym oraz na skórze. Jeżeli jednak zostaną „dokarmione”, np. na skutek nieodpowiedniej diety, dochodzi do rozwoju grzybów w nadmiernej ilości.

Postacie drożdżycy:

• kandydoza płucna,
• kandydoza skóry i paznokci,
• kandydoza sromu i pochwy,
• kandydoza żołądka,
• kandydoza dwunastnicy,
• zapalenie jamy ustnej wywołane przez Candida,
• kandydozowe zapalenie żołędzi prącia,
• kandydozowe zapalenie cewki moczowej,
• posocznica wywołana przez Candida,
• zapalenie jelit wywołane przez Candida,
• zapalenie czerwieni wargowej wywołane przez Candida,
• zapalenie opon mózgowych wywołane przez Candida,
• zapalenie wsierdzia wywołane przez Candida,
• kandydoza u noworodków,
• kandydoza nieokreślona – pleśniawki BNO.

Układowe zakażenie grzybicze

Układowa kandydoza może dotyczyć jednego lub więcej narządów. Jej postacie mogą obejmować zarówno zapalenie płuc czy zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych, jak i zapalenie gałki ocznej, wsierdzia, wątroby i nerek. Możliwy jest przy tym rozwój zakażenia uogólnionego, co jest związane z obecnością patogenu we krwi pacjenta. Wśród najczęstszych symptomów układowego zakażenia grzybiczego wyróżnia się przede wszystkim gorączkę.

Jak dochodzi do rozwoju drożdżycy?

Do drożdżycy dochodzi na skutek namnożenia się w organizmie chorobotwórczych mikroorganizmów, najczęściej grzybów z rodzaju Candida. Powodem tego może być np. długotrwałe przyjmowanie antybiotyków czy niektórych hormonalnych środków antykoncepcyjnych. Również chemioterapia wskazywana jest jako czynnik zwiększający ryzyko kandydozy. W takich sytuacjach flora fizjologiczna hamująca rozwój patogenów chorobotwórczych, a w tym drożdżaków, może zostać zniszczona – czego efektem jest potencjalnie właśnie drożdżyca. Są to natomiast jedynie wybrane okoliczności sprzyjające rozwojowi kandydozy.

Czynniki sprzyjające rozwojowi drożdżycy:

• otyłość,
• chemioterapia,
• wysoki poziom cukru we krwi,
• cukrzyca,
• alkoholizm,
• mikrourazy skóry,
• osłabiona odporność organizmu,
• choroby autoimmunologiczne,
• obecność wirusa HIV i AIDS,
• niedobory witaminowe, zwłaszcza witamin z grupy B,
• zaburzenia hormonalne, występujące np. w ciąży,
• długotrwałe stosowanie antybiotyków,
• długotrwałe przyjmowanie hormonalnych środków antykoncepcyjnych,
• zwiększona potliwość w okolicy pachwin, pod pachami i między palcami.

Objawy kandydozy

Symptomy tej choroby różnią się w zależności od miejsca kolonizacji drobnoustrojów. Możliwe jest występowanie świądu, pieczenia, bólu, obrzęku, podrażnienia i zaczerwienienia błon śluzowych czy rozmaitych zmian skórnych, takich jak np. plamki, grudki i pęcherze. Typowe jest też uczucie dyskomfortu. Pamiętaj – w przypadku pojawienia się jakichkolwiek objawów mogących wskazywać na drożdżycę, należy skonsultować się z lekarzem, zastosować odpowiednią diagnostykę (w celu identyfikacji obecności grzybów) i w razie potrzeby wdrożyć zindywidualizowaną terapię.

Wśród wskazań do badań diagnostycznych na kandydozę wymienia się w szczególności takie symptomy jak:

• biegunka,
• wzdęcia,
• uczucie senności i zmęczenie,
• problemy z koncentracją,
• nieuzasadnione bóle brzucha,
• nadmierna ochota na słodycze (dot. grzybicy układu pokarmowego),
• infekcje dróg oddechowych, moczowych czy narządów płciowych.

Byś jednak mógł wychwycić alarmujące symptomy, poznaj objawy poszczególnych postaci kandydozy.

Kandydoza przewodu pokarmowego – objawy

Infekcja grzybicza przewodu pokarmowego rozwija się jako następstwo toczącej się już grzybicy jamy ustnej lub dysbiozy, czyli zaburzenia składu mikroflory jelitowej. W przypadku jej wystąpienia zmiany mogą pojawić się zarówno w przełyku, jak i żołądku i jelitach. Charakterystyczny dla tej postaci drożdżycy jest spadek apetytu i, co za tym idzie, utrata masy ciała. Pacjenci doświadczają również bolesnego przełykania pokarmu (dot. kandydozy przełyku), mdłości, wymiotów, niestrawności, uczucia pełności i dolegliwości bólowych.

Kandydoza układu moczowego – objawy

Drożdżyca układu moczowego zazwyczaj diagnozowana jest u pacjentów cewnikowanych. Również w tym przypadku objawy zależą od miejsca kolonizacji grzybów. Możliwe jest wówczas pojawienie się symptomów zapalenia pęcherza lub odmiedniczkowego zapalenia nerek. Pacjenci mogą również odczuwać dyskomfort w trakcie oddawania moczu, częstomocz, skąpomocz, a także ból w okolicy miednicy mniejszej czy okolicy lędźwiowej. Prawdopodobne jest też podwyższenie temperatury ciała.

Grzybicze zakażenie pochwy – objawy

• Świąd
• Pieczenie pochwy oraz sromu
• Obrzęk pochwy
• Nieprawidłowa wydzielina pochwowa
• Ból podczas oddawaniu moczu
• Obrzęk w okolicy sromu, pachwin i odbytu
• Podrażnienia i zaczerwienienie błon śluzowych pochwy

Badanie na kandydozę

W przypadku podejrzenia kandydozy należy zastosować odpowiednie metody diagnostyczne, dzięki którym będzie można rozpoznać zakażenie lub wykluczyć jego występowanie. W diagnostyce zakażeń grzybiczych wykorzystuje się m.in. badania mikroskopowe, metody serologiczne (tj. wykrywanie antygenów i przeciwciał), metody mikrobiologiczne oraz metody genetyczne. Dlatego, aby sprawdzić, czy doszło do rozwoju kandydozy, można wykonać np. badanie krwi lub pobrać próbki kału, które zostają później dostarczone do laboratorium. Kluczowe znaczenie ma to, jaka dokładnie postać drożdżycy jest podejrzewana u danego pacjenta.

Do najczęściej izolowanych patogenów odpowiedzialnych za rozwój infekcji należy:

• Candida albicans,
• Candida glabrata,
• Candida crusei,
• Candida auris.

U wybranych pacjentów niezbędne jest wykonanie diagnostyki pogłębionej. Dzieje się tak m.in. w przypadku podejrzenia kandydozy płuc – konieczne jest wówczas przeprowadzenie odpowiedniego badania obrazowego. Pomocne może być również badanie histopatologiczne, czyli ocena zajętych chorobowo fragmentów tkanek pod mikroskopem. Niezależnie jednak od metod celem diagnostyki jest identyfikacja i ocena zaawansowania infekcji oraz dobór właściwej terapii.

Kandydoza – leczenie

Leczenie pacjentów, u których wykryto tę infekcję, polega przede wszystkim na zmniejszaniu ogólnoustrojowego stanu zapalanego. Nie istnieje jeden schemat postępowania. Według niektórych źródeł leczenie kandydozy wymaga zastosowania leków przeciwgrzybicznych. W ramach profilaktyki natomiast niezwykle pomocne może okazać się włączenie do diety właściwych probiotyków. Natomiast o tym, jak wygląda leczenie danego pacjenta, przesądza bezpośrednio postać kandydozy, jaka została u niego zdiagnozowana. Nie bez znaczenia jest też odpowiedź organizmu na wdrożoną terapię oraz aktualna kondycja zdrowotna chorego.

Dieta przy kandydozie – co jeść, aby złagodzić objawy?

Unikaj węglowodanów, zwłaszcza prostych, oraz żywności wysokoprzetworzonej. Wybieraj produkty bogate w probiotyki, np. jogurty i kiszonki. Włącz do diety naturalne prebiotyki, np. kaszę gryczaną.

Tych produktów unikaj:

• biały cukier,
• batony,
• ciasta,
• czekolady,
• żywność wysokoprzetworzona,
• białe pieczywo,
• produkty mączne,
• słodkie napoje gazowane,
• alkohol,
• konserwy mięsne,
• tłuste mięso i wędliny,
• sery pleśniowe,
• majonez i ketchup,
• biały ryż.

 Po te produkty sięgaj częściej:

• jogurty,
• kiszonki warzyw,
• kasza gryczana,
• kasza jęczmienna,
• pieczywo z dodatkiem pełnych ziaren,
• ryby gotowane na parze,
• czosnek,
• cebula,
• por,
• pomidory,
• banany,
• grejpfruty,
• pomarańcze,
• morele,
• limonka,
• cytryna.

Naturalne metody leczenia kandydozy – co warto wypróbować?

Wśród naturalnych metod leczenia kandydozy wymienia się w szczególności utrzymywanie diety wspomagającej główną terapię. Kluczowe jest to, by wybierana żywność nie sprzyjała namnażaniu drożdżaków. Pamiętaj jednak o tym, by leczenie zostało zaplanowane przez lekarza, który oceni Twój stan zdrowia i na tej podstawie dobierze odpowiednie metody terapii.

Profilaktyka grzybic – jak unikać zakażeń grzybiczych?

Kluczowym elementem prewencji w zakażeniach grzybiczych jest w szczególności odpowiednia higiena ciała oraz wspomaganie naturalnej bariery immunologicznej.